The relevance of the research to the priorities of the development of
science and technology of the republic.
The dissertation was completed in
accordance with the priority of the development of science and technology of the
republic I. "Formation of a system of innovative ideas and ways to implement them
in the social, legal, economic, cultural, spiritual and educational development of an
informed society and a democratic state".
The degree to which the problem has been studied.
Linguopoetics as one
of the most promising areas of modern linguistics has been receiving attention by
Russian linguists since the 1960s. Researches of V.V. Zhirmunsky, A.A. Potebnya,
V.V. Vinogradov, R. Bart, A.A. Lipgart, Yu.M. Lotman, A.T.Gryaznova
4
devoted
to theoretical and practical problems, methods of linguopoetics. Researchers such
as V.Ya.Zadornova, L.S.Karpova
5
carried out scientific work on the subject.
The term lingvopoetics was introduced to Uzbek linguistics in the 80s by
Professor I. Mirzaev, and in the early 90s he successfully defended his doctoral
dissertation
6
.
Then M. Yakubbekova and A. Khalikov's researches on language and poetic
features of samples of folklore were carried out
7
; T.Jumaev, R.Normuradov,
2
Мирзиёев Ш.М. Миллий ўзлигимиз ва мустақил давлатчилигимиз тимсоли // Ўзбек тилига давлат тили
мақоми берилганининг ўттиз йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги нутқ // Халқ сўзи. – Тошкент,
2019 йил 22 октябрь. – № 218. – Б. 1-4.
3
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Мамлакатимизда ўзбек тилини янада ривожлантириш ва тил
сиёсатини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 2020 йил 20 октябрдаги ПФ-6084сон Фармони
// Халқ сўзи, 2019 йил 20 октябрь. – № 222-223.
4
Жирмунский В.М. Поэтика А. Блока // Жирмунский В.М. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. – Л.,
1971. – С. 212–217.; Потебня А.А. Теоретическая поэтика. – М., 1990. – 111 с.; Виноградов В.В. Избранные
труды. Поэтика русской литературы. – М., 1976. – 512 с.; Барт Р. Избранные работы: Семиотика. Поэтика. –
М.: Прогресс, 1989. – 616 с.; Липгарт А.А. Лингвопоэтическое сопоставление. Теория и метод. –
М.: Московский лицей, 1994. – 184 с.; Липгарт А.А. Основы лингвопоэтики. – М.: КомКнига, 2006. – 168 с.;
Лотман Ю.М. Анализ поэтического текста. Структура стиха. – Спб.: Искусство, 1996. – 846 с.; Грязнова,
А.Т. Лингвопоэтический анализ художественного текста: подходи и направления Московский
педагогический государственний университет. – М.: МПГУ, 2018. – 324 с.
5
Бу ҳақда қаранг: Задорнова В.Я. Словесно-художественное произведение на разных языках как предмет
лингвопоэтического исследования: Дисс. ... д-ри. филол. наук. – М., 1992. – 479 с.; Карпова
Л.С. Лингвопоэтика повествовательных типов в английских сонетах елизаветинского периода (на материале
произведений Э.Спенсера, С.Дэниела, У. Шекспира): Дисс. ... канд. филол. Наук. − М., 2009. – 27 c;
Полякова, Е.В. Стилистические и лингвопоэтические особенности рассказов Г.Х. Манро: Дисс. ...
канд. филол. наук. – М., 2014. – 225 с.
6
Мирзаев И. Проблемы лингвопоэтической интерпретации стихотворного текста: Автореф. Дисс. … д-ри.
филол. наук. – Ташкент, 1992. – 43 с.
7
Бу ҳақда қаранг: Ёқуббекова М. Ўзбек халқ қўшиқларининг лингвопоэтик хусусиятлари: Филол. фан. д-ри.
дисс. автореф. – Тошкент, 2005. – 27 б.; Халиков А. “Гўрўғлининг туғилиши” достони тилининг лексик-
семантик хусусиятлари: Филол. фан. номз. ... дисс. – Тошкент, 2009. – 24 б. ва бошқалар.
29
Yo.Saidov,
F.Babadjonov,
S.Boymirzaeva,
B.Yuldashev,
Sh.Kasimova,
L.Djalolova, A.Hasanov, H.Kadirova, Sh.Tashkhojaeva began researching the
language of the works by Fitrat, Abdulla Qodiriy, Behbudi, Oybek, Abdulla
Qahhor, Sh.Kholmirzaev, Erkin Azam; Researches of S.Karimov, J.Lapasov,
M.Yuldashev, G.Muhammadjanova, F.Ibragimova, D.Jamoldinova, D.Rajabov,
D.Andaniyazova, O.Tursunova devoted to theoretical problems of language of art
and linguopoetics, means of artistic image are created
8
; M.Yuldashev Abdulhamid
Cholpon, S.Karimov, M.Muhiddinov Gafur Gulom, D.Shodieva Muhammad
Yusuf,
S.Umirova
Usmon
Azim,
B.Ashurov
Tursunboy
Adashboev,
S.Normamatov Abdulla Avloni, S.Maksumova E.Vohidov, A.Shofkarov Mirtemir,
H.Nusratova Safar Barnoev, D.Turaeva Qudrat Hikmat, M.Davronova Usmon
Azim, Iqbol Mirzo, Fakhriyor and Abduvali Qutbiddin conducted research on the
linguistic features of poetry
9
; dictionaries on lingvopoetics were created
10
.
8
Бу ҳақда қаранг: Жумаев Т. Умар Боқий асарларининг лисоний хусусиятлари: Филол. фан. номз.. .. дисс.
автореф. – Тошкент, 1997. – 23 б.; Нормуродов Р. Шукур Холмирзаев асарларининг тил хусусиятлари:
Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2000. – 25 б.; Сайидов Ё. Фитрат бадиий асарлари лексикаси:
Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2001. – 24 б.; Бабаджанов Ф. Ўзбек жадид драмаларининг
лисоний хусусиятлари (Беҳбудий ва Авлоний драмалари асосида): Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. –
Самарқанд, 2002. – 23 б.; Боймирзаева С. Ойбек прозасининг лингвостилистик тадқиқи: Филол. фан. номз. ...
дисс. автореф. – Самарқанд, 2004. – 23 б.; Йўлдошев Б., Шодиев З. “Уфқ” трилогиясининг лингвопоэтик
тадқиқи масалалари. – Самарқанд, 2006. – 126 б. Қосимова М. Бадиий нутқ индивидуаллигининг лингвистик
хусусиятлари (Тоғай Мурод асарлари мисолида): Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2007.
– 23 б.; Джалалова Л. Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романининг лингвистик тадқиқи: Филол. фан.
номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2007. – 22 б.; Ҳасанов А. Абдулла Қаҳҳор ҳикоялари тилининг
бадииятини таъминловчи лексик-стилистик воситалар: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент,
2010. – 26 б.; Қадирова Х. Абдулла Қодирийнинг эвфемизм ва дисфемизмдан фойдаланиш маҳорати: Филол.
фан. номз. ... дисс. – Тошкент, 2012. – 26 б.; Тошхўжаева Ш. Эркин Аъзам асарлари лингвопоэтикаси:
Филол. фан. б. фалсафа д-ри (PhD) ... дисс. автореф. – Фарғона, 2017. – 50 б. ва бошқалар.
9
Каримов С. Ўзбек тилининг бадиий услуби: Филол. фан. д-ри. дисс. – Тошкент, 1994. – 292 б.; Каримов С.
Бадиий услуб ва тилнинг ифода тасвир воситалари. Ўқув қўлланма. – Самарқанд: СамДУ, 1994. – 72 б.;
Лапасов Ж. Бадиий матн ва лисоний таҳлил. – Тошкент.: Ўқитувчи, 1995. – 86 б.; Йўлдошев М. Бадиий матн
ва унинг лингвопоэтик таҳлили асослари. – Тошкент, 2007. – 91 б.; Йўлдошев М. Бадиий матннинг
лингвопоэтик тадқиқи: Филол. фан. д-ри. ... дисс. – Тошкент, 2008. – 313 б.; Йўлдошев М. Бадиий матн
лингвопоэтикаси. – Тошкент: Ўзбекистон, 2019. – 256 б.; Муҳаммаджонова Г. 80-йиллар охири 90-йиллар
бошлари ўзбек шеъриятининг лингвопоэтик тадқиқи: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2004.
–25 б.; Ибрагимова Ф. Бадиий матнда эллипсис ва антиэллипсис. Филол. фан. номз. ... дисс. автореф.
– Тошкент, 2011. – 26 б.; Жамолиддинова Д. Бадиий нутқда парантез бирликларнинг семантик-грамматик ва
лингвопоэтик хусусиятлари: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2009. – 26 б.; Ражабов Д.
80-йиллар ўзбек болалар шеъриятида поэтик маҳоратнинг айрим масалалари: Филол. фан. номз. ... дисс.
автореф. – Тошкент, 1995. – 29 б.; Анданиязова Д. Бадиий матнда ономастик бирликлар лингвопоэтикаси:
Филол. фан. б. фалсафа д-ри. (PhD) ... дисс. автореф. – Тошкент, 2017. – 52 б.; Турсунова О. Ўзбек тили
фонетик бирликларининг поэтик имкониятлари: Филол. фан. б. фалсафа д-ри (PhD) ... дисс. автореф.
– Фарғона, 2019. – 54 б. ва бошқалар.
10
Бу ҳада қаранг: Йўлдошев М. Чўлпоннинг бадиий тил маҳорати: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф.
– Тошкент, 2000. – 26 б.; Муҳиддинов М., Каримов С. Ғафур Ғуломнинг поэтик маҳорати. Монография.
– Самарқанд: СамДУ, 2003. – 126 б.; Шадиева Д. Муҳаммад Юсуф шеърияти лингвопоэтикаси: Филол. фан.
номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2007. – 26 б.; Умирова С.М. Ўзбек шеъриятида лингвистик воситалар ва
поэтик индивидуаллик (Усмон Азим шеърияти мисолида): Филол. фан. б. фалсафа д-ри (PhD) ... дисс.
автореф. – Самарқанд, 2017. –54 б.; Ашуров Б. Турсунбой Адашбоев шеърияти поэтикаси: Филол. фан. номз.
... дисс. – Тошкент, 2008. –156 б.; Нормаматов С. Абдулла Авлоний шеърияти лексикасининг маъновий-
услубий хусусиятлари: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2011. – 25 б.; Максумова С.
Э.Воҳидов асарларида коннотативликнинг ифодаланиши: Филол. фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент,
2012. – 25 б.; Шофқоров А. Миртемир шеъриятида такрорнинг маъновий-услубий хусусиятлари: Филол.
фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2012. – 27 б.; Нусратова Ҳ. Сафар Барноевнинг бадиий маҳорати:
Филол. фан. б. фалсафа д-ри (PhD) ... дисс. автореф. – Самарқанд, 2017. – 47 б.; Тўраева Д. Қудрат
Ҳикматнинг бадиий маҳорати: Филол. фан. б. фалсафа д-ри (PhD) ... дисс. автореф. – Тошкент, 2017. – 53 б.;
30
Such a large-scale work has laid the groundwork for a comprehensive study
of Uzbek children's poetry in the monographic aspect, opened new pages in the
study of children's literature. Monographs and separate works of R.Barakaev,
K.Kahramanov, G.Juraeva, D.Rajab, Z.Ibrahimova, B.Ashurov on theoretical
issues of children's literature have appeared
11
; K.Kahramanov's children's criticism,
R.Barakaev's Uzbek children's literature of the early XX century, K.Turdiev's
spirituality in modern Uzbek children's poetry, B.Jamilova's Uzbek children's
journalism, G.Juraeva's children's literature on humorous characters have
occured
12
. Such work on the formation and development of Uzbek children's
literature and criticism has led to a monographic study of the linguopoetic features
of children's literature. Therefore, this research is the first of its kind in Uzbek
linguistics
13
.
Do'stlaringiz bilan baham: |