Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi

Rezbalarni belgilash. Rezbalarni shartli tasvirlariga qarab tayyorlash qiyin. shuning uchun rezbalarning chizmalarida ularning tashqi (katta) diametri d va qadami P beriladi (5.l-chizma, a, c). Rezba diametri va qadamini belgilovchi yozuv rezbani belgilash deyiladi.
Rezbalarning turi ko‘p. Ularning metrik va quvurli rezbalari bilan tanishasiz. Metrik rezbalarning profili teng tomonli uchburchak bo‘lib, uchidagi burchagi 60° ga teng (5.1-chizma, a, c).
Metrik rezbalar mayda va yirik qadamli qilib tayyorlanadi. o‘lchamda rezbaning mayda qadamliligi ko‘rsatilsa, yirik qadamli rezbada qadami ko‘rsatilmaydi. Mayda va yirik qadamlar standart bo‘yicha maxsus jadvallarda beriladi. Metrik rezbalarning o‘lchami soni oldiga M harfi qo‘yiladi. Masalan, tashqi rezbasi 24 mm, qadami 2 mm bo‘lgan rezbaning shartli belgilanishi M 24 2 ko‘rinishda yoziladi. o‘lcham chiziqlari rezbaning katta (tashqi) diametridan chiqariladi (5.2-chizma, a, b).

Quvurli rezbalar bosim ostida ishlaydigan suyuqlik va gaz quvurlarida qo‘llaniladi. Quvurli (trubali) rezbalarning tashqi diametri duymlarda (1" = 25,4 mm), qadami 1" ga to‘g‘ri keladigan o‘ramlar soni bilan o‘lchanadi. Rezbaning profili teng yonli uchburchak bo‘lib, uning uchidagi burchagi 55° ga teng. Chizmada 1" quvurli rezba gl ko‘rinishida belgilanadi (5.3-chizma).

Quvurli rezbalarda o‘lcham chizig‘i bevosita rezbaning ko‘rinadigan konturidan chiqariladi, gorizontal tokcha chizilib, unga yoziladi. Chiqarish chizig‘ining rezbaga tegib turgan tomoniga strelka qo‘yiladi (5.3-chizma).