Annotasiya

8.9.2. Təhsil prosesinin iştirakçıları

Təhsil prosesinin iştirakçıları aşağıdakılardır:

- təhsilalanlar – uşaqlar, şagirdlər, tələbələr, kursantlar, müda­vim­lər, magistrantlar, doktorantlar və başqaları;
- təhsilverənlər (pedaqoji işçilər) – müəllimlər, assistentlər, məs­ləhətçilər, tyutorlar, tərbiyəçilər, müəllim koməkçiləri, tərbiyəçi kö­məkçiləri, çağırışaqədərki hazırlıq rəhbərləri, defektoloqlar, lo­qo­ped­lər, istehsalat təlimi ustaları, praktik psixoloqlar, sosioloq-peda­qoq­lar, məktəb uşaq birliklərinin rəhbərləri, metodistlər, təhsil mü­əs­sisəsinin dərnək və musiqi rəhbərləri, təhsil müəssisəsinin elmi iş­çi­ləri, bilavasitə pedaqoji proseslə məşğul olan mühəndis-texniki , təd­ris-köməkçi işçilər, dayələr, təlimatçılar, təhsil müəssisəsinin ki­tab­xanaçıları, nəşriyyat-redaksiya işçiləri, təhsili idarəetmə or­qan­la­rı­nın aparıcı struktur bölmələrinin əməkdaşları, təhsil müəssisə­lə­ri­nin və orqanlarının təlim-tərbiyə işi ilə məşğul olan rəhbərləri, təhsil mü­əssisəsində çalışan konsertmeystrlər və məşqçilər, sosial mü­dafiə, səhiyyə və digər orqanların bilavasitə pedaqoji fəaliyyətlə məş­ğul olan işçiləri;
- valideynlər və ya digər qanuni nümayəndələr;
- təhsili idarəetmə orqanları və bələdiyyələr;
- təlim-tərbiyə prosesində iştirak edən fiziki və hüquqi şəxslər.


8.9.3. Təhsilalanların hüquq və vəzifələri

Təhsilalanların hüquq və vəzifələri Azərbaycan Respublikası­nın Konstitusiyasına, “Təhsil haqqında Azərbaycan Respublika­sı­nın Qanunu”na və digər normativ hüquqi aktlara, Azərbaycan Res­pub­likasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə uyğun mü­əy­yən edilir. Bütün təhsil müəssisələrinin təhsilalanları və məzunları bə­ra­bər hüquqlara malikdirlər.

Təhsilalanların hüquqları aşağıdakılardır:

• 
  qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil mü­əssisə­si­nə qəbul olunmaq; təhsil müəssisəsini, təhsilin istiqamətini, ixti­sa­sı, təhsilalma formasını və təhsil dilini sərbəst seçmək;
  
• 
  dövlət təhsil standartlarına uyğun keyfiyyətli təhsil almaq; mü­va­fiq qaydada təhsilin təmayülünü, təhsil proqramlarını və sinif­d­ən­kənar məşğuliyyəti seçmək;
  
• 
  ali təhsil müəssisəsinin tədris planlarına uyğun olaraq tədris fən­lərini, semestrlər üzrə kreditlərin miqdarını, təhsilverənləri və tyü­torları sərbəst seçmək;
  
• 
  təhsil müəssisəsinin mövcud infrastrukturundan (tədris-is­teh­salat, elmi-tədqiqat, informasiya, mədəni-məişət, idman, sağ­lam­lıq mərkəzlərindən, kitabxanalardan və s.) istifadə etmək;
  
• 
  müəyyən edilmiş qaydada təhsil müəssisəsini və ixtisasını də­yişmək;
  
• 
  elmi-tədqiqat fəaliyyəti ilə məşğul olmaq; fasiləsiz təhsil al­maq; sağlamlıq üçün təhlükəsiz və zərərsiz təhsil şəraiti ilə təmin olun­maq; insan ləyaqətini, şərəfini alçaldan, insan hüquqlarına zidd hə­r­əkətlərdən müdafiə olunmaq;
  
• 
  müəyyən edilmiş qaydada təhsil müəssisəsində təhsilini mü­­­vəq­qəti dayandırmaq; müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəy­yən et­diyi qaydada biliyinin yenidən qiymətləndirilməsini tələb etmək;
  
• 
  dövlət orta-peşə ixtisas təhsili pilləsində və ali təhsilin hər bir səviyyəsində qanunvericiliyə uyğun olaraq yalnız bir dəfə pulsuz təh­sil almaq;
  
• 
  dövlət və bələdiyyə ümumi təhsil müəssisələrində dərsl­ik­lər­lə pulsuz təmin olunmaq;
  
• 
  təhsil prosesinin təşkilində və idarə olunmasında fəal iştirak et­mək, öz fikir və mülahizələrini sərbəst ifadə etmək;
  
• 
  təhsil müəssisəsinin elmi, ictimai, sosial və mədəni hə­ya­tın­da, elmi cəmiyyətlərin, dərnəklərin, assosiasiyaların, birliklərin və di­­gər təşkilatların yaradılmasnda iştirak etmək, eləcə də ölkə və bey­nəlxalq səviyyəli belə təşkilatlara üzv olmaq;