Андижон давлат университети кошидаги 3-сон академик лицей буйрукдан кучирма

2-asosiy savolning bayoni.
Ekotizimlarda moddalar ayianishini taminlash uchun ma'lum miqdorda zarur anorganik 
moddalar zahirasi va bajarayotgan ishi jihatidan uch xil ekologik guruhni tashkil etuvchi organizmlar 
bo‗lishi kerak. 
Bular: produtsent - hosil qiluvchilar, konsumentlar – iste`mol qiluvchilar, redutsentlar -
parchalovchilar. 
1. Produtsentlar 
- yashil o‗simliklar bo‗lib, ular quruqlikdagi har qanday biotsenozniznzg asosiy 
tarkibi va energiya manbai sifatida xizmat qiladi. Ular assimilyatsiya jarayonida to‗plangan 
energiyasini boshqa organizmlarga beruvchilardir. 
Fotosintez qiluvchi organizmlar quyosh energiyasi ishtirokida organik moddalami sintez qilib. 
yorug‗Iik energiyasini bog‗langan kimyoviy energiya sifatida to‗playdi. 

---

38 
2.Konsumentlar- 
bu guruhga hayvonlar kiradi. Ular o‗simliklar tomonidan to‗plangan organik 
moddani iste'mol qiluvchilar hisoblanadi. 
Birinchi tartibdagi konsumentlarga produtscntlar bilan oziqlanuvchi o‗txo‗r hayvonlar kiradi. 
Quruqlikdagi keng tarqalgan birinchi tartibdagi konsumentlar hasharotlaming ko‗pchilik vakillari, 
sudralib yuruvchilar. qushlar, sut cmizuvchilardir. 
Eng muhim birinchi tartibdagi konsumentlar sut emizuvchilarning o‗txo‗r guruhlari, 
kemiruvchilar va tuyoqlilar hisoblanadi. Ularga ot, tuya, qo‗y, echki va qoramollar kiradi. 
Ikkinchi va uchinchi tartibdagi konsumentlar. Ikkinchi tartibdagi konsumentlar o‗txo‗r hayvonlar 
bilan oziqlanadi. Bular uchinchi tartibdagi hayvonlar bilan birga etxo‗r hayvonlar deb qaraladi. 
Ikkinchi va uchinchi tartibdagi konsumentlar yirtqichlar blishi mumkin. Shuningdek,
o‗laksa bilan oziqlanishi yoki parazit hayvon ham bo‗lishi mumkin. 
Zamburug‗lar biotsenozda turlicha rol o‗ynaydi. Ular orasida o‗simlik va hayvonlarda tekinxo‗r 
holda yashovchi va ko‗pchiligi organik moddalami
mineral moddalarga parchalovchilar bo‗lib, ular