Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

Nazariy tushuncha: Bu oilaga 40 turkum va 900 ta tur kiradi. Oilaning ko‘pchiligi o‘t o‘simliklardir ba`-zan buta, liana shaklidagilari ham uchraydi. Daraxt-simon vakillari esa tropik mintaqalarda tarqalgan. Barglari oddiy, ikkita pardasimon, yonbargchalari birikib, o‘sib naycha hosil qiladi. Gullari to‘g‘ri, ikki jinsli yoki bir jinsli bo‘lib, ko‘pincha murakkab tuzilgan ro‘vak yoki boshoqsimon to‘pgullarga yig‘ilgan. Gul qo‘rg‘oni oddiy, gu‘lqo‘rg‘on barglari 3,5,9 ta, urug‘chilari bitta, 2-3 yoki 4 ta meva bargchasining qo‘shilib o‘si-shidan hosil bo‘lgan. Tugunchasi ustki, bir uyali, mevasi uch qirrali yong‘oqcha.
Ahamiyati: Bu oila o‘simliklarining ko‘pchiligi foyda-lidir. Ular tanid moddalarga ega bo‘lganligi uchun teri oshlashda, oziq-ovqat sifatida, tibbiyotda dori olishda, ba`zi turlari ko‘chma qumlarni mustahkamlashda muhim ahamiyatga ega.


Ishni bajarish tartibi va topshiriqlar:
1. Gerbariylar asosida oilaga mansub o‘simliklarning morfologik belgilarini aniqlagich yordamida o‘rganing.
2. Rovoch, otquloq kabi o‘simliklarni poyasiga, barg-larini tuzilishiga, pardasimon yon barglarini birikib o‘sishiga, ro‘vak yoki boshoq tipdagi to‘pgullarga, alo-hida olingan gul tuzilishi va qismlariga, meva shakliga e`tibor beriladi. Ularning rasmlari chiziladi. Gul formu-lasi tuziladi. Otquloq: * P₃₊₃ A₃₊₃ G₍₃₎


Nazorat savollari

1. 
   Torondoshlar oilasi hayotiy shakliga ko‘ra qanday o‘simliklarni o‘z ichiga oladi?
   
2. 
   Oila nechta turkum va turdan iborat?
   
3. 
   Gullari necha jinsli va ular qanday to‘pgullarni hosil qiladi?
   
4. 
   Oila vakillaridan qaysi o‘simliklarning ilmiy nomlarini bilasiz?
   
5. 
   Urug`chi tugunchasi gul o‘rnida qaysi xolatda joylashgan?
   

14–MASHG‘ULOT


Mavzu: Chinordoshlar va Yong‘oqdoshlar oilasi

• 
  O‘rganilayotgan vakilning sistematik o‘rni
  
• 
  Chinorkabilar ajdodchasi – Hamamelididae
  
• 
  Chinornamolar qabilasi – Hamamelidales
  
• 
  Chinordoshlar oilasi– Platanaceae
  

Vakillari: 1. Sharq chinori – Platan orientalis
2. G‘arb chinori – Platan accidentalis