Antibiotiklar reja: Antibiotiklar haqida tushuncha

1948 yili SHtol va Zibik sarimsokning fitonsidini sun'iy yul bilan olgan va uning formulasini aniklagan. Fitonsidning ximiyaviy tuzilishi xali tulik aniklanmagan. Ba'zi usimliklarning fitonsidi gaz xolida atrof muxitga tarkalib, mikroblarni uldirishi mumkin. Masalan, Tokin, Kovalenko, YAnovichlar yosh karagayzor urmondagi xavo mikroflorasini tekshirib, u уer mikroblardan mutlako xoli ekanligini aniklashgan.

Urta Osiyo usimliklarining bir kismigina tekshirilib, ularning fitonsidlik xususiyatlari aniklangan, lekin kupchilik usimliklarning fitonsidlari xali tulik tekshirilmagan, ularni tekshirib meditsina va veterina¬riya soxasida ulardan foydalanish usullarini aniklash kelajakdagi muxim vazifa xisoblanadi. Fitonsidlar asosan yiringli protsesslarni maxalliy davolashda kullaniladi. Keyingi yillarda sovet olimlari bir necha yuz usimlik turlarini urganib, ularning 60 tasidan al¬litsin, sativin, tomatin, protoanillin va boshkalar kabi kristall xolidagi juda aktiv fitonsidlarni topgan. Bular kushimcha sarimsok, pomidor va ayiktovon barglarida kup buladi.

Antibiotiklar mikroorganizmlarga tanlab, ya'ni xar bir antibiotik muayyan bir turdagi mikrobga ta'sir etadi. Masalan, bir xil antibiotiklar gramm-musbatlarga, ikkinchisi gramm-manfiylarga va uchinchi turi esa xam gramm-musbat, xam gramm-manfiy mikroblarga ta'sir kiladi. Zamburuglarga ta'sir etib, bakteriyalarga ta'sir etmaydigan antibiotiklar xam bor.

Keyingi yillarda polimiksin, kolimitsin, bitsillin, bivetin, vitaminli propomitsilin va boshkalar kabi bir kator antibiotiklar tayyorlandi, ular buzok va chuchka bolalarining oshkozon-ichak kasalliklarini davolashda va kasallikning oldini olishda yaxshi natija berdi.

Ayrim aktinomitsetlar (Actinom. luridus) lyurizin deb ataladigan antibiotik xosil kiladi. Bu antibiotik gripp virusiga va ayrim faglarga ta'sir etadi (N. Krasilnikov ma'lumoti).

Imanin nomli antibiotik tamaki bargining mozaika kasalini kuzgatuvchi virusga ta'sir etadi va ayrim usimliklarning rivojlanishiga yordam beradi (AN USSR). Bundan tashkari, gripp, kizamik, chechak, poliomiуelit, ensefalitga uxshash viruslarga ta'sir etuvchi interferon olingan.