Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

9.1-jadval 
Dinlar geografiyasining asosiy ko‗rsatkichlari 
Dinlar 
E‘tiqod 
qiluvchi
larning 
soni 
(mln.k) 
Mintaqalar va davlatlar
Xristianlik 
shu jumladan 
1259 dan 
ortiq 
Fransiya, Ispaniya, Portugaliya, Italiya, Avstriya, 
Belgiya, Irlandiya, Polsha, Litva, Ukraina, Chexiya, 
Slovakiya, Vengriya, Sloveniya, Xorvatiya, AQSH, 
Kanada, Lotin Amerikasi mamlakatlari, Filippin, 
Markaziy va Janubiy Afrika mamlakatlari, Kipr, 
Koreya, Yaponiya, Xitoy 
Katoliklik 
800 
Protestantlik 
350 
Shimoliy Yevropa mamlakatlari, Buyuk Britaniya, 
Germaniya, Nidyerlandiya, Shveysariya, Latviya, 
Estoniya, AQSH, Avstraliya, Yangi Zelandiya, JAR, 
Markaziy va Janubiy Afrika mamlakatlari, Koreya, 
Yaponiya, Xitoy 
Pravoslavlik 
100 
Rossiya, Ukraina, Belorus, Moldova, Gruziya, 
Bolgariya, Ruminiya, Syerbiya va Chyernogoriya 
Fedyeratsiyasi, Gretsiya, Kipr 
Islom 
shu jumladan 
1000 dan 
ortiq 
Albaniya, Bosniya va Gyersogovina, Makedoniya, 
Rossiya, Qozog‗iston, O‗zbekiston, Qirg‗iziston, 

---

195 
Sunniylik 
900 dan 
ortiq 
Tojikiston, Janubi-G‗arbiy Osiyo mamlakatlari 
(Eron, Ozarbayjondan tashqari), Shimoliy, G‗arbiy 
va 
Sharqiy 
Afrika 
mamlakatlari, 
Pokiston, 
Afg‗oniston, Bangladesh, Malayziya, Indoneziya, 
Hindiston, Xitoy, Filippin 
Shiyalik 
100 
ga 
yaqin 
Eron, Ozarbayjon, Iroq, Yaman 
Buddizm 
va 
lamaizm 
400 dan 
ortiq 
Xitoy, Mo‗g‗iliston, Yaponiya, Myanma, Tailand, 
Vetnam, Kambodja, Laos, Malayziya, Shri-Lanka, 
Koreya, Rossiya 
Induizm 
520 
Hindiston, Nepal, Shri-Lanka 
Konfutsiachilik 
180 
Xitoy 
Sintoizm 
70 
Yaponiya 
Maxalliy 
an‘anaviy dinlar 
G‗arbiy, Markaziy, Sharqiy, Janubiy Afrika 
mamlakatlari, 
Janubiy 
Amerika, 
Okeaniya, 
Indoneziya 
Manba: Koпылов В.A. География населения. Учебное пособие.- M., 1999. 
Hindixitoy 
mamlakatlari 
va 
Shri-Lankada 
aholining 
ko‗pchiligi 
buddistlardan iborat (Vetnamda – maxayana mazhabi, boshqalarda – txyeravada). 
Shu bilan birga, ayrim Sharqiy Osiyo mamlakatlari aholisi maxayana buddizmidan 
tashqari, bir vaqtning o‗zida boshqa dinlarga: jumladan, Xitoyda – konfutsiyalik va 
daosizmga, Koreyada – konfutsiylikka, Yaponiyada – sintoizmga ham e‘tiqod 
qiladilar. Mo‗g‗ulistonning xudojo‗y aholisi – lamaist buddistlardir. 
Osiyoning faqat ikki mamlakati, ya‘ni, Filippin (asosan katoliklar) va Kiprda 
(pravoslavlar) nasroniylar yetakchilik qiladi. Mazkur dinga sig‗inuvchilar Livan 
aholisi yarmidan ozrog‗ini tashkil etadi (maronitlar). Osiyoda qabilaviy ibodat 
izdoshlari soni izchil kamayib bormoqda. Xozirgi paytda ular faqat Janubiy va 
Janubi-Sharqiy Osiyoning borish qiyin bo‗lgan tog‗li o‗lkalaridagina saqlanib 
qolgan. 
Afrikaning barcha arab davlatlarida, Somali va Jibutida islomning sunniy 
mazhabi hukmronlik qiladi. Sahroi Kabirdan janubda joylashgan bir qator 
mamlakatlarda (Sudan, Chad, Nigyer, Yuqori Volta, Mali, Senegal, Gambiya, 
Gvineya, Gvineya-Bisau, Syerra-Leone, Libyeriya) musulmonlardan tashqari, 
mahalliy dinlarga sig‗inuvchi muayyan guruhlar saqlanib qolgan. Efiopiya 
aholisining 2/3 qismi nasroniylikning monofizit mazhabiga mansub. Nigyeriyada 

---

196 
musulmonlar asosan mamlakat shimolida joylashgan bo‗lib, aholining yarmidan 
ko‗prog‗ini tashkil etadi. Shu bilan birga, bu yerda nasroniylar va mahalliy 
dinlarga sig‗inuvchi guruhlar ham mavjud. Qit‘aning boshqa mamlakatlarida 
nasroniylar (protestantlar va katoliklar) hamda mahalliy dinlarga sig‗inuvchi 
guruhlar turlicha nisbatda taqsimlangan.
Umuman yer sharida saqlanib qolingan mahalliy dinlarga sig‗inuvchilarning 
deyarli 80 foizi Afrikada jamlangan. Deyarli barcha Amerika mamlakatlarida 
nasroniylik boshqa dinlardan ustunlik qiladi. AQSH va Kanadada protestantlar 
ko‗p bo‗lib, ular o‗z navbatida, xilma-xil diniy oqim va sektalarga bo‗linib 
ketganlar. Janubiy va Markaziy Amerika aholisining ko‗pchiligi – katoliklar. Vest-
Indiyaning bir orolida son jihatdan katoliklar ustun bo‗lsalar, boshqasida – 
protestantlar. Kuba, Gayana, Surinam hamda Trinidad va Tobagoda katolik va 
protestantlardan tashqari, induistlar va musulmonlarning ma‘lum guruhlari 
joylashgan. Janubiy Amerikaning ichki hududlaridagi hindu qabilalari mahalliy 
dinlarga sig‗inadilar. 
Avstraliya va Okeaniyada xudojo‗ylarning katta qismini turli oqim va 
sektalarga bo‗lingan protestantlar, ozroq qismini esa katoliklar tashkil etadi. YAngi 
Kaledoniya, Guame hamda Uollis va Futun orollarida katoliklar protestantlarga 
nisbatan ko‗proq. Fidjida nasroniylar bilan bir qatorda induistlar va musulmonlar 
mavjud. Mahalliy dinlarning tarafdorlari asosan Vanuatu, Papua-Yangi Gvineya va 
Avstraliya tubjoy aholisi orasida saqlanib qolgan.