Aniq va tabiiy fanlar metodikasi

3.Axborotli olam muammolari va internetning salbiy oqibatlari mavzusini yoritishda interfaol metodlar

III. XULOSA VA TAVSIYALAR:
“XXI-asrda AKTdan foydalana olmagan odam,

XX-asr odamlariga o`xshaydi, U na o`qiydi, na yoza oladi”.

Konstantin Ushonskiy

Mazkur malaka ishida o’quvchilar tomonidan turli fanlardan bilim olish ham ularning axborotga bo‘lgan talabini qondirshning bir shakli hisoblanadi. Axbortolarning kun sayin ortib borishi, ularni jamiyatimiz taraqqiyotida qo‘llanish sohasining kengayishi turli fanlarni paydo bo‘lishiga olib keldi. Jumladan, kibernetika, informatika va axborot texnologiyalari fanlarini shular qatoriga kiritsa bo‘ladi. Bugungi kunda o‘quv jarayoniga kompyuter va axborot texnologiyalarini joriy etish va zamonaviy dasturiy ta’minotlar yaratish masalasi dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Internet makonida uchraydigan xavf-xatar, tahdidlar va tah­likalar haqida so‘z yuritilgani oqibatida, o‘quvchida Internetning zararli va buzg‘unchi vosita ekanligi haqida noto‘g‘ri tasavvur uyg‘onishi ehtimoli ham mavjud. Aslida esa, unday emas. Internetda juda ko‘p foydali, ma’rifiy va qiziqarli axborotlar mavjud bo‘lib, ulardan to‘g‘ri va samarali foydalangan shaxs­da turli sohalar bo‘yicha bilimi oshib boradi. Ota-onalarning vazifasi «virtual olam­ning» barcha ijobiy jihatlari bilan farzandlarini tanishtirish va o‘rgatib borish hisob­lanadi. Buning uchun barcha axborotlarni ota-onalar, avvalo, chuqur tekshirishi va buni farzandlariga ham o‘rgatishi, ularni china­kam ulkan ilm va yuksak san’at namunalari bilan tanishtirib, ularda dunyo qiyofasiga mos bo‘lgan qadriyatlar tizimini shakllantirishi lozim bo‘ladi. Shu bilan bir qatorda, yosh foydalanuvchilarda Internet-mada­niyatni shakllantirish va rivojlantirish o‘ta muhim ahamiyat kasb etadi. Internet-madaniyat — har qanday manba va mazmundagi axborotni iste’mol qilish, o‘zlashtirish va uzatishni nazarda tutadi. Internet-madaniyat — bu Internet tarmog‘idagi ijtimoiy ongga salbiy ta’sir etuv­chi, jumladan, amaldagi davlat tuzumiga qarshi qaratilgan noxolis xarakterdagi, diniy-ekstremistik, terroristik, hayosizlik, shafqatsizlik va boshqa mazmundagi axborotlardan foydalanishning ongli ravishda, cheklani­lishi demakdir. Internet-madaniyatning zamirida muloqotga nisbatan umumqabul qilingan axloqiy talablar, shuningdek, har bir insonning betakrorligi va qadr-qimmatining bevosita tan olinishi mujassam bo‘lgan.Internet-madaniyatni bilmaslik foydalanuvchi tomonidan Internet va ijtimoiy tarmoqlarda cheklanmagan miqdorda muloqot qilishiga, «anonim» foydalanuvchilar bilan tekshirilmagan va tasdiqlanmagan axborotlar almashinuviga olib kelishi mumkin. Bunday tendentsiya foydalanuvchilarning Internet olamida ommalashayotgan kiberjinoyatchilik, kiberbulling ta’siriga tushib qo­lishlariga sabab bo‘lishi ham mumkin.Bunday tashqari, shuni ham ta’kidlashni joizki, doimiy ravishda, saytlarni nazorat qi­lish va nomaqbul kontentlarni blokirovka qi­lishdan ko‘ra, bolalar bilan ishonchli munosabat, ochiq va samimiy muloqotda bo‘lish ancha samarali natijalar berishi mumkin.

AKT yordamida o`quvchilarga to`laqonli bilim berishda foydalanish tizimini yoritdim. Malaka ishim mavzusida o’quvchilarga mavzuni to‘liq tushuntirish imkoniyati oshadi;

- ularning bilim, ko‘nikma va malakalari oshadi;

- o‘quvchilarning ijodiy fikrlash qobiliyati shakllanadi;

- o‘quvchilar darsdan ijobiy saboq oladilar, dars nisbatan qiziqish oshadi;

- o‘quvchilarda fazoviy tasavvurni rivojlantirish, mantiqiy fikrlash, geometrik o‘lchash va yasashning amaliy usullarini o‘rganish imkoniyatlarini beradi.

Kompyuter bilan individual ishlash o`quvchi shaxsini mustaqil fikrlashga o`rgatadi. Ijodiy va rejissyorlik o`yinlaridan foydalanish o`quv faoliyatini shakllantirishda qo`shimcha turtki yaratadi;

Kompyuter ekrandagi belgilar bilan ishlash qobiliyati visual shakllantirishda mavhum fikrlashga o`tishni optimallashtirishga yordam beradi; Hozirgi kunda hayotimizni texnikasiz ayniqsa ta’lim sohasini kompyuter texnologiyalarisiz tasavvur qilib bо‘lmaydi.Shu munosabat bilan, nafaqat umumta’lim maktablarda, о‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi va oliy ta’lim muassasalarida, balki har bir oilaning hayotida zamonaviy axborot va kompyuter texnologiyalari, raqamli hamda keng formatli telekommunikatsiya aloqa vositalari, Internet tizimini tatbiq etish, о‘zlashtirish yanada rivojlanmoqda. Hozirgi texnika rivojlangan asrda hayotimizni axborot texnologiyalarisiz tasavvur etish qiyin. Axborot texnologiyalari rivojlangan davrda kompyuter va pedagogik texnologiyalar hamda interfaol metodlar yordamida darslarni о‘tkazish о‘quvchilarda quyidagi natijalarga olib keladi:

• 
  Darsga bo’lgan qiziqishi oshadi
  
• 
  Bilim darajasini oshishi
  
• 
  Bilimi past o’quvchilarni kamayib yaxshi o’zlashtiruvchi o’quvchilar ko’payib borishiga
  
• 
  Darslarga o’quvchilarni befarq bo’lmaslikka
  
• 
  Darslarda ishtroq etish darajasi oshishi
  
• 
  mustaqil fikrlash
  
• 
  ijod etish va izlanishga majbur etishi
  
• 
  Adabiyotlar bialan mustaqil ishlashi
  
• 
  
  27
  kompyuter savodxonligini oshirish
  
• 
  о‘zi tanlagan kasbiga bо‘lgan qiziqishlarini kuchaytirish
  
• 
  о‘z kasbining mohir ustasi bо‘lib yetishishiga katta yordam bо‘ladi.
  

Bu esa biz kutayotgan natijadir.

Yuqori malakali kadrlarni tayyorlashda, o'qitishning hozirgi zamon tizimlari va yangi interfaol metodlar asosida amalga oshirilishi maqsadga muvofiqdir. Yangi interfaol metodlar xislati shundaki, unda qo'yilgan maqsadlarga erishish kafolatini beruvchi o'quv jarayoni rejalashtiriladi va amalga oshiriladi. Darhaqiqat, mashg'ulotlarning muvaffaqiyatli o'tishining 80-foizi ta'lim jarayonini to'g'ri oyihalashtirish, tashkil etish va uni amalga oshirishga bog'liqdir. Zamonaviy interfaol metodlar o'zining Informatika va boshqa fan yutuqlari bilan bog'liq xususiy nazariyasiga ega; u birinchi galda o'quv-tarbiyaviy jarayonni ilmiy asosda qurishga yo'naltirilgan; o'qitishning axborotli vositalaridan, didaktik materiallardan, interfaol metodlardan keng foydalanishga asoslangan o'qituvchi va talabalarning birgalikdagi faoliyatiga zamin yaratadi.