Andijon moliya instituti

O’zbekiston aholisi tez sur’atlar bilan o’suvchi mamlakatlar qatoriga kiradi. Bunga quyidagi omillar katta rol o’ynab keldi: aholining jinsiy nisbati va yosh tarkibida mavjud bo’lgan ustunlik; bu omil nikohlanish uchun qulay sharoit yaratadi, umumiy aholi tarkibida aholini takror barpo qilishda ishtirok etuvchilar salmog’ini oshiradi; nikohlanish darajasining sobiq umumittifoq o’rtacha ko’rsatkichlardan yuqori bo’lishi uylanmagan va turmushga chiqmagan shaxslar salmog’ining ozligi: nisbatan barvaqt uylanish va turmushga chiqish odati; aholining tabiiy faolroq ishtirok etuvchi qishloq aholisi salmog’ini yuqoriligi; mahalliy aholi o’rtasida migratsiya harakatining nisbatan pastligi; yuqori yoshdagi ayollarning farzand ko’rishdagi faol ishtiroki va shu boisdan milliy an’anaga aylangan serfarzandlik udumi; mahaliy millat ayollari anchagina qismining ijtimoiy ishlab chiqarishga ishtirok etmasligi; demografik madaniyatning nisbatan pastligi va dinni taassuf ta’siri ostida homila sun’iy cheklash usulining uncha keng tarqalmaganligi.

Aholi harakati ko’rsatkichlari.

Aholi harakati ko’rsatkichlarini Andijon va Samarqand viloyatlar misolida ko’rib chiqamiz:

1. Tug’ilish koeffitsiyenti:

Buning uchun bizga 2018 yilda tug’ilganlar soni - 45548 va aholining 2018 yil uchun o’rtacha soni ko’rsatkichlari zarur bo’ladi.

Ā(2018) = (2 464 900 + 2 509 900)/2 =

= 4 974 800/2 = 2 487 400

Kt = (45 548 * 1 000)/2 487 400 = 18,3

Javob: 2018 yilda Andijon viloyatida tug’ilish koeffitsiyenti 18,3 ‰ ga teng.

1. Tug’ilish koeffitsiyenti:

Ā(2018) = (2 097 387 + 26793)/2 =

= 2 124 180/2 = 1 062 090

Kt = (41548 * 1 000)/1 062 090 = 39,1

Javob: 2018 yilda Samarqand viloyatida tug’ilish koeffitsiyenti 39,1 ‰ ga teng.

2. O’lish koeffitsiyenti:

Andijon Ko’ = (15 745 * 1 000)/2 487 400 = 6,3

Samarqand Ko’ = (14755 * 1 000)/1 062 090 = 13,9

3. Mutloq tabiiy o’zgarish:Andijon