Andijon davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi mutaxassislik fanlarini o

2. Mutaxassislik fanlari bo‘yicha mustaqil ishlarni o’tkazish metodikasi.

Mustaqil ishlash va izlanishning asosiy shakllari Mustaqil ishlash quyidagi guruhlarga bo‘linadi:

1. Dars o‘tilgandan so‘ng bajariladigan ishlar, uy vazifalarini bajarishda darslik, o‘quv qo‘llanmalari bilan ishlash, konspekt tay- yorlash.
2. Tipik topshiriqlarni yechish. Bunda talaba avvalgi bilimlarini xotirasida qayta tiklaydi va qisman qayta o‘zgartirib, aniq top- shiriqlarda qo‘llaydi. Masalan: masala, mashq yechish;
3. O‘rganilgan bilimlarni tipik bo‘lmagan sharoitda qo‘llash. Talaba o‘rgangan bilimlaridan yangi sharoitda foydalanadi. Sharoitlarda ma’lum umumiylik bo‘lishi mumkin.
4. Ijodiy faoliyatga asos yaratish. Bunda talaba o‘rganilayotgan sohaning mohiyatiga tushunadi, uning yangi munosabat, bog‘lanishlarini aniqlaydi, g‘oyalar va tushunchalarni yangi shar- oitga bog‘laydi.
Barcha mustaqil ishlar talabalarda ijodiy ishlash ko‘nikmasini hosil qilishga qaratilgan. Talaba ijodiy ishlashga o‘rgatilmasa, u ma’lum mavzuga oid materiallarni turli manbalardan ko‘chirib kelish bilan kifoyalanib qolishi hamda o‘zi mustaqil fikr bildirishga qiynalishi mumkin.
Mustaqil ishlarni individual - didaktik maqsadlarni amalga oshirish nuqtayi nazaridan ham 4 gurahga ajratish mumkin:
1) Bilimlarni dastlabki shakllanishiga, idrok qilishga undaydigan vazifalar. Bunda talabalar maqsadga erishishi uchun nima talab qilinishini bilishi lozim. Vazifalar — axborotlarni, ma’lumotlarni o‘zlashtirishga qaratilgan bo‘ladi.
2) O‘zlashtirishga axborot, ma’lumotlarni xotirada saqlash va qayta jonlantirish va qayta ishlashga qaratilgan topshiriqlar. Bunda, avval egallangan bilimlarni faollashtirish asosida bajariladigan hamda aniq sharoitda tatbiq etish talab qilinadigan vazifalar.
3) Avval o‘zlashtirilgan, qolipga tushgan, tajriba to‘planishi natijasidagi bilim, malaka, ko‘nikmalarga yangicha nuqtayi nazardan yondashishni talab qiluvchi topshiriqlar. Ularda masalaning mohiyatini izlash, yangicha yechimlar topish, yangicha g‘oya, bilan ifodalashni talab etiladigan vazifalar.
4) Ijodiy faoliyatga undovchi topshiriqlar. Bunda, yangi yoki oldindan ma’lum bo‘lsada, ungacha boshqacha nuqtayi nazardan qaralgan g‘oya, fikrlarni tadqiq qilish, ya’ni axborotlar to‘plash, ular ustida ishlash, o‘z fikrini bildirishga undaydigan topshiriqlar, vazifalar beriladi.
Mustaqil ta’lim – bu insonning o’zi tanlagan vositalar va adabiyotlar yordamida avlodlar tajribasini fan va texnika yutuqlarini o’rganishga yo’naltirilgan shaxsiy harakatlar jarayoni.