Anotatsiya kirish mavzuning asoslanganligi va dolzarbligi

Taxiatosh aktinometrik stansiyasi. Taxiatosh aktinometrik stansiyasida 1961 yildan 2015 yillar oraliqda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning o‘zgarishi keltirilgan (3.5rasm).

3.5-rasm. Taxiatosh aktinometrik stansiyasida kuzatilgan perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorining yillararo o‘zgarish grafigi
3.5-rasmdan ko‘rinib turibdiki, Taxiatosh aktinometrik stansiyasida 1961 yildan 1992 yillar oraliqda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning kamayishi qayd etilgan. 1993 yildan 2007 yilgacha to‘g‘ri quyosh radiatsiya ortib borib, keyingi yillarda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning kamayishi qayd etilgan. Umuman, perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya 1961 yildan 2015 yilgacha bo‘lgan davr oralig‘ida kichik miqdorga kamayish tamoili kuzatiladi.
3.6-rasmda 1961-1990 yy. bazaviy hamda 1991-2015 yy. joriy yillarda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning o‘zgarishi kertirilgan.
3.6-rasmga e’tibor qiladigan bo‘lsak, bazaviy iqlimiy davrda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdori keskin kamaygan. Joriy iqlimiy davrda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorining biroz ortgan.

3.6-rasm. Bazaviy va joriy iqlimiy davrda Taxiatosh aktinometrik stansiyasida kuzatilgan perpendikulyar yuzaga tushgan
to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorining o‘zgarish grafigi


Toshkent aktinometrik stansiyasi. Toshkent aktinometrik stansiyasida 1961 yildan 2015 yillar oraliqda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning o‘zgarishi keltirilgan (3.7-rasm).

3.7-rasm. Toshkent aktinometrik stansiyasida kuzatilgan perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorining yillararo o‘zgarish grafigi

3.7-rasmda Toshkent aktinometrik stansiyasida 1961 yildan 1983 yillar oraliqda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning kamayishi, 1983 yildan keyingi yillarda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyasi ortishi kuzatilgan. Umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, 1961 yildan 2015 yilgacha bo‘lgan davr oralig‘ida perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya ortishi kuzatiladi.

3.8-rasmda 1961-1990 yy. bazaviy hamda 1991-2015 yy. joriy yillarda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiyaning o‘zgarishi kertirilgan.
Bazaviy iqlimiy davrda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdori kamaygan. Joriy iqlimiy davrda perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorini keskin ortganligini ko‘rishimiz mumkin.
Umuman yuqorida keltirilgan grafiklardan ko‘rinadiki tadqiq qilingan davr mobaynida perpendikulyar yuzaga tushgan to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdori Termiz aktinometrik stansiyasida kamaygan bo‘lsa, Farg‘ona, Taxiatosh ayniqsa Toshkent aktinometrik stansiyasida ortganligini kuzatilgan. Huddi shunday holat davrlarni taqqoslagan holatda ham kuzatilgan.



3.8-rasm. Bazaviy va joriy iqlimiy davrda Toshkent aktinometrik stansiyasida kuzatilgan perpendikulyar yuzaga tushgan
to‘g‘ri quyosh radiatsiya miqdorining o‘zgarish grafigi