Andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik texnologiyasi kafedrasi



Download 6,03 Mb.
bet50/133
Sana25.02.2022
Hajmi6,03 Mb.
#298418
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133
Bog'liq
Техник ўлчашлар асослари(1)

Бир трубали чашкали манометр

Бу ўлчов асбобларида ўлчаш тор ўлчаш трубкасидаги сатхга қараб ўлчанади (бир ўлчамла ўлчаш). Бир трубали чашкали манометр пастки қисмига шиша труба уланган кенг металл идиш кўринишида бўлиб, шиша трубка ёнига миллиметрли шкала ўрнатилган бўлади. Ўлчаш трубкасининг иккинчи учи атмосфера билан уланган, металл идиш чиқиш трубаси эса объект билан уланади. Ўлчанаётган мухит босими таъсирида(P = Pа - Pб), шиша ўлчаш трубкасидаги ишчи суюқлик сатхи h1 баландликга кўтарилади, иккинчи идишда эса, h2 баландликга тушади. Суюқлик устунининг умумий баландлиги (h = h1 + h2) ҳосил қилаётган босим, ўлчанаётган босимни мувозанатлайди.


Идишдан ўлчаш трубкасига сиқиб чиқарилган суюқлик хажми қуйидагига тенг:
h1f = h2F
бу ерда, f ва F – трубка ва идиш кесим юзаси.
Қуйидагиларни ечамиз,

h = h1 + h2 = h1 + h1 = h1(1 + ); ёки,


h = h1(1+ ) = h1 + h1

кўриниб турибдики, суюқлик устунининг умумий баландлиги ўлчов асбоби ёрдамида ўлчанган катталикдан h1 қийматга катта бўлади. Одатда, нисбат 0,01 дан кичик бўлганлиги сабабли, ўлчанаётган босимни ўлчаш трубкасидаги суюқлик сатхи бўйича ўлчаниши (h ≈ h1 ёки, Р = ρg h1), амалда сезиларли қўшимча хатоликларга сабаб бўлмайди.




Эгилган (нишаб) трубкали микроманометр
Эгилган трубкали микроманометрларда ҳам, босимни суюқлик устуни баландлиги (h1=n sinφ) бўйича ўлчанади, яъни
P=ρg n sinφ



Расм.34.
Техник суюқлик манометрлари
Техник суюқлик манометрларига қалқовучли, қўнғироқли (колокольные) ва халқасимон манометрлар киради.


Қалқовучли суюқлик манометрлари


Бу манометрлар асосан дифманометр сифатида ишлатилади. Бу ўлчов асбобларининг бир тирсаги кенгроқ бўлиб, унга ўлчов асбоби стрелкаси билан уланган қалқовуч ўрнатилган. Р1 босим Р2 дан катта бўлганда, чап идишдаги суюқлик сатхи h1 баландликга камаяди. Ўлчанаётган босимлар фарқи (Р12), Н=h1+h2 баландликдаги суюқлик устуни ҳосил қилаётган босим билан мувозанатланади.

Расм.35.
Мувозанат шарти қуйидагича: P1 – P2 = (ρ-ρ1)gH
Маълумки, сиқиб чиқарилган суюқлик хажми.
h2 = h1
h1= h2 ; унда H = h2(1+ )
Н қийматини қўйиб, топамиз,
P1-P2 = h2g (1+ )(ρ-ρ1)
ёки, охирги тенгламадаги ўзгармас катталикларни белгилаб ёзиш мумкин
P1-P2 = k1*k2*h2
Яъни, босимлар фарқини қалқовучнинг силжиши бўйича ифодалаш мумкин.



Download 6,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish