Арабов Н. У. – Самду ―Инсон ресурсларини бошқариш‖ кафедраси профессори и ф. д. Артиков З. С. – Самиси ―Тармоқлар иқтисодиѐти‖ кафедраси мудири, доц в. б

10.8-чизма. Ўзбекистонда даромадларни тартибга солиш даражаси 
Давлат
Вазирликлар (маҳкамалар) 
Ҳудудий идоралар 
Корхоналар 
_______
бевосита алоқа 
тескари алоқа 

---

Бу барча даражалар ўзаро боғлиқ, ўзаро қарам, аммо ҳар бири ўз 
хусусиятига ва иерархияда ўз ўрнига эга. Давлат етакчи тармоқдир, у тартибга 
солишнинг йўналиши, тактикаси, услублари, механизми ва устувор 
жиҳатларини ишлаб чиқади. Иқтисодиѐтнинг ижтимоий ориентацияси 
хўжаликни шахсни камол топтириш вазифасига онгли равишда бўйсундиради. 
Даромадлар сиѐсатида иқтисодий самарадорлик ва ижтимоий адолат 
ўртасидаги мувозанат амалга оширилади. Бу сиѐсат, бир томондан, ҳаддан 
ташқари самарадорликка интилишни адолатни чеклаш ҳисобига юмшатади, 
бошқа томондан – адолатга риоя қилган ҳолда самарадорликни оширади. 
Ҳар бир жамиятда даромадлар сиѐсати конституция ва унга 
тенглаштирилган қонуний ҳужжатларда белгиланган маълум тамойиллар 
асосида юритилади. Бу тамойиллар қуйидагилардан иборат: 
- ижтимоий адолат; 
- ижтимоий ҳамкорлик ва аҳоли барча қатламларининг бирдамлиги; 
- ўз моддий аҳволи учун шахсий масъулият;
- меҳнат ҳуқуқи ва уни муносиб рағбатлантириш; 
- касаба уюшмалари ҳуқуқи; 
- иқтисодий мақсадга мувофиқлик ва бошқалар. 
Маълумки, иқтисодиѐтни давлат томонидан тартибга солишнинг энг 
юқори шакли иқтисодий дастурлашдир. Унинг вазифаси иқтисодий сиѐсатнинг 
барча элементларидан глобал мақсадларда ҳар томонлама фойдаланишдир. 
Бундай дастурларнинг объектлари сифатида тармоқлар, ҳудудлар, ижтимоий 
соҳа, илмий тадқиқотларнинг турли йўналишлари ва шу кабилар танлаб 
олиниши мумкин. Мазкур дастурларнинг барчаси (бевосита ва билвосита) 
аҳоли даромадларига боғлиқ ва уларга таъсир кўрсатади. 
Ўзбекистонда бозор иқтисодиѐти тамойиллари амал қилиб турган бугунги 
кунда ривожланган давлатларнинг даромадларни тартибга солиш тажрибасини 
ўрганиш фойдадан холи эмас.