Andijon mashinasozlik instituti «materialshunoslik va yangi matеriallar tеxnologiyasi» kafedrasi «materialshunoslik»

Elektron-mikroskopiya usuli. Metallarning ichki tuzilishini tekshirishda elektronlar tutamidan foydalaniladigan usul elekgron-mikroskopiya usuli deb ataladi. Elektron-mikroskop moddalarning, shu jumladan metallarning ham ichki tuzilishini tekshirishda tobora ko’pishlatilmoqda. Bu asbob 100000 martagacha kattalashtirib ko’rsatish imkonini beradi, ammo metallarning tuzilishini o’rgappshda 10- 15 ming marta kattalashtirib ko’rsatishning o’zi kifoya, shunda 10 - 100 Å o’lchamli zarrachalarni ko’rsa bo’ladi. Elektron mikroskoniing kattalashtirish darajasi yuqori bo’lganligidan metallarning tuzilishidagi ancha nozik tomonlarni, masalan. po’latdagn troostit tuzilishini, mozaika bloklari va boshqalarni, ya’ni optik mikroskop vositasida ko’rib bo’lmaydigan tuzilmalarni ham ko’rish mumkin.
Elektron mikroskoida metallning g’oyat yupqa pardasidan yoki maxsus tayyorlanadigan yupqa va shaffof pardalardan (nusxalardan) foydalaniladi. SHaffof pardalar (nusxalar) sifatida metall oksidlari, kollodiy va boshqa moddalar ishlatiladi. SHaffof pardalardan, masalan, kollodiydan foydalanishga to’g’ri kelsa, kollodiy reaktiv ta’sir ettirilgan mikroshlif yuziga surtiladi, mikroshlif yuzidan olingan kollodiy pardasi shu shlif yuzining relьefinn to’la aks ettiradi.
Vatanimizda ishlab chiqariladigan elektron mikroskoplarning eng ko’p tarqalgani UEMV-100 (УЭМВ-100) elektron mikroskopidir.