Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

10.4.  Yer shari aholisi bandligi va mehnat resurslari taqsimlanishi 
 
O‘zbekiston  Respublikasi  mehnat  qonunchiligidan  farqli  o‘laroq,  xalqaro 
statistikada  mehnatga  layoqatli  aholining  yosh  chegarasi  16-64  yosh  qilib 
belgilangan. Bu yoshdagi kishilar guruhi yer shari aholisining 2/3 qismiga yaqinini 

---

 
218 
tashkil  etadi.  Biroq,  dunyoning  turli  mintaqalarida  ushbu  ko‘rsatkich  o‘zaro  farq 
qiladi.  10.2-jadval  ma’lumotlaridan  ko‘rinib  turibdiki,  bu  sohadagi  eng  quyi 
ko‘rsatkichlar  Afrika  mintaqalariga  tegishli  (Shimoliy  Afrika  bundan  mustasno). 
Agar bu jarayonlar alohida mamlakatlar misolida o‘rganilsa, ko‘rsatkichlar yanada 
pastroq ekanini guvohi bo‘lamiz. Xususan, Burkina-Faso, Malavi, Zambiya, Chad, 
Uganda,  Nigyer  kabi  davlatlarda  mehnat  resurslari  salmog‘i  jami  aholining 
yarmidan  ham  kamrog‘ini  tashkil  etadi.  Buning  sababi,  mazkur  mamlakatlarda 
aholi  tabiiy  o‘sishining  yuqoriligi  va  kuchli  «demografik  portlash”  jarayoni  ro‘y 
berayotganligi bilan bog‘liq.  
10.2-jadval