Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

 
Qo’shimcha adabiyotlar ro’yxati 
1.“Bemorlarni uyda va shifoxonada parvarish qilish”. Toshkent, Ibn Sino 2003yil 
2.Елинов Н.П. «Рецептура для медицинских сестер и фельдшеров». Toshkent. 
Ibn Sino, 1990 yil 
Internet saytlari: 
www.histolchuvashia.com 
www.ziyo.net 
www.google.ru 

---

MAVZU: AFFЕRЕNT NЕRVLARGA TA'SIR ETUVCHI VOSITALAR 
Reja:
1.
Anesteziya qiladigan (mahalliy anesteziya qiladigan) moddalar. 
2.
Burishtiradigan moddalar. 
3.
O’rab oladigan moddalar. 
4.
Adsorbsiyalaydigan moddalar. 
5.
Ta’sirlantiruvchi moddalar. 
Tayanch iboralar 
An 
- inkor 
Anesteziya
- sezmaslik 
Infiltrosion
- Anestetik eritmani to’qimalarga qavat – qavat shimdirish 
Burushtiruvchi moddalar
– Shilliq pardalarga tushirilgan zich oqsil parda hosil 
qiladigan moddalar. 
O’rab oladigan moddalar
- Shilliq pardalarga tushurilganda parda hosil qilib, 
sezuvchan nerv oxirlarini mexanik va ximiyaviy ta’sirotlardan himoya qiladi. 
Adsorbsiyalaydigan moddalar
- Adsorbsiyalaydigan aktivligi yuqori bo’lgan moddalar.
 
Bu gruppaga reflektor yoyning afferent qismiga ta’sir qiladigan dorivor moddalar 
kiradi. Afferent nervlar bo‘ylab markaziy nerv sistemasiga (orqa miya va bosh miyaga) 
sezuvchan retseptorlardan ta’sirot uzatiladi. Retseptorlar terida, shilliq pardalarda, organ 
va to‘qimalarda joylashgan. Qabul qilinadigan ta’sirot xarakteriga ko‘ra ular og‘riq, 
temperaturaviy, taktil, tam bilish va boshqalarga bo‘linadi.
 
Sezuvchan nervlarning oxirlariga tan lab ta’sir ko‘rsatadigan dorivor moddalar 
farmakoiogik ta’siri va terapevtik qo‘llanishiga ko‘ra farq qilinadi. Ularning ayrimlari 
(mahalliy anestetiklar) og‘riq ta’siroti va nerv impulslarining sezuvchan nervlar bo‘ylab 
o‘tishini buzadi, boshqalari (o‘rab oladigan, qotiradigan, adsorbilaydigan) sezuvchan 
nerv oxirlarini tashqi omillarning ta’siridan himoya qiladi, uchinchilari (ich suradigan, 
ta’sirlantiradigan, qustiradigan va balg‘am ko‘chiradigan) nerv oxirlarini ta’sirlantiradi.