Andijon mashinasozlik inistituti

Rasmiy va norasmiy sotsial guruxlarguruxlarni bunday tarzda turlarga bo‘lish birinchi bo‘lib amerikalik sotsiolog E. Meyo tomonidan taklif qilingan edi, guruxlarni rasmiy va norasmiy guruxlarga ajratish asosida gurux munosabatlarining tuzilmasi yotadi.

Rasmiy guruxlar – bu, huquqiy statusga ega bo‘lgan sotsial institut, tashkilot qismi hisoblanadigan mavjud institut, tashkilotdagi mehnat doirasida aniq maqsadga ega bo‘lgan sotsial guruxlardir.

Rasmiy guruxlarga quyidagi belgilar xos: aniq va izchil maqsad, ierarxiyaga asoslangan aniq funksiyalar, ma’lum qoidalarga muvofiq keladigan huquq va burchlar, a’zolar o‘rtasidagi rasmiy munosabatlar, gurux faoliyatini nazorat qiladigan rasmiy institutning mavjud bo‘lishi va boshqalar.

Rasmiy guruxlarda gurux maqsadlari, funksiyalari xatti-harakat qoidalari, hatto a’zolik shartlari maxsus hujjatlarda (dastur, yo‘riqnoma, qonun va boshqalar) qayd etilgan bo‘ladi.

Rasmiy guruxlarga siyosiy partiyalar, davlat, diniy va boshqa tashkilotlar kiradi. SHuningdek, ishlab chiqarish jamoasi, maktab sinfi, sport jamoasi va boqalarni kiritish mumkin.

Rasmiy gurux – bu, aniq sotsial gurux, jamiyat sotsial tuzilmasining elementidir. U ob’ektiv holda mavjud. Uning strukturasi va xatti-harakat shakllari keng miqyosdagi gurux yoki jamiyat tomonidan belgilanadi. Individ rasmiy guruxga a’zo bo‘lar ekan, o‘zining shaxsiy sifatlarini yo‘qotadi va rasmiy gurux tashkiloti doirasidagi u yoki bu rollarni bajaruvchi kishiga aylanadi.

Rasmiy guruxlar ham rasmiy (korxona, brigada kasaba uyushmasi, jamoat va davlat tashkiloti), ham rasmiy struktura tomonidan tan olinmagan, ya’ni norasmiy (yashirin tashkilot, norasmiy gurux va hokazo) bo‘lishi mumkin.