Andijon davlat universiteti nemis tili va adabiyoti kafedrasi

Mavuning o’rganilganlik darajasi. Ilmiy texnik atamalar tahlili, ularning ilmiy tomoni, ilmiy muammolari o’zbek atamashunos olimlaridan akademik M.A.Xojinova, Q.Zokirov, V.N.Musaeva va boshqalar tomonidan tadqiq qilingan. Rus va xorij olimlaridan Volkova, Gerd, Golovin, Grinyev, Danilenko, Lotte, Wüster va boshqalar.

Hozircha o’zbek tilida to’qimachilik, tikuvchilik sohalariga oid sanoqligina qo’llanma, darsliklar yaratildi, bir qancha darsliklar,o’quv qo’llanmalari rus tilidan o’zbek tiliga tarjima qilindi.

Tabiyki,yuqorida tilga olingan darslik qo’llanmalarda muayyan kamchiliklar mavjud edi. Bunday kamchiliklar biror narsa,buyum,jarayon,usul va h.k.ga doir atamalarning har hilligida ayniqsa ko’zga tashlanadi.Bunining ustiga yurtimizdagi mavjud umumiy lug’atlarda ham, o’zbek tilining izohli lug’atida ham, 14 jildlik “Ensiklopedik lug’at”da ham to’qimachilik tikuvchilik atamalariga kam o’rin ajratilgan.Shu bois so’nggi vaqtlarda bu sohadagi atamalar lug’atiga ehtiyoj orta bordi.To’qimachilik va tikuvchilik sohalariga oid KHK larida ham, oily o’quv yurtlarida ham hozirga qadar rus tilidagi manbalardan foydalanib kelingan. Ushbu mavzuni yoritishda H.H.Ibrohimov va boshqalarning “Yigiruv

mashinalari”, Sh.R.Marasulov⁵, E.Sh.Olimboyev va boshqalarning To’quvchilik tehnologiyasi va to’quv stanoklari”, M.Sh.Jabborovanin “Tikuvchilik texnologiyasi”, S.Ch.Ojegov⁶ ning ikki tomlik ”Ruscha-o’zbekcha lug’at, ”Politexnicheskiy slovar”, “Словар иностранных слов”, ikki tomlik “O’zbek tilining izohli lug’ati”, ”Entsiklopedik lug’at”, “Politexnika lug’ati” asar va lug’atlar katta rol o’ynaydi. Ammo shunga alohida urg’u berishimiz zarurki, chet tillarini o’rganish, milliy ona tilimizdagi maxsus atamalarni unutish xisobiga bo’lmasligi lozim.

Kechagi tariximizda bizning g’arb tillarini o’rganishimizda asos rus tili vositachi bo’lib keldi. Shuning xisobiga xozirgacha misol uchun,nemischa – o’zbekcha, inglizcha – o’zbekcha lug’atlar deyarli yo’q, buning natijasida o’zbek maktablarini bitirgan yoshlarimiz qisilib qolib, chet tillarini o’rganishda juda ko’p to’siqlarga uchrayabdi va ko’nikmalari darajasida chiqarish maqsadiga katta etibor berib kelinmoqda.