Aqshning vetnamdagi harbiy va siyosiy ekstansiyasi (1950-1975)

²⁶⁰ U yerda. – S. 287

²⁶¹WUA RF. F. 129. Op. 57. D. 235. – L. 46

²⁶²New York Times. 1968 yil noyabr 27



Vetnam urushi, Amerika strategiyasining ba`zi tadqiqotchilari buni baholaganidek, Amerika aholisining mafkuraviy pozitsiyalarining o`zgarishiga hissa qo`shgan o`ziga xos katalizator bo`ldi.
Darhaqiqat, Vetnam jabhalaridagi mag`lubiyat tufayli Amerika aholisi o`rtasida «yakkalanish, faqat o`z mamlakati chegaralarida, o`z qit`asida izolyatsiya qilish» tendentsiyasi paydo bo`ldi. dunyo. Bu «neoizolyatsiya» tendentsiyasi Amerika hukmron doiralarining strategik rejalariga zid edi. Vetnamdagi mag`lubiyatdan keyin Amerika aholisi orasida paydo bo`lgan tendentsiyalardan biri militaristik doiralarga, Pentagonga ishonchsizlik edi. Harbiy-sanoat majmuasi harbiy tayyorgarlikning qisqarishi va harbiy buyurtmalardan milliardlab foydani yo`qotish xavfiga duch keldi. Ikkinchi jahon urushidan keyingi dastlabki 20 yil ichida Amerika urush mashinasining kuchi va nufuzi o`zining eng yuqori cho`qqisiga chiqdi. Amerika militarizmi kuchayib bordi va har kuni siyosiy kuchlarga tobora ko`proq bosim o`tkazmoqda. Qo`shma Shtatlardagi iqtisodiy va ijtimoiy hayot. Eyzenxauer, Bredli, MakArtur va boshqalar kabi ko`plab generallar. AQSh milliy qahramonlariga aylantirildi. Vetnam urushi Amerika militarizmining qanotlarini kuydirdi. Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan Eyzenxauer, Bredli, MakArtur va boshqalar kabi ko`plab generallar. AQSh milliy qahramonlariga aylantirildi. Vetnam urushi Amerika militarizmining qanotlarini kuydirdi. Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan Eyzenxauer, Bredli, MakArtur va boshqalar kabi ko`plab generallar. AQSh milliy qahramonlariga aylantirildi. Vetnam urushi Amerika militarizmining qanotlarini kuydirdi. Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan AQSh milliy qahramonlariga aylantirildi. Vetnam urushi Amerika militarizmining qanotlarini kuydirdi. Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan AQSh milliy qahramonlariga aylantirildi. Vetnam urushi Amerika militarizmining qanotlarini kuydirdi. Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan Amerika jamiyatining mafkuraviy parchalanishi, Amerika hukumati o`z vaqtida o`z aholisi tomonidan «sovuq urush»ning xayoliy «kengayishiga» qarshi qaratilgan chora-tadbirlariga nisbatan qo`llab-quvvatlangan birlikning parchalanishi yanada jiddiyroq edi. kommunizm.» Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan xayoliy «kommunizmning kengayishi» ga qarshi qaratilgan. Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan xayoliy «kommunizmning kengayishi» ga qarshi qaratilgan. Darhaqiqat, bu tanazzul jahon sotsializmi «tahdidi»ga qarshi kurash bahonasida olib borilayotgan, so`nggi o`n yilliklarda Vashingtondagi hukmron doiralar tomonidan o`zlarining ichki ishlarga aralashuvini niqoblash uchun foydalanilgan «Sovuq urush» siyosatini rad etish tendentsiyasi sifatida namoyon bo`ldi. boshqa mamlakatlarning ishlari. Amaliyotdan­



Vetnam urushi, AQSh aholisi har qachongidan ham rasmiy mafkuraviy mashinaning yolg`on targ`ibotiga ishonishni to`xtatdi. «Vyetnam sindromi» deb nomlanuvchi atmosfera paydo bo`ldi, ya`ni mahalliy urushlarga olib keladigan har qanday tashqi siyosat operatsiyalariga qarshilik, bu Vetnam urushi edi.
1972 yilda AQSh Senatining Tashqi ishlar bo`yicha quyi qo`mitasining quyidagi xulosasi tashqi siyosat kontseptsiyalarining katta o`zgarishini aks ettirdi: «Agar biron bir boshqa davlat kommunistik mafkura yo`lidan borsa, milliy xavfsizlik avtomatik ravishda xavf ostida qolmaydi»263.
Vetnam urushi o`z mamlakatining dunyodagi etakchi roli haqidagi an`anaviy Amerika g`oyasining barbodligini ko`rsatdi. Amerika Qo`shma Shtatlari «Amerika istisnoligi» nuqtai nazaridan o`ylashga odatlangan, ammo ma`lum bo`lishicha, o`z resurslari bo`yicha Qo`shma Shtatlardan sezilarli darajada past bo`lgan mamlakat ularga juda katta zarar etkazgan, bu esa odamlar uchun katta yo`qotishlarga olib kelgan. Amerikaliklar va ularning iqtisodiy farovonligining pasayishi.
«Vetnam sindromi» qarama-qarshiliklar sharoitida shakllangan. Bir tomondan, an`anaviy tarzda o`zini alohida millat deb hisoblagan amerikaliklar moddiy va ma`naviy resurslar cheklanganligi sababli amalda «global politsiyachi» rolini o`ynashga tayyor emas edilar.
Boshqa tomondan, Amerikaning hukmron doiralari, xususan, AQSh prezidentlari milliy ma`naviy-siyosiy qadriyatlarni real siyosatga tatbiq etishga intilishdi, lekin har qanday geosiyosiy (milliy ozodlik harakatining kuchliligi, milliy ozodlik harakatining kuch-qudratini, milliy milliy-ozodlik harakatining kuch-qudratini, milliy milliy-ozodlik harakatining kuch-qudratini, 2009-yilning o`rtalarida bo`lgan siyosatni) hisobga olishmadi. «Kommunistik blok» ning muhim kuchi) va ichki siyosiy (ilmiy-texnik inqilob sharoitida, qachon­