Aqshning vetnamdagi harbiy va siyosiy ekstansiyasi (1950-1975)

¹⁹⁷ U yerda. – S. 153

¹⁹⁸ Cit. tomonidan: Isaev M.P. Farmon. op. – S. 88

119

asosan harbiy xizmatga chaqirilgan yoshlar edi. Faol armiya tarkibiga juda kam zahiradagilar chaqirildi, chunki Amerika ma`muriyati rasman urush e`lon qilmagan. Muddatli harbiy xizmatchilar Vyetnamga harbiy qismlarning bir qismi sifatida emas, balki eski xizmatchilarni almashtirish sifatida borishdi. Ular o`zlarini notanish muhitda topdilar va qabul qilingan yillik aylanish tizimi va qurbonlarning yuqori darajasi tufayli kamdan-kam hollarda o`z askarlari bilan to`g`ri tanishishga ulgurdilar. Natijada, birliklarda ko`pincha do`stlik hissi yo`q edi. Urushdan umidsizlikning kuchayishi bilan birga, bu giyohvandlik, korruptsiya va hatto ofitserlar va nodavlat notijorat tashkilotlarining qo`l ostidagilari tomonidan o`ldirilishining kuchayishiga olib keldi. Og`ir jinoyatlardan biri «bo`ysunmaslik, qo`zg`olon va buyruqni bajarishdan ongli ravishda bosh tortishni o`z ichiga olgan boshqa harakatlar». Axloq va tartib-intizomning qulashi dalili askarlarning «izladi, qidirdi, ammo topolmadi» deganlari edi. Xulosa shuki, patrul yoki qidiruv operatsiyasiga borganingizda, dushman bilan uchrashishdan qasddan qoching. «Nega jang qilish kerak, nega boshingni xavf ostiga qo`yasan», deb beixtiyor o`ziga so`radi askar qachon baribir tugatadi? Hech kim urushda oxirgi halok bo`lishni xohlamaydi, deb aytishlari ajablanarli emas.
Saygondagi rejimni mustahkamlash maqsadida AQSH Janubiy Vyetnamda ijtimoiy-iqtisodiy o`zgarishlar dasturini faollashtirishga va shu orqali hukumatning ijtimoiy bazasini biroz kengaytirishga qaror qildi. Shu maqsadda Saygon AQSHning moliyaviy yordami bilan agrar islohotni amalga oshirishga harakat qildi. U Saygon nazorati zonasi aholisiga vatanparvar kuchlarning ta’sirini zaiflashtirishga qaratilgan edi. 1970 yil 26 martda Thieu tomonidan imzolangan agrar islohot to`g`risidagi qonun er egalaridan tegishli kompensatsiya bilan erlarni olib qo`yishni nazarda tutgan.