Apparat va dasturiy

Kurs bo’yicha o’quvchilarni o’zlashtirish, baholash mezonlari

Nazorat shakllari		Jami ballar
1. Joriy baholash (6 ball): a) Tinglovchining ma’ruza va amaliy mashg’ulotdagi aktivligi; b) Uy vazifasini bajarish; v) Berilgan topshiriqlarni bajarishi (referat, tablitsalar, slaydlar tayyorlash va h.k.)		45 ball
2. Oraliq baholash (nazorat ishi va testlar o’tkazish)		40 ball
3. Yakuniy baholash (yozma ish, test va boshqa turdagi nazoratlarni o’tkazish)		15 ball
Jami:		100 ball
O’zlashtirish ko’rsatkichlari	Baho
85,01 – 100	A’lo
70,01 – 85	Yaxshi
55,01 – 70	O’rta
55 gacha	Qoniqarsiz

2- Ilova

3-Ilova
Yangi o’quv materialining slaydli taqdimoti
O’quv vizual materiallar:
1.video ro`lik-ctrl tugmachasi bosilgan xolda sichqoncha ko`rsatgichi sisilkaga keltrib chap tugmacha bir marta bosiladi
https://mover.uz/watch/5ddie5Wm

1.savol-Mikroprassesor joyini aniqalsh


2.savol-Prossesorni O`rnatish jarayonini yo`rianoma asosida amalga oshiring


3.savol-Kullerni O`rnatish jarayonini yo`rianoma asosida amalga oshiring



T-sxema jadvali

Prossesor turlari va imkoniyatlari haqida tushuncha bering?	Kulle nima uchun kerak va kuller bilan prossesorni orasiga termopasta nima uchun surtiladi?

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
KASB-HUNAR TA’LIMI MARKAZI

SIRDARYO VILOYATI KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH XUDDUIY BOSHQARMASI

SIRDARYO TUMAN KASB-HUNAR MAKTABI

3.52.01.02-APPARAT VA DASTURIY
TA’MINOT SOZLOVCHISI KASBI


“SHAXSIY KOMPYUTER VA OFIS QURILMALARIGA TEXNIK XIZMAT KO‘RSATISH” O‘QUV AMALIYOTI FANIDAN
MAVZULAR TO`PLAMI
2020 yil

Mundarija

№	Mavzula nomi	Bet
I	Shaxsiy kompyuter va serverlarning apparat ta’minoti
1	Shaxsiy kompyuter va serverlarni yig‘ish
II	Periferik qurilmalarda nosozliklarni bartaraf etish
2	Periferik qurilmalar va orgtexnikani o‘rnatish va sozlash
III	BIOS tizimida nosozliklarni bartaraf etish
3	Shaxsiy kompyuterda BIOS tizimini sozlash.
IV	Ona platasi
4	Ona platada indekator va boshqarish tugmalarni o‘rnatish.
V	Tizim bloki
5	Protsessorlar va ularda nosozliklarni bartaraf etish
VI	Shaxsiy kompyuterlarda interfeys tushunchasi
6	Foydalanuvchi uchun shaxsiy kompyuter va qurilmalarni tanlash
VII	Kiritish va chiqarish tizimlari.
7	Kompyuterga dasturlarni urnatish
8	Kompyuterni drayverlarni o‘rnatish.
VIII	Utilitalar.
9	Utilitlarni o‘rnatish.
IX	Multimedia tizimi
10	Video karta, ovoz kartasi va periferik qurilmalarni o‘rnatish va sozlash.
X	Tezkor xotira qurilmasi.
11	Tezkor xotira qurilmasi arxitekturasi va tipi.
XI	Ma’lumotlarni tashish shinalari.
12	Ma’lumotlarni funksional almashtirish uzellari.Keysh xotira.
XII	Serverlarni o‘rnatish
13	Hisoblash texnikasida kiritish va chiqarish qurilmalarini o‘rnatish
XIII	Serverlar disk tizimiga xizmat ko‘rsatish
14	Qattiq diskni o‘rnatish. CMOS – Setup dasturida avtomatik parametrlarni o‘rnatish
XIV	Protsessorlar
15	Protsessor va kullerni o‘rnatish
XV	Windows reestri
16	Reestrni tozalash
XVI	Noutbuklar
17	Noutbuk qurilmalari turlarini modernizatsiya qilish. PC va Express Card ni o‘rnatish.
XVII	Multimedia tizimi
18	Grafik texnologiyalar. Interfeys videoadapterlari: shina PCI Express. Videoadapterni tanlash va o‘rnatish. Televizion tyunerlar.
XVIII	CD-DVD qurilmalri
19	CD-ROM/CD-R-RW/DVD diskovodlarni o‘rnatish.
XIX	Sovutish tizimi
20	Tizim blokida kullerlarni o‘rnatish
XX	Apparat dasturiy ta’minotda diagnostika ishlari
21	BIOS da matnli va ovozli xabarlar. Kondensatorni almashtirish
XXI	Shaxsiy kompyuterni modernizatsiya qilish
22	Kiritish va chiqarish portlari. Kompyuterning texnik qismini modernizatsiya qilish
XXII	Kiritish va chiqarish qurilmalari bilan ishlash
23	Issiq klavishlar va ular bilan ishlash.
24	Lazerli printer kartridjini to‘ldirish.
XXIII	Shreder va laminatorni o‘rnatish va sozlash
25	Videoproektorni o‘rnatish va sozlash va proektorda lampalarni almashtirish.
XXIV	Kompyuterda qo‘shimcha qurilmalarni o‘rnatish
26	Faks qurilmalarini o‘rnatish va sozlash
XXV	Kompyuter qurilmalarini testlash
27	Nosoz qurilmalarni almashtirish va hujjatlashtirish.
XXVI	ShK profilaktik ishlarini olib borish
28	Shaxsiy kompyuterlarni profilaktik ishlarini olib borish
XXVII	Shaxsiy kompyuterlarni yig‘ish va nosozliklarni bartaraf etish.
29	Shaxsiy kompyuterlarni yig‘ish va nosozliklarni bartaraf etish.
XXIX	Tizim xavfsizligi
30	Videodomofonlarni va videokameralarni o‘rnatish

KIRISh

Hozirgi kunda informatika va uning usullari amalda inson faoliyatining barcha sohalariga kirib bordi.
Informatika uchta yo‘nalishga: algoritmik, dasturli va texnik yo‘nalishlarga bo‘linadi.
Uchinchi sohani aks etuvchi informatsion texnika quyidagi asosiy tarkiblardan iborat: axborot qabul qilish, yig‘ish va kiritish vositalari (datchiklar, terminallar, o‘qiydigan avtomatlar va v.h.z.), axborot saqlash vositalari( ma’lumotlar banklari, bazalari, mashina xotirasi), axborot uzatish vositalari( aloqa va ma’lumotlar uzatish vositalari), axborotni qayta ishlash va o‘zgartirish vositalari (protsessorlar, ko‘p protsessorli sistemalar, interfeyslar va h.z.), axborotni tasavvur qilish, aks ettirish va chiqarish vositalari (displeylar, indikatorlar, tablo, grafquruvchilar va h.z.).
Yuqorida keltirilgan vositalarning aksariyat qismi periferiya qurilmalarga kiradi. Periferiya qurilma (Shaxsiy kompyuter) tushunchasining o‘zi, ushbu qurilma protsessor tarkibiga kirmasligini va undan tashqarida ekanligini bildiradi. Periferiya qurilmaning ahamiyati informatsion texnikadan foydalanish sohasining kengayib borishiga qarab uzluksiz ravishda oshib boradi.

Texnika havfsizligi qoidalari bilan tanishib chiqing. Kompyuter xonasiga quyidagicha talablar qo‘yiladi:
Xonaning shifti ok-ko‘k fon balan oqlanishi, devorlari esa yashil rangga oqlanishi kerak. Bu ranglar va oftob nurlanishi bizga kerakli rang iqlimini yaratib beradi.
Kompyuter xonasida stol balandligi yerdan 68-77 sm bo‘lib, stullar esa aylanuvchan bo‘lishi kerak va albatta orqasida suyanchig‘i bo‘lishi kerak. Chunki stol-stullar o‘z gabariti bilan to‘g‘ri kelmasa, foydalanuvchi tezda charchab qoladi. Stol va stullar shunday joylashtirilishi kerakki, ular insonlarga turib yurishga xalaqit bermasligi kerak. Bundan tashqari, o‘qituvchi bemalol xar bitta tinglovchini oldiga borib, uni qilgan xatolarini kompyuterda bemalol ko‘rsata olishi kerak.
Insonni antropometrik o‘lchovlarini ham xisobga olish lozim, agarda bu antropometrik o‘lchovlar xisobga olinmasa, tinglovchilar ish paytida birbiriga xalaqit berishi mumkin.Insonni antropometrik o‘lchovlari quyidagicha:
o‘rtacha balandligi 1 metr 72 sm, yelka kengligi 39 sm, qo‘llar ѐyilmasi 160 sm.
Monitor ko‘zdan ozgina pastroqda va 50 smdan kam bo‘lmagan masofada joylashishi kerak. Monitor va ko‘z orasidagi masofa 60-70 sm bo‘lishi tavsiya qilinadi, bu masofa kichik bo‘lsa, insonni ko‘zi tez charchaydi. Monitorning ekrani zangori va ko‘k ranglarga bo‘yalishi shart. chunki bu ranglar inson ko‘ziga eng yaxshi ranglardan xisoblanadi.
Kompyuterda ishlash vaqtida inson quyidagi faktorlardan charchaydi:

• 
  ekranni ѐrug‘ligi;
  
• 
  kontrast va fon o‘rtasidagi aniqligi;
  
• 
  Kompyuterda ishlash paytidagi issiqlikdan nurlanishi; - Kompyuterda nurlanishning insonga ta’siri; - Kompyuter buzuqligi.
  

Kompyuter xonasida xamma jixozlar elektr tokda ishlaydi, shuning uchun elektr shikastlanishiga uchrash mumkin.
Hamma Kompyuterlarda elektr tarmog‘iga ulash uchun maxsus sistema ishlatiladi va unda "0" ulash himoyasi qo‘llanilgan. "0" ga ulash himoyasi bu "0" simini korpuslarga bog‘lash va har xil issiqlikda ishlaydigan avtomatlarni ishga tushiruvchi sistemadir.
Shaxsiy kompyuterni ishga tayѐrlash va o‘chirish tartiblari mavjud. Avvalambor kompyuterning tarmoq kuchlanishiga mosligini tekshirish kerak. Shaxsiy kompyuterlar 220 ѐki 110 kuchlanishli elektr tarmoqlarida ishlashi mumkin.
Shaxsiy kompyuterlar uchun kuchlanishning o‘zgarishi, ayniqsa keskin o‘zgarishlar xavfli bo‘lishi mumkin. Shuning uchun maxsus stabilizatorlardan ѐki elektr quvvatining uzluksizligini ta’minlovchi - URS qurilmasidan foydalanish tavsiya etiladi. Maxsus bu vaqt Kompyuterda bajarilaѐtgan ishlarni tugatish uchun yetarlidir. masalan, kerakli ma’lumotlarni diskka ѐzib qo‘yish ѐki programmalar ishini tugatish uchun va hokazo.