Андижон вилояти фавқулодда вазиятлар бошқармаси

Углерод оксиди (ис гази)дан қатор органик моддаларни синтез қилишда ис газидан фойдаланадиган корхоналарда, яхши вентилация қилинмайдиган гаражларда, қозонхоналарда, домна цехларида, қуюв цехларида, авария бўлган пайтларда шунингдек уйларнинг мўрикони ва дудбуронлари бузуқ бўлган вақтда ёки вақтидан олдини беркитиб қўйилганда уй ичига углерод оксиди кириши туфайли содир бўлади.
Углерод оксиди яъни ис гази асосан ёнғин (аланга) ва портлашлар натижасида хосил бўлади.
Углерод оксиди (ис гази) СО – рангсиз ва хидсиз газ, хавога нисбатан оғирлиги оддий холларда енгилроқ, 0^оС да эса хаводан оғирроқ бўлади.
Инсон организмига таъсири: углерод оксиди организмга фақат нафас йўллари орқали тушади ва чиқиб кетади. Углерод оксиди шундай хусусиятга эгаки, унинг гемоглобинга яқинлиги кислороднинг гемоглобинга яқинлигига қараганда 250-300 марта ортиқдир. Шу сабабли атмосфера хавосига углерод оксиди салгина аралашганда ҳам гемоглобиннинг бир қисми карбоксигемоглобинга айланади. Карбоксигемоглобин кислород билан реакцияга кириша олмайди ҳамда секинлик билан парчаланади.
Углерод оксиди (ис гази)нинг заҳарлаш хусусияти унинг хаво таркибидаги концентрациясига, кишини қанча вақт заҳарли хаводан нафас олганлигига, заҳарланган жойда жисмоний иш бажарилганлигига боғлиқ бўлади. Жисмоний иш бажарилаётган вақтда ўпка вентиляцияси кучаяди. Ўпка вентиляциясининг кучайиши натижасида организмнинг заҳарланиши тезлашади ва оддий холатга нисбатан кўпроқ заҳарланиш содир бўлади.
Агар нафас олинаётган хавода азот оксиди (NO) концентрацияси кўп бўлса, юрак-томир бузилишлари, мияда кескин бузилишлар ҳамда метгемоглобин хосил бўлиши бошқа симптомларга қараганда яққол ривожланган бўлади. Агар хавода азот икки оксид (NO₃) миқдори кўп бўлса, унда нафас йўлларнинг зарарланиши кузатилади ва тезда ўпка ишиши ривожланади. Азот икки оксидининг юқори концентрациясида нафас олинганда кислород етишмовчилиги туфайли бўғилиш ривожланади, кейинчалик талвасалар пайдо бўлади, нафас марказининг иш фаолияти бузилганлиги сабабли у афлажланади, нафас олиш тўхтайди ва ўлимга олиб келади.