Қарақалпақ МӘмлекетлик университети экономика кафедрасы микроэкономика пәнинен

2. Минополисттиң улыўма қәрежетлери функциясы TC=500+12Q+0.5Q² ге тең. Монополист өнимин тек гана 2 базарға жеткерип береди: биринши базардың талап функциясы Q₁=400-2P₁ екинши базардики болса Q₂=1250-5P₂ көринисинде. Монополисттиң улыўма пайдасы максимал болыўы ушын өнимниң баҳасы ҳәм көлеми ҳәр бир базарда қандай болыўы керек?
Шешими:
Максималлық шәртине көре MC=MR₁=MR₂ болыўы керек
MC=(TC)'=12+Q=12+Q₁+Q₂
MR₁=(TR₁)'=(0.5Q₁(400-Q₁))'=200-Q₁
MR₂=(TR₂)'=(0.2Q₂(1250-Q₂))'=250-0.4Q₂
MC=MR₁ ден 12+ Q₁+Q₂=200-Q₁ болады буннан Q₁=94-0.5Q₂ (1)
MC=MR₂ ден 12+Q₁+Q₂=250-0.4Q₂ болады буннан Q₁=238-1.4Q₂ (2)
(1) ҳәм (2) теңлестирсек 94-0.5Q₂=238-1.4Q₂ буннан Q₂=160 ды анықлаймыз буны (1) ге қойсақ Q₁=14. P₁=(200-Q₁)/2=93 ҳәм P₂=(250-Q₂)/5=18.
Жуўап: Q₁=14, P₁=93 ҳәм Q₂=160, P₂=18.

3. Ҳайўанат бағына кириў билетине болған баҳа үлкенлер ҳәм балалар ушын ҳәр түрли болсын. Үлкенлердиң билетке болған талап сызығы төмендегише:

бул жерде - үлкенлер ушын билет баҳасы; - үлкенлердиң билетке талабы.
Балалардың талабы:
бул жерде - балалар ушын билет баҳасы; - балалардың билетке болған талабы.
Ҳайўанат бағына 56000 адам бир ўақытта кириўи мүмкин. Ҳайўанат бағы басшылығы 5600 билетти сатыў ушын баҳа дифференциясынан пайдаланбақшы. Басшылар үлкенлер ҳәм балалар ушын қандай баҳа белгилейди?
Шешими:
Үлкенлерден ҳәм балалардан түсетуғын дәраматларды жазамыз:
ҳәм
ҳәм ларды юқоридаги формулаларға қоямыз ҳәм нәтийжеде төмендегилерди аламыз:
(2)
Енди үлкенлерге ҳәм балаларға сатылатуғын билетлер ушын шекли дәраматларды анықлаймыз:
(3)
Шекли дәраматларды биринши шәртке көре теңлестиремиз ден
(4)
қатнасықты алып, оны ықшамластырсақ, үлкенлердиң талабын балалар талабына байланыслылығын анықлаймыз: . (5)
Мәселениң шәртине көре билет сатылыўы керек, буннан балалар талабын анықлаймыз:
балалар талабын (5)-қатнасыққа қойып үлкенлерди билетке болған талабын анықлаймыз ҳәм ол ге тең.
Енди балалардың талабын анықлаймыз: Демек, балалардың талабы 20000 билет тең екен.
Басшылар усы талапларға көре үлкенлер ҳәм балалар ушын билетлердиң баҳаларын төмендегише анықланады: сўм,
сўм.
Басшылар билет баҳасын үлкенлер ушын 4,5 сўм ҳәм балалар ушын 2,5 сўм етип белгилейди ҳәм улыўма дәрамат
сумды пайда етеди.
Басшылар барлық ушын билет баҳасын 5,5 сўм етип белгилесе, балалардың көпшилик билетти сатып алмай қалады ҳәм бул өз нәўбетинде улыўма пайданы кемейиўине алып келеди.

Өз бетинше ислеў ушын мәселе ҳәм тапсырмалар


1. Санаат сарайында болып өтетуғын концертке 4 000 билет сатыўга шығарылған. Билетлер баҳасы 2 түрге бөлинген болып: үлкенлер ҳәм балалар ушын ҳәр түрли. Балалар билетине талап функциясы