Andersenning ertaklari o'quvchilar va adabiyot tanqidchilarining

chi bo‘ladilar. Bayronga qarshi har qanday kuchlarni ishga soladilar. 

Matbuotda Bayron sha’niga mos kelmaydigan turli bo'hton axborot- 

lar  tarqatiladi.  Shoir vatanini  tark etishga majbur bo‘ladi.  1816-yil 

26-aprelda Bayron Angliyadan chiqib ketadi.

Bayron  1816-yil  yozida  Shvetsariyada  boiishi,  uning  ruhiy 

tushkunlik davriga to‘g‘ri keldi. Bu ruhiy tushkunlik bir tomondan 

Vatandan  ajralish  bo‘Isa,  ikkinchi  tomondan  oilaviy  bo‘lib  o‘tgan 

ko‘ngilsizliklar  edi.  U  bu  davr haqida  «Mening  qalbim  qayg‘uga

177

---

tutqun bo‘lsa ham, ammo qayg‘uning quli emas» deydi. Bayron ro- 

mantizmidagi  qarama-qarshiliklar bevosita shoiming  Vatandan ju- 

dolik,  xalq  ozodlik harakatidan ajralib  qolishi,  shaxsiy  hayotidagi