Andijon davlat tibbiyot instituti farmakologiya, klinik farmakologiya va tibbiyot biotexnologiyalari kafedrasi

Efir moylarini saqlash

Efir moylari havo kislorodi, yorug‘lik va namlik ta’sirida buziladi. Bu sharoitda ular oksidlanib, smolaga o‘xshash moddalar hosil qiladi. Natijada moylarning rangi va hidi o‘zgarib, o‘zi quyuqlashadi. Efir moylari ombor va dorixonalarda saqlanganda yuqorida ko‘rsatilgan sharoitlar hisobga olinishi kerak.

Efir moylari tegishli MTH da ko‘rsatilgan og‘zi mahkam yopiladigan idishlarda to‘la holda 15°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda, salqin hamda qorong‘i joyda saqlanadi.

O‘simlik tarkibidagi efir moyi miqdorini

aniqlash (XI DF bo‘yicha)

O‘simliklar tarkibidagi efir moyi miqdorini aniqlash uchun 1000 ml hajmdagi tagi dumaloq kolbaga 10—20 g maydalangan o‘simlik organidan solib, ustiga 300 ml suv quyiladi va kolba ustiga sharikli sovitgich tik holda o‘rnatiladi. Sovitgichning pastki uchiga Ginzberg asbobchasini osib qo‘yib, kolba qizdiriladi.

Ginzberg asbobchasi U shaklidagi shisha naycha bo‘lib, bir uchi ingichka va qisqaroq, ikkinchi uchi esa uzunroq, keng va millimetrlarga bo‘lingan. Kolbadagi suyuqlik qaynagandan so‘ng, suv bug‘lari efir moyi bug‘lari bilan sovitgichga ko‘tariladi va u yerda suyuqlikka aylanib, Ginzberg asbobchasiga tomchilab

qaytib tushadi. Efir moyi suvdan yengil bo‘lgani uchun suyuqlikning tepasiga yig‘iladi, suv asbobchaning qisqa uchidan kolbaga oqib tushaveradi. Agar asbobcha ichidagi efir moyi miqdori 10—20 minut ichida o‘zgarmasa, kolbani qizdirish to‘xtatiladi. Kolba sovigandan so‘ng asbobchani olib, efir moyi

n echa ml ekanligi aniqlanadi va foiz miqdori quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:

bunda:

X — o‘simlikdagi efir moyining hajm og‘irlikdagi foiz miqdori;

V — Ginzberg asbobchasidagi efir moyining ml hajmi;

m – tahlil uchun olingan o‘simlik organining miqdori;

a — mahsulot namligi.

Agar aniqlanayotgan efir moyining zichligi 1 dan yuqori bo‘lsa, Ginzberg asbobchasi ham shunga qarab moslashtiriladi.