|
2-adım. Dálillerdi jiynaw. Ózbekstan universitetleri oqıtıwshıları studentlerdiń anglichan tilindegi maǵlıwmatların jeterli dárejede biliwi ushın studentlerdiń til dárejesin rawajlandırıwǵa qaratılǵan zamanagóy Evropa usılların engiziwge háreket etilip atır. Onıń ushın zamanagóy texnikalıq qurallar, mısalı, ınteraktiv doska, doska, smartboard hám basqalar keń qollanılıp atır, sonıń menen birge tildi oqıtıwda zamanagóy jantasıwlar (oqıwshılarǵa baǵdarlanǵan tildi oqıtıw usılı ) zárúrli rol oynaydı. Mısalı, YuNESKOnıń anglichan tilin oqıtıw hám anglichan tilin global til retinde úyretiw boyınsha arnawlı gruppa usınısları (EGL) sıyaqlı kóplegen islep shıǵılǵan oqıw programmaları bar.2
Studentlerdiń sapa kórsetkishlerin jaqsılawdıń zárúrli faktorı olardıń motivatsiyası esaplanadı. Oqıtıwshılar hám studentler ózlerine maqset qoyıp, oǵan erisiwge umtılıwadı hám motivatsiya olarǵa bul maqsetke erisiwde járdem beredi. Búgingi kúnde kóplegen oqıtıwshılar motivatsiya oqıw procesin jaqsılawdıń eń nátiyjeli usılı dep esaplasadı. Anglichan tilindegi ámeliy shınıǵıwlarda oqıtıwshı oqıwshılarǵa óz pikirlerin erkin bayanlaw múmkinshiligin da beriwi kerek. Motivatsiya oqıwshılardıń temaǵa bolǵan itibarın asırıwǵa járdem beredi, sonıń menen birge, túrli dárejedegi quramalılıqtaǵı wazıypalardı atqarıp, klassta aktiv qatnas etiwlerine múmkinshilik beredi.3 Sonday etip, oqıwshılardı xoshametlew arqalı oqıtıwshı bir qansha waqıt ótkennen óz miyneti nátiyjesin kóriwi múmkin jáne bul onıń úlken xızmeti bolıp tabıladı.
3-adım. Oppoziciyanı biykarlaw. Shet til retinde anglichan tilin oqıtıwda ayrıqsha áhmiyetke iye bolǵan birpara zamanagóy jantasıwlardı kórip shıǵamız.
Házirgi basqıshda kóplegen oqıtıwshılar ushın anglichan tilin oqıtıwdıń zárúrli principi - bul shaxsqa baǵdarlanǵan tálim baǵdarı, yaǵnıy studenttiń til ózligine baǵdarlanadı. Filologiya shaxtı, siz bilgenińiz sıyaqlı, kóp dárejeli hám ko'pkomponentli lingvistikalıq qábiletler, kónlikpeler, hár qıylı quramalılıq dárejesindegi sóylew háreketlerin ámelge asırıwǵa tayınlıǵı, sonıń menen birge, rawajlanıwdı xoshametlentiretuǵın motivlar hám maqsetlerdi anıqlaw hám xarakteristikalawdı óz ishine alǵan háreketler bolıp tabıladı.. Jeke ózlikke baǵdarlanǵan anglichan tilin oqıtıw, bir tárepten, oqıwshınıń klassta oqıw baylanısı, sherikligi hám aktiv dóretiwshilik iskerliginen paydalanıwdı názerde tutadı, basqa tárepten, oqıtıwshı "qosıw" usılın tabıwı kerek. Student haqıyqıy til menen baylanısde, informaciya almasiwında, auditoriyadan shıǵıp ketpesten, mádeniyatqa kirisiwdiń haqıyqıy procesine elikeydi. Zamanagóy informaciya texnologiyalarınan paydalanıw real informaciya mákanında shet el til járdeminde turmıslıq ámeliyatın úyreniwge múmkinshilik beredi. Házirgi basqıshta tildi úyretiw mádeniyattı úyretiw, oqıwshınıń óz-ara baylanıslı kommunikativ jáne social-materiallıq rawajlanıwın ańlatadı. Sóylew iskerligi mánisan sóylewdi pikirlew hám studenttiń tili óz niyetlerin ańlatıw quralı bolǵanlıǵı sebepli, tilden bunday paydalanıw dóretiwshilik bolıp tabıladı hám tildi úyreniw studenttiń dóretiwshilik pikirlewin rawajlandırıw menen baylanıslı bolıwı kerek4
Tálimdiń zamanagóy tendentsiyalarına muwapıq shet tili oqıtıwshıları aldında oqıwshılardıń kommunikativ kompetentsiyasini rawajlandırıw wazıypası turıptı. Bul maqsetke erisiw ushın studentlerge baǵdarlanǵan tálim texnologiyası, kommunikativ óz-ara tálimdiń pedagogikalıq texnologiyası, kommunikativ tálim kepilligi sheńberindegi sóylewqa úyretiw texnologiyası, shet tili sabaqlarında joybarlar usılı qollanıladı 5
Anglichan tilin oqıtıwda taǵı bir zárúrli jantasıw bul lingvistik, kommunikativ hám tilleraro kompetensiyalarni qáliplestiriwde zárúrli rol atqaratuǵın kepillikke tiykarlanǵan jantasıw bolıp tabıladı. Bul jantasıwdı esapqa alǵan halda anglichan tili oqıtıwshıları studenttiń bilimlerin bayıtıwı shárt. Kommunikativ kompetensiya sóylew, onıń funktsiyaları, sóylew iskerliginiń tórt tiykarǵı túri (sóylew, tıńlaw, oqıw, jazıw ) salasındaǵı kónlikpelerdi rawajlandırıw boyınsha bilimlerdi óz ishine aladı. Shet tilindegi baylanıs studentiniń kommunikativ kompetentsiyasi bul sóylew turpayınıń social normalarına ámel etken halda insan iskerliginiń barlıq tarawlarında tolıq awızsha ushırasıw qábileti bolıp tabıladı. Kommunikativ kompetentsiya sheńberinde qáliplesetuǵın tiykarǵı uqıp - bul sóylew iskerligi ónimlerin - tekstlerdi jaratıw hám bayanlaw qábileti bolıp tabıladı. Ol sóylew lingvistikasiniń tiykarǵı túsinikleri - usılları, sóylew túrleri, xarakteristikalaw dúzilisi, bayanlaw, oy-pikir júrgiziw, tekst degi gáplerdi bóliw usılları hám basqalar haqqındaǵı bilimlerdi, tekstti analiz qılıw kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin óz ishine aladı 6
Do'stlaringiz bilan baham: |
