Andijon qishloq xo’jaligi va agrotexnologiyalar institute Agrobiznes va raqamli iqtisodiyot fakulteti

Andijon qishloq xo’jaligi va agrotexnologiyalar institute Agrobiznes va raqamli iqtisodiyot fakulteti

TURIZM 1-100 talabasi

Sardorbek Mirzayevning

Chorvachilik fanidan

MUSTAQIL ISHI

Tayyorladi:Sardorbek Mirzayev

Tekshirdi :

Barcha qishloq xojaligi hayvonlarining sutining kimyoviy tarkibi

• Reja :
• Sut haqida
• Sut beruvchi qishloq xojaligi hayvonlari
• Sutning kimyoviy tarkibi

Sut

Sut — urgʻochi sutemizuvchi hayvonning sut bezlaridan ajraluvchi noshaffof oq suyuqlikdir. Aynan sut chiqara olish qobiliyati sut emizuvchilar sinfini shunday nomlashga sabab boʻlgan. Sut goʻdak hayvonlarning ularning oshqozon-ichak tizimi boshqa ovqatga koʻnikkuncha iste'mol qilishi uchun asosiy taomidir. Sutdagi qimmatli oziqlar bilan birgalikda antitanalar ham goʻdakka oʻtib, uning immunitetini yaxshilaydi.

Sut yana odam va sutemizuvchi hayvonlarning laktatsiya davrida sut bezlarida ishlab chiqariladigan suyuklik; fiziologik jihatdan yangi tugʻilgan naslni oziqlantirishga moʻljallangan murakkab kimyoviy tarkibga va barcha oziq moddalarga ega. Tarkibida suv, oqsil, yogʻ, mineral moddalar, vitaminlar, fermentlar, gormonlar va boshqa moddalar bor. Sut tarkibida organizmning normal oʻsishi va rivojlanishi uchun zarur koʻpgina oziq moddalarning maqbul nisbatlarda boʻlishi uni qimmatli oziqovqat mahsulotiga aylantiradi.

Qishloq xoʻjaligi hayvonlari suti — qimmatli oziqovqat mahsuloti. Chorva hayvonlari Sdan sariyogʻ, sir, kazein, qatiq va boshqa mahsulotlar ishlab chiqariladi. Sigir suti koʻp isteʼmol qilinadi. Qoʻy, echki, biya, tuya, buyvol, qoʻtos, shimol bugʻusi va boshqa hayvonlar Sdan ham foydalaniladi; hayvonlar Sutning tarkibi ularning turi, yoshi, ozikdanishi va saqlanish sharoitiga, laktatsiya davriga, yil mavsumiga qarab oʻzgarib turadi.

Kazein (lotincha: caseus — pishloq) — murakkab oqsil, fosfoproteid. Sutni proteolitik fermentlar taʼsirida tvorogga aylantirishda kazeinogen dan hosil boʻladi. Tvorogning asosiy massasini tashkil etadi. K. tuzli eritmalar (neytral va ishqorli mux.it)da eriydi, kislota taʼsir ettirilganda choʻkadi. K.mol. m. 30.000—400000. a, r\ u fraksiyalaridan tarkib topgan. Sut va sut mahsulotlarining oqsilli asosiy qismi. Ayollar sutida 0,3—0,9%, sigir sutida 2,8—3,5% K. bor. Muhim oziq modda, tarkibida koʻpgina aminokislotalar mavjud. Boʻyoq, yelim, plastmassa, dorivor moddalar, oziq-ovqat mahsulotlari, sunʼiy tola tayyorlashda ishlatiladi.[1]