Ҳар бир муассасанинг фаолиятидаги са­марадорлик, биринчи навбатда, жамоадаги шахслараро муносабатларнинг қанчалик тўғри ташкил этилгани ёки этилмаганлигига боғлиқ

Эслатма «Раҳбар ва вақт»
1. Ўзининг ва бошқалар вақтини ташкил килишга ўрганиш вақтни идора қилишни ўрганишдир.
2. Ҳамма нарсани ўз вақтида қилиш — ҳаётдаги ва ишдаги энг катта бойлик.
3. Сиз вақтга қандай муносабатда бўлсангиз, у сизга шундай муносабатда бўлади.
4. Раҳбар вақтдан унумли фойдаланишга ва бошқаларни шунга ўргатишга мажбур бўлган ташкилотчидир.
5. Ўз вақтида бажарилмаган нарса ўз ижроси учуй анча кўп вақт ва куч талаб қилади.
6. Вақт озлигидагина эмас, балки кўплигида ҳам ишлашни билиш керак.
7. Раҳбар вақт устидан ҳукмрон эмас, лекин у вақтдан оқилона фойдаланиши мумкин.
8. Ҳар қандай вақт оралиғида бирор фойдали ва зарур нарса қилиш мумкин.
9. Ҳозир ва бугун бажариш мумкин бўлган нарсани кейинга ва эртага қолдирмаганингиз яхши.
10. Вақт озлигида ёки йўқлигида вақт топа билиш — рақбарнинг энг олий санъати.
11. Энг қиммат ҳақ бой берилган ва йўқотилган вақт учун тўланган ҳакдир.
12. Энг кўп тарқалган жиноят вақтни ўғирлаш, сарфлаш ва беҳуда ўтказишдир.
Вақтдан фойдаланишни ўрганиш мақсадга йўл топиш демакдир.
Шундай қилиб, дарс жараёнида таъкидланганидек, рақбарнинг белгиланган вақтдан самарали фойдаланиши муваффақиятли бошқарув билан чамбарчас боғликдир. Бу эса, ўз навбатида, қуйидаги хулосаларни қилишга асос бўлади.
Раҳбарлар ҳафталик вақти бюджетининг ўтказилган хронометражи натижаларининг кўрсатишича, улар энг кўп вақтни маъмурий-хўжалик фаолиятга, юқори ташкилотлар топшириқлари бўйича ҳисоботлар тайёрлашга, мажлисларда иштирок этишга сарфлайдилар. Педагоглар жамоалари билан ишлашга, таълим муассасаларидаги ўқув- тарбия жараёнининг ҳолатини таҳлил қилишга сарф қилинадиган вақт ўртача бор-йўғи 10-15 фоизни ташкил этмоқда. Ушбу натижалар раҳбарлар фаолиятида педагогик йўналишга эътибор сустлигини кўрсатади. Бу, ўз навбатида, таълим бошқаруви идоралари ва муассасалари раҳбарларининг малакасини доимий ошириш, бунда уларнинг касбий фаолиятларидаги педагогик йўналишни кучайтириш, раҳбарликнинг педагогик ва ташкилий-хўжалик жиҳатларини тўғри йўлга қўйиш заруратини ҳисобга олиш вазифасини қўяди.
Дарсдаги муҳокамалар жараёнида, тингловчилар тажрибаларидан келиб чиққан ҳолда, йиллик, ойлик, ҳафталик ва кунлик иш маромини белгилаб олиб, вақтдан самарали фойдаланиш режаларини тузиш ва уни онгли равишда жорий этиш лозимлигини таъкидлашди.
Ишлаб чиқарилган режага асосан, амалга ошириш лозим бўлган ишларни қуйидаги тарзда уч гуруҳга бўлиш мумкин:
1. Пировард мақсадларга эришиш нуқтаи назаридан зарур бўлган ишлар.
2. Келажак ҳафтада, вақт имкон берса, бажариладиган ишлар.
3. Келажак ҳафтада, вақт ортиб қолганида, бажариладиган ишлар.