.
|
To’g’ri
|
yoki yassi
|
agar kuch tekisligi to’sin ko’ndalang
|
|
egilish
|
|
kesimining asosiy markaziy inersiya o’qlaridan
|
|
|
|
biri orqali utsa.bunday egilishga
|
|
|
.
|
Yassi
|
ko’ndalang
|
kesimlarda eguvchi moment bilan birga
|
|
egilish
|
|
ko’ndalang kuchlar ham mavjud bo’lsa
|
|
.
|
Tekis egilish
|
balkaga
|
qo’yilgan
|
yo’qlar
|
|
uning
|
|
|
|
simmetriya tekisligida yotsa. bunday egilishga
|
.
|
Konsol
|
|
agar balka faqat bir uchi bilan kistirib
|
|
|
|
maxkamlangan bo’lsa
|
|
|
|
.
|
Statik aniq balkalar
|
agar balkaning tayanch reaksiyalari faqat
|
|
|
|
statika tenglamalari bilan topilsa
|
|
|
.
|
Neytral uk
|
neytral kavat tekisligi bilan balkaning
|
|
|
|
ko’ndalang kesim tekisligi kesishgan chizik
|
|
|
|
mazkur kesimning
|
|
|
|
.
|
Sof qiyshik egilish
|
agar balkaning barcha kesimlarida faqat
|
|
|
|
eguvchi momentning o’zi gina hosil bo’lsa
|
|
|
|
bunday egilishga
|
|
|
|
|
.
|
Statik
|
|
tayanch reaksiyalarni
|
aniqlash
|
uchun
|
|
aniqlanmaydigan balkalar statika tenglamalari etarli bo’lmagan to’sinlar.
|
.
|
Uzel’
|
|
Bir necha detaldan tuzilgan, hamda yig’ish
|
|
|
|
jarayoni qo’llanilgan mashina qismi.
|
|
|
.
|
O’q
|
|
Aylanuvchi
|
detallarni
|
ma’lum
|
joyda
|
|
|
|
o’rnatish uchun hizmat qiladi va eguvchi
|
|
|
|
momentni uzatadi
|
|
|
|
.
|
Podshipnik
|
Val va o’qlarni aylanishini ta’minlovchi va
|
|
|
|
ular uchun tayanch vazifasini bajaruvchi uzel’
|
.
|
Mufta
|
|
Vallarning
|
aylanma harakatini
|
qo’shish
|
|
|
|
yoki uzish uchun hizmat qiluvchi uzel’.
|
|
.
|
Ishga layoqatlilik
|
Detal’ yoki uzelning tehnik talablar,
|
|
|
|
standartlarga mos keladigan, o’ziga belgilangan
|
.
|
Ishda ishonchlilik
|
Detal’ yoki uzelning tehnik talablar,
|
|
|
standartlarga mos keladigan holatini ma’lum
|
|
|
vaqt saqlay olish hossasi.
|
|
|
.
|
Iqtisodlilik-
|
Detal’
|
yoki
|
uzelning
|
tayyorlash,
|
ekspluatatsiya va ta’mirlash jarayonlaridagi
|
|
|
|
|
sarflar hisobi.
|
|
|
|
.
|
Kuchlanish
|
Ichki zo’riqish kushining ko’ndalang kesim
|
|
|
yuziga nisbati.
|
|
|
|
.
|
Plastik materiallar
|
O’zida
|
qoldiq
|
deformatsiyani
|
saqlovchi
|
|
|
materiallar.
|
|
|
|
|
.
|
Deformatsiya
|
Shakl o’lchamlarining o’zgarishi.
|
|
.
|
Mo’rt materiallar
|
O’zida
|
qoldiq
|
deformatsiyani
|
saqlay
|
|
|
olmaydigan materiallar
|
|
|
.
|
Birikma
|
Detallarni o’zaro ma’lum vosita yordamida
|
|
|
biriktirilishi.
|
|
|
|
|
.
|
Ajralmaydigan
|
Birikmalarni qismlarga ajratishda detallar
|
|
birikma
|
zararlanadi.
|
|
|
|
|
.
|
Ajraladigan birikma
|
Birikmalarni qismlarga ajratishda detallar
|
|
|
zararlanmaydi.
|
|
|
|
.
|
Elastik materiallar
|
Tashqi kush ta’siri olingach o’z shaklini
|
|
|
tiklay olish hususiyati bor detallar
|
|
|
.
|
Parchin mix
|
Plastik
|
materialdan tayyorlangan
|
parchin
|
|
|
mixli birikma hosil qilish uchun ishlatiladigan
|
|
|
sterjen ko’rinishidagi detal.
|
|
|
.
|
Tishli gildirak
|
Aylanma harakatni uzatish uchun hizmat
|
|
|
qiladigan detal’
|
|
|
|
.
|
List
|
Bir o`lchami qolgan ikki o`lchamidan bir
|
|
|
nеcha marotaba kichik bo`lgan matеrial.
|
|
.
|
Payvand birikma
|
Dеtallarni o`zaro tеgib turgan qismida
|
|
|
payvandlash bilan xosil qilingan birikma
|
.
|
Rеzbali birikma
|
Ajraladigan birikma bo`lib, rеzbali dеtal
|
|
|
yordamida birikma xosil qilinadi.
|
|
|
.
|
Bolt
|
Birikma xosil qilish uchun gayka bilan
|
|
|
birga ishlatilib stеrjеn ko`rinishidagi dеtal
|
.
|
Shlipka
|
Ikki tomondan rеzba qismi bo`lgan stеrjеn
|
|
|
ko`rinishidagi dеtal
|
|
|
.
|
Vint
|
Gaykasiz ishlatilgan bolt
|
|
.
|
FIK
|
Еtaklovchi
|
valdagi
|
quvvatning
|
|
|
еtaklanuvchi valdagi quvvatga nisbati.
|
.
|
Shponka
|
Ajraladigan birikma xosil qilish uchun
|
|
|
aylanuvchi dеtallarni valga maxkamlash uchun
|
|
|
xizmat qiladigan dеtal.
|
|
.
|
Shlitsali birikma
|
Ajraladigan birikma bo`lib, val bilan
|
|
|
aylanuvchi dеtalni markazlashishi yaxshi
|
|
|
ta'minlanadi.
|
|
|
.
|
Uzatma
|
Dvigatеl bilan ishchi mеxanizm o`rtasida
|
|
|
joylashib, ularni bog`lash va dvigatеl valini
|
|
|
harakatini kеraklicha boshqarish uchun izmat
|
|
|
qiladi.
|
|
|
.
|
Tishli uzatma
|
Tishli g`ildiraklardan
|
iborat bo`lgan
|
|
|
uzatma.
|
|
|
.
|
Chеrvyakli uzatma
|
Chеrvyak va tishli g`ildirakdan iborat
|
|
|
bo`lgan uzatma
|
|
|
Rasmda tasvirlangan reduktorda vallar orqali burovchi momentni uzatish uchun qanday birikma turi ko’zda tutilgan?
TASMALI UZATMALAR.
Qandolat maxsulotlarini ishlab chiqararish korxonadanasida maxsulotlarni ishlab chiqarish jarayonida ish unumdorligini oshirish maqsadida konveyerlardan foydalaniladi. Elektrodvigatel aylanishlarini chervyakli reduktorga uzatadi. Tasmali uzatma reduktor aylanishlarini konveyyerga uzatadi. Konveyer shu tartibda ishlaydi. So’nggi kunlarda konveyer yaxshi ishlamasligi oqibatida korxonaning ish unumdorligi ancha pasayib ketdi.
