Annotatsiya ushbu kurs ishida kichik nasriy asarlar Kim Si Sipning hayoti va ijodi bilan bog`liq malumotlarni ko`rishimiz mumkin va kichik nasriy asarlar bo`lmish hikoyalar haqida o‘rganildi

II BOB. KIMONSINXVA
2.1. Kim Si Sip hikoyalaridan parchalar
SUZUVCHI LOJUVARD PAVILYONIDAGI MAST ODAM
Pxenyan shahri qadimdan Choson deb ataladigan yerda joy lashgan. Chjou podshosi U-van Shan davlati ustidan g'alaba qozongan davrda u o‘sha yerda donishmand Kidjani ziyorat qilgan va donishmand podsho bilan «To‘qqiz bo‘limdan iborat ulug' reja ni oʻrtoqlashgan. U-van donishmandga shu joyni mulk qilib bergan, lekin Kidjani o‘z fuqarosi deb e'lon qilmagan.Pxenyanda nimalar yo‘q emas: Guldor togʻ, Qaqnus minorasi, To‘rli orol, Yakkashox g'ori, Osmonga Qaragan tog', qadimgi Chxunam shahri... Qadim zamonlardan beri tildan tilga tushib kelayotgan go‘zal va diqqatga sazovor joylarni sanab sanog'iga yetolmaysan. Shulardan biri - Abadiy tiniqlik monastiri yaqinidagi Suzuvchi lojuvard pavilyoni. Bu monastir ilgari «To‘qqiz zinali saroy» deb atalgan va unga podsho Tonmyon-van egalik qilgan. Monastir shahar devoridan shimoli-sharq tomonda, undan yigir ma li narida joylashgan. Monastir minorasidan turib pastga qarasangiz, daryoni ko‘rasiz, uzoq-uzoqlarga ko‘z tashlasangiz, qarshingizda bepoyon tekislik ochiladi. Bundan go‘zal manzara ning o‘zi bo‘lmasa kerak!Oqshomlari sirtiga gul solingan qayiqlar va savdo kemalari Tedonmun darvozasidan o‘tib, odatda daryoda majnuntollar quyuq o‘sgan tik qoya yaqinida to‘xtaydi. Yo‘lovchilardan kimdir bu yerda tunab qolishga qaror qilsa, u albatta daryo bo‘ylab yuqoriga ko‘tariladi, monastirni sinchiklab ko‘zdan kechiradi va behad mamnun bo‘lib ortga qaytadi. Pavilyondan janubroqda ikkita tosh zina bor. Ularga quyidagi bitiklar o‘yib yozilgan: chap tomondagisiga «Oq bulutlar zinasi», o‘ng tomondagisiga - «Qora bulutlar zinasi». Naqshdor tosh ustunlar chetdan kelgan larni hayratga soladi.«Osmonga Itoat qilish davrining boshida Sogyonda Xon ismli bir yigit yashagan ekan. U o‘ziga to‘q oiladan ekan. Xon xushsuratligi, xushmuomalaligi va shirinsuxanligi bilan nom chiqargan ekan. Kunlarning birida Kuz o‘rtasidagi bayram paytida (u doim oy to‘lgan pallaga to‘g'ri keladi) yigit sheriklari bilan birga Pxenyanga sotgani bo‘z va ipak matolar olib kelibdi. Xonning kemasi qirg'oqda langar tashlab, yigit kemadan tushganida, shahardagi nomi chiqqan qo‘shiqchi ayollarning barchasi uni ko‘rgani shahar darvozasidan tashqariga yog'ilibdilar.Xonning shaharda yashaydigan eski oshnasi - Li ismli zot uning sharafiga ziyofat beribdi. Yigit kemaga shirakayf holda qaytib kelibdi. Tun sovuq ekan, Xonning uyqusi qochibdi va beixtiyor Chjan Szining shoir tunda Zarang ko‘prigiga suzib kelgani haqidagi she'rini eslabdi. Xon birdan suvda turgan qayiqqa sakrab tushibdi va oy yog'dusi ostidagi daryo bo‘ylab suzib ketibdi. Tez orada u Suzuvchi lojuvard pavilyoni ostonasiga yetib boribdi. Qayiqni qamishzorga bog'lab, yigit zina boʻylab tepaga ko‘tarilibdi. To‘siqqa tirsak tirab turib, u uzoq-uzoqlarga nazar tashlabdi. Dimog'i shamolning toza nafasini tuyibdi. Oy atrofni yoritar, uning nurlari ostida daryo sirti dengizdek tovlanar, daryo to‘lqinlari qirg'oqqa urilar, sayozliklar uzra yovvoyi g'ozlar qichqirar, qayrag'ochlar orasida sovuqda qolgan turna dir-dir qaltirar ekan. Atrof sovuq va sukunat qo‘ynida ekan. Yigit o‘zini osmon-u falakka, oy bag'riga ko‘tarilgandek his qilibdi. U tepadan turib qadimgi poytaxtga nazar tashlabdi: baland minoralar tuman og'ushida, to‘lqinlar nuragan devorlar ostonasiga bosh urmoqda.... In saroylarining xarobazorlarida o‘sgan bug'doyni ko‘rgandek xo‘rsingisi kelibdi. Shunda Xon she'r to‘qib, ularni ayta boshlabdi.
«Men ilhomim jo‘shib
Pxegan daryosi ustidagi pavilyonga kirdim.
To‘lqinlar yig'layapti - ularning nolasi tuman osha mengacha yetib kelyapti.
Bu qadimgi xarobazorlarda o‘z viqorini hanuzgacha yo‘qotmagan.
Quyuq maysazorda, tumandagi yulduzlar kabi, shahar asrlar osha bo‘m-bo‘sh....
yo‘lbars ruhi va ajdar ruhi yo‘q. Ammo tashlandiq shahar
Kumushrang sayozliklar yaltiraydi oq oy yarim tunda baland ko‘tariladi,
Uchib o‘tayotgan yovvoyi g'ozlar qumni suv deb o‘ylaydilar.
chirildoqlar galasi yaltiraydi, Pxegan qirg'oqlari kimsasiz,
***
Qadimgi saroy shamol va ayozga to‘la. Ravnaq va shon-shuhrat yillari qayda?
Zina osmonga o‘rlagan va unga yo‘l yo‘q....
Faqat quzg'unlar sayraydi va osmonga koʻtariladi,
Sovuq o‘rmon uzra, muzli sukunat og'ushida.
chalinadi.
Saroy ko 'shki oʻrnida kuzgi maysalar....
Qo‘shiqchi ayollar yashagan joyda tikanak o‘sgan.
Devor xarobalarida, oqtob oy ostida,
Nahotki bir umrga, abadiy?... Nahotki?
Boylik va hashamat, issiq va shinamlik qayda?
Faqat daryo to‘lqinlari avvalgidek shovqin taratadi,
Va g'arbga, dengiz sari yuguradi, yuguradi…
Taqdirlar naqadar o‘zgaruvchan!...
Lekin odamlar O‘limga tik qarab o‘ziga in quradi!
G'am-g'ussa og'ushida mulohaza yuritar ekanman,
Tog' ibodatxonasi qo‘ng'irog'ining ovozi qulog'imga.
Pxenganda toʻlqin - osmondek
ko‘m-ko‘k,qalbim esa g'ussaga toʻla:
Vayrongarchilik, g'uluv, g'alayon... Afsus!
o‘tmishdagi buyuklik endi qaytmas. Unutilgan quduq uzra barglar uchadi,
quduqda suv allaqachon qurib bo‘lgan, Quduq uzra yulg'unlar va qayrag'ochlar,
bulutlar bag'rida esa yulduz yiltiraydi.
Men Osmonning unutilgan mehrobiga qarayman,
u hozir begona o‘tlar og'ushida.
Shamol shivirlaydi, o‘zim ham tinimsiz shivirlayman she'r larning shitirlovchi misralarini.
Bu olis va begona yurtda o‘z vatanimni
shirakayf holatda, g'ussa bilan eslayman,
Uxlashga holim yo‘q, ayvonda turibman,
oydin tunda, g'arbga chopayotgan daryo ustida.

***

Kuz pallasidagi bu bayramda naqadar yaxshi
to‘lin oy sochayotgan nur!
Ammo men tog' yonbag'rida o‘z qarshimda
paydo bo‘lgan o‘lik shaharga hasrat bilan qarayman. Kidja ibodatxonasi
oldidagi daraxtlar qaribdi, Tangun ibodatxonasi uzoqda ko‘rinadi.
Ko‘ryapman uning yam-yashil devorlarini, chirmovuqlar
qoplagan ularni.
Qahramonlarning qudratli lashkari qani, ketgan pahlavon larning izlari qani?
Ular haqida faqat daraxtlar va maysalar gapiradi
yana necha yillar o‘tganini eslaydi.
Oy o‘sha qadim zamonlardagi kabi,mening libosimni yoritadi,
Yerga tikiladi va o‘zining kumushrang nurlarini sochadi.
Sharqiy tog uzra oy suzib o‘tyapti,
hakka va qarg'alar tovushi tinmayapti!...
Tun, sovuq tun atrofda, libosimda shudring yaltirar.
Mulozimlarning liboslari va qalpoqlari qani?
qadimgi olimlarning davot va qalamlari-chi?
Allaqachon qumga va yer osti suvlariga singib ketgan va unutilgan,
tubga choʻkkan...
Qadimgi shahar vayron bo‘lgan. Osmon saroyiga qirol chiqib ketgan;
biroq u hozir
Yerga adashib kelib qolganida,
bu yerda nima topgan bo‘lardi?
Uning oltin aravalari, otlaridan
iz ham qolgani yo‘q, - Yo‘lni o‘t bosgan va unda ahyon-ahyonda rohiblar yuradi...
***
Ayozli kuz... O‘tlarni shudring bosgan,
uzoqda bulutlar oqarib ko‘rinadi.
Olis-olislardan ovozlar eshitadi - Suy askarlarining ruhlari daryoga ergashadi.
Malikaning ruhi keladi va shivirlab kuylaydi,
uning qo‘shig'i sira tinmaydi!
Imperator yo‘li bo‘m-bo‘sh: unda endi birorta ham arava ko‘rinmaydi.
Saroy o‘rnida xaroba, qulagan daraxtlarning tanalari,
faqat qo‘ng'iroq sukunat bilan bellashadi....
Tog' cho‘qqisiga chiqib she'r to‘qiyapman, lekin men bilan
birga hech kim qarayotgani yo‘q,
Qalbimda g'uluv va suruv, tungi shamol esyapti.
Men esam yengil tuman osha qarayapman,
To 'lin oy yoritayotgan tog'larga, pastda chopayotgan
Pxeganga...
현재 전모는 알 수 없고, 후대 문헌에 실려 있는 14편 정도를 통해 대략적인 모습을 짐작해볼 수 있을 따름이다여기에는 설화적 성격의 작품이 있는가 하면, 전기소설 「금오신화와 방불한 작품도 실 려 있다. 「최치원이 바로 그런 작품이다. 이후 전기계 한문소설은 김 시습의 금오신화 신광한(漢1484-1555)의 기재기이(紀異)』를 거쳐 17세기에 이르러 명문거족의 딸 선화와 기생 배도 사 이에서 갈등하는 생(生)의 애정을 다룬 권필(1569-1612)의 주 생전 자신의 정욕을 억압하는 안평대군(安平大君)과 젊은 선비 김진 사 사이에서 비극적 최후를 맞이하는 궁녀 운영의 애정 을 담은 「운영전(雲英傳)』과 같은 전기소설의 명편들이 창작되기에 이른다.이런 전기계 한문소설을 읽을 때, 가장 인상 깊게 간직하게 되는 요 소는 아마 우리의 일상 현실을 훌쩍 뛰어넘는 초현실적인 세계의 설정 및 그것과의 빈번한 교섭일 듯싶다. 초기 한문서사의 흐름을 주도했 던 지괴 · 전기라는 명칭도 주로 괴이한 일을 기록하고 기이 한 일을 전달하고 있는 작품 세계에 주목한 명명법이다. 실제로 나 말여초에 편찬된 '수이전)'이란 책명이 암시하듯, 거기에는 일상 현실과 구별되는 특이한 또는 초현실적인 서사가 주종을 이루고 있다. 삶과 죽음, 인간과 동물, 산 자와 죽은 자 등 단절적인 관계로 보이는 두 세계를 자유롭게 넘나드는 기이한 이야기로 가득 채워져 있는 것이 다. 우리는 이런 작품들을 통해 인간과 세계의 관계를 분리하여 사유 하지 않던 옛사람들의 태도, 그리하여 자유로운 상상력을 한껏 발현하 던 원초적 건강성을 읽어낼 수도 있다. 조선 초기 김시습(金)이 준 상인(上)이라는 승려에게 준 이칠 언율시는 1구의 행(行)과 짝수구 마지막 글자 청(淸)', '성(成)', '명(明)', '청)은 모두 평성 경(庚)이라는 목에 속한 글자들인데, 압운의 규 칙을 정확하게 지키고 있다. 또 이 시의 평측은 "평측평평추측평 측평 평추측평평 평평추측평평측 추측평평측측평 추측평평평측측 평평측 추측평평 측평평측평평추추추측평평측평"으로 되어 있어 흠이 없다. 2연과 3연은 어휘와 통사구조가 정확히 대를 이루고 있다.
근체시의 형식은 대략 이와 같은데 대가(大家)의 작품 중에는 의도적 으로 파격(破格)을 하기도 한다. 김시습과 같은 시대의 대가 서거정의 시가 그러하다.금빛은 수양버들에 들고 옥빛은 매화를 떠나는데 작은 못에 새 물결은 이끼보다 더 파랗구나. 봄 시름과 봄 홍취 어느 것이 깊고 얕은가? 제비가 오지 않아 꽃이 아직 피지 않았네.서거정. <봄날>사가집서거정의 이 칠언절구는 평성 회원에 속하는 '매, '태)', '개(開)'로 압운하였다. 그런데 '연자불래'의 '래 역시 같은 운목에 속한다. 원칙적으로 근체시는 운자가 아닌 자리에는 운자와 같은 운목의 글자를 쓰는 것이 금기시되지만 서거정은 이를 따르지 않았다. 더욱이 근체시에서 같은 글자를 두 번 이상 반복하는 것 을 금지하는 규칙을 어기고 봄날의 춘홍을 드러내기 위하여 의도적으 로 ‘춘(春)’ 자를 반복 구사하는 파격을 시도하였다다만 이 시는 평측 에서는 "평측평평측측평 측평평측측평평 평평평측평평측 추추측평평 측평"으로 되어 있어 규칙에 정확하게 부합한다. 또 이 시는 연단위의 대우는 물론 한 구 내부에서도 대우가 이루어지고 있다. 기구의 '금입 수양(人)'과 '옥사매', 결구의 '연자불래'와 '화미 개는 글자 수 차이는 있지만 정확한 대우가 구사된 것이라 할 수 있다. 이러한 것을 구중대(中對)라고 하는데 근체시에서는 잘 구사 되지 않는다는 점에서 변격이라 할 만하다.