Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

Diplatsin dixlorid 
(Diplacinum dichloridum). A ro‘yxatida. 2 % li eritmasi 5 ml 
dan solingan ampulalar, o‘rovida 10 dona. Katta miqdorlarda sklet muskullarining 
bo‘shashib turishiga sabab bo‘ladi. Jarrohlikda muskullarni bo‘shashtirish va ixtiyoriy 
nafasni to‘xtatib qo‘yish uchun qo‘llaniladi. 
2 % li eritma ko‘rinishida venadan yuboroladi. 2-2,5 soat davom etadigan 
operalsiyalarda 2 % li eritmasi 20-35 ml miqdorida ishlatiladi. 
Nojo‘ya ta’siri. Katta miqdorlarda yuborilganda arterial bosimning salgina 
ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi. 
Ishlatishea yo‘l qo‘ymaydigan moneliklar. Miasteniya. Jigar va buyraklar 
funksiyalari sezilarli darajada buzilgan mahallarda , shuningdek keksa odaralarga 
ishlatishda ehtiyot bo‘lish zarur. 
Adrenergik sinapslarda qo‘zg‘alish o‘tishiga tа’sir qiladigan moddalar. 
Adrenergik sinapslarda ta’sirlanishning postganglionar simpatik nervlarning 
oxirlaridan effektor hujayralarga o‘tishi noradrenalin mediatori vositasida sodir bo‘ladi. 
Noradrenalin nerv impulsi o‘tishiga javoban smaptik yoriqqa ozod bo‘lib chiqadi 
va adrenoretseptorlar bilan o‘zaro ta’sirga kirishib, simpatik nervlarning ta’sirlanishi 
uchun xos effektlar hosil qiladi. 

---

Kimyoviy 
moddalarga 
sezuvchanligi 
turlicha 
bo‘lishiga 
ko‘ra 
adrenoretseptorlarning ikki turi: α va β turlari farqlanadi. β
-adrenoretseptorlar orasida β
1
- 
va β
2
- adrenoretseptorlari tafovut qilinadi. Har bir organda retseptorlarning ikkala turi 
bo‘ladi, biroq ko‘pincha ulardan biri ustunlik qiladi: α -adrenoretseptorlar - teri 
tomirlarida, shilliq pardalar, buyrak- ichak me’da-ichak yollari sfinkterida, rangdor parda 
mushagida, β
-adrenoretseptorlar - yurakda, bronx mushaklari, skelet mushaklarining 
tomirlari, jigarda bo‘ladi. Uglevod almashinuvini idora etishda qatnashadigan funksional 
aktiv strukturalar p-adrenoretseptorlar tipi bo‘yicha tuzulgan. 
Adrenergetik sinapslarda qo‘zg‘alish o‘tishiga ta’sir qiladigan dori moddalari ikki 
asosiy gruppaga: sinapslarda qo‘zg‘alishning o‘tishini osonlashtiradigan va uni 
qiyinlashtiradigan gruppalarga bo‘linadi. Birinchi gruppaga adrenomirnetiklar, 
ikkinchisiga esa adrenoblokatorlar va simpatolitiklar kiradi.