Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

Shamchalar - Suppositoria
Shamcha – 
Suppositorium
(bosh kelishik birlikda)- 
Suppositoria
(tushum kelishik birlikda)
Suppositorii
(tushum kelishik ko`plikda) 
Shamchalar-miqdorlarga bo`lingan xona haroratida qattiq va tana haroratida erib 
ketadigan dori moddalaridir. Ularning to`g`ri ichakka kiritiladigan , qinga kiritiladigan va 
siydik yo`llari, yoki yoriqlarga kiritiladigan - tayeqchalar turlari tafovut etiladi. 
Shamchalar dori mod-dalari va asosdan iborat. Asos sifatida indiffereitlik xususiya-tiga 
ega bo`lgan kakao moyi, hayvon va o`simlik moylari, jelatin-gli-serin va sovun-glitserin 

---

genlar, yog`larni mum yoki spermatset bilan aralashmasi va boshqalar qo`llaniladi. 
To`g`ri ichakka qo`yiladigan sham-chalarning shakli konussimon yoki bir uchi 
o`tkirlashgan, silindrsimon bo`lib, massasi 1,1-4,0 va diametri 1,5 sm gacha bo`ladi. 
Qinga qo`yadigan shamchalarning shakli sharsimon, oval yeki uchlari to`mtoqlashgan 
yassi shaklda bo`lib, massasi 1,5-6,0 gacha bo`ladi. Tayoqchalar uchi o`tkirlashtirilgan 
silindr shaklida bo`ladi. Shamchalarning magistral va ofitsinal turlari mavjud. 
Shamchalarga dorinomalar kuyidagicha yozib beriladi:
Rp: Euphyllini 2,0
Olei Cacao 30,0 
M.f. 
Suppositoria rectalia 
№ 10
D.S. To`g`ri ichakka kiritish uchun yezib berilsin. 
* * * 
MALHAMLAR - EMPLASTRA
Malhamlar - 
Emplastrum
(bosh kelishik birlikda)
Emplastri 
(qaratqich kelishik birlikda) 
Malhamlar sirtga ishlatish, teriga yopishtirish yoki surtish uchun chiqariladigan dori 
moddalaridir. Ularning tarkibiga moy kislotalar tuzlari, parafin, mum va bir qator dori 
moddalar kirishi mumkin. Quyuq malhamlar tana haroratida erib teriga yopishib oladi. 
Suyuq malhamlar (teri yelimlari) esa bug`lanishdan keyin terida plyonka hosil qiladi. 
Malhamlar ipak, bo`z va boshqa mato parchalariga surtib qo`llanish-lari kerak. 
hozirgi vaqtda asosan tayyor (ofitsinal) malhamlar-leykoplastirlar ishlab chiqarilmokda. 
Masalan: 
Rp: Emhl adhaesivum bactericidum 10x6
D.S jarohatlangan joyga qo`yish uchun.