O’yindan biroz oldin jyuri tayinlanib bir necha guruhlar shakllanadi har bir guruxda 5-6 tadan kishi, guruxlar sardor tayinlaydi. O’yin ishtirokchilar shaharlar qurush talab etiladi, ma‘lum izchillikda masalan shahar 1, erudit 1 kutilmagan savolar ochilmagan sir-sinoat 1 va … Har bir shaharda sardorlar maxsus konvertlarda topshiriqlar oladilar va ularda 1 ta asosiy va 2 ta qo’shimcha savollar mavjud. Guruh faqat shu vazifani bajarib tekshirgandan so’ng guruh keyingi bosqichga o’tishga haqqi bor. Har bir guruhning maqsadi iloji boricha hamma shaharda bo’lish. Javoblar ma‘lum sistemada qabul qilinadi: bunda javoblar soni, ijod, muammo yechimida yaxshilar, guruh bir doimili hisobga olinadi. «Guldir va xal et» o’yin
O’quvchilar muammoni to’ldirib tugatish yuklatiladi. O’qituvchi yoki bolalardan yangiliklardan xulosa chiqarish. Bunda o’yin ishtirokchilariga o’z- o’ziga o’yin pozitsiyasini belgilash taklif etiladi. O’yin sharoitini ishlab chiqish bunday o’yin harakatlarini rivojini davomiylashtirish bilan teatrlashtirilgan spektaklni eslatadi. O’yinnni umumdorlik tablosi orqali baholanadi.
«Erudit» o’yini
Mavzu ustidagi ishlarni tugashidan bir necha mashg‗ulot oldin o’quvchilarga o’tilayotgan mavzu bo’yicha bo’lgan savolni kartochka yozib jyurilarga berish taklif etiladi. Jyuri 2-3 odamdan iborat.
Jyuri bilan birgalikda biz eng qiziq savollarni ajratib olamiz. O’yin boshlshanishidan avval kartochkalar stol ustiga quyiladi. Har bir guruh a‘zosi kelib o’zining guruhi uchun 4 tadan savol tanlaydi. Vaqt beriladi. Muammoli yechim har bir guruhda kolletiv oshiradi. Olingan javoblar jyuri sudiga olib chiqiladi. Yechimni topishda qiynalgan har bir guruh kartochkasini almashtirish imkoniga ega bo’ladi, lekin ballar umumiy soni pasaytiriladi. O’yin so’ngida jyuri bolalarning javoblarini analiz bilan birgalikda ular mustaqil tayyorlab kelgan savollarga ham baho beradi.
Mavzuni himoyalash o’yini
Mavzu kursini o’zlashtirgandan so’zning uni himoyalash uyushtiriladi. O’quvchilar oldandan muammoli mavzu proektini tayyorlashadi. Bir paytni o’zida ularni ximoyalash imkonini o’ylanadi. O’yin mashg‗ulotlarda o’tkaziladi va o’z ximoyasi va o’zaro savol – javoblardan tashkil topadi. Savollarni oponentlar beradi, javob berishda guruxning barcha a‘zolari ishtirok etadi. Fikrlarni erkin amallari savollarni keng va chuqur yoritishga imkon beradi. Agarda javob boshqa guruh a‘zolariga to’g‗ri kelmasa, ularni muxokama qilish mumkin. Guruh yaxlitlikda ketadi. Baxolashni rais boshchiligida olim ishtirokida amalga oshiradi
va butun baxs jarayonini tushuntirib o’tadi.
«Obrazga kir» o’yini.
Odatda bu o’yin tarix yoki geografiyadan tarixiy davrni ko’rsatib berish zarur bo’lganda tarixiy ulamolarning personaji, harakteriskasini ko’rsatishda, ularni ijtimoiy atrofini, madaniyat qirralarini o’qitishda kerak bo’ladi. O’yinda ikki guruh qatnashadi. O’qituvchi muammoni aytadi. Ishtirokchilar detallarini aniqlashtirib fikr aytishga kirishadilar.
O’yinni bu bosqichini maqsadi iloji boricha boricha ko’proq davr harakteristkasini tuzi va asosiy g‗oyalarni ko’rsatib o’tish. Bolalar o’zini qaysi bir personajga o’xshatishadi va vaqt obraziga singib, o’zini u yoki bu tarixiy jarayonga kiritishadi.
Bunda bir guruh shaxs analogiyalarini tanlash mumkin, ikkinchisi esa yechimlar berish. O’yin so’ngida yechim yo’li analiz qilinadi. G‗oyalar umumlashtiriladi, ijodiy topilmalar belgilanadi.