Annotasiya

Vəziyyət üzrə praktikum

Bu üsul şagirdlərdə, az da olsa, şəxsi hüquqi təcrübənin ol­ma­sı­nı nəzərdə tutur. Şagirdlərə mənəvi sahəyə aid problemlərin qo­yul­­duğu və sinifdə ciddi müzakirə tələb edən müxtəlif vəziyyətlər tək­­lif olunur. Vəziyyət üzrə praktikum tənqidi təfəkkür vərdişlərini, tə­h­­lil qabiliyyətini inkişaf etdirir, mənəvi dəyərləri, mövqeləri for­ma­­laşdırır. Dəyərlərin müəyyənləşdirilməsinə dair vəziyyət üzrə ça­lış­­malar şagirdlərə öz rəylərinə görə cavab verməyi və bunları mü­da­­fiə etməyi öyrədir.

Tətbiq etmək qaydası

• 
  Müəllim dərsdə müzakirə olunacaq problem və sualları əv­və­lcədən fikirləşib tapır.
  
• 
  Vəziyyət üzrə praktikum üçün materialları diqqətlə seçir.
  
• 
  Hər vəziyyətə dair suallar və tapşırıqlar düşünülür. Bunlar 2-dən 5-dək ola bilər.
  
• 
  Vəziyyət ayrı-ayrı kağız vərəqlərində, kartoçkalar şəklində ya­zılır.
  
• 
  Sinif ya cütlüklərə, üçlüklərə, ya da 4-5 qrupa bölünür.
  
• 
  Şagirdlərə təlimat, tapşırıq və suallar verilir.
  
• 
  Qrupların işi sona çatan kimi müzakirə başlanır.
  

Diskussiya

Bu üsul həm müəllim, həm də şagirdlər üçün universaldır. Bu üsul onların qoyulmuş problemlərə və suallara münasibətini öy­rən­mə­yə imkan verir. Şagirdlər verilmiş mövzunu 10-20 dəqiqə ərzində mü­zakirə edirlər.

Diskussiya şagirdlərə tarix, vətəndaşşünaslıq, hüquqi xa­rak­ter­li məsələlər və digər fənlərə aid mühüm problemlərin müstəqil şə­­kildə müzakirə etmək imkanı verir, informasiya toplamaq vər­diş­lə­rini və fəallığını inkişaf etdirir, bütün şagirdlərə öz nöqteyi-nə­zə­ri­ni bildirmək və eyni zamanda mübahisədə kiminsə üstünlük qazan­maq imkanlarını məhdudlaşdırır.
Bu üsul həmçinin, müəllimin tələbi olmadan fikir müba­di­lə­si­nə kömək edir, dinləmək, növbə ilə danışmaq, tolerantlıq nümayiş et­d­irmək bacarıqlarını inkişaf etdirir.
Tətbiq etmək qaydası.
Başlanğıcda şagirdlərə diskussiyanın aparılmasının əv­vəl­cə­dən tərtib edilən əsas qaydalarını xatırlatmaq yaxşı olardı:

1. 
   Danışanı dinləmək.
   
2. 
   Eyni vaxtda yalnız bir adam danışa bilər.
   
3. 
   Çıxış etmək istəyi varsa, əlini qaldırmalıdır.
   
4. 
   Danışanın sözünü kəsməmək.
   

Müəllim keçiriləcək diskussiyanın mövzusunu əvvəlcədən elan edir. Diskussiyanın gedişində o, yazı taxtasından asılmış vat­man kağızı vərəqində yazılmış mövzu və plan haqqında məlumat ve­rir. Sonra diskussiyanın başlanması üçün işarə verir. Müəllim dis­kus­siyanın gedişinə qarışmır, sonda isə yekun vurur.