Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

риялар 
деб аталади.
Прокариотларнинг ҳужайраси 2—3 мкм дан 10 мкмга-
ча бўлади. Уларнинг цитоплазмасида алоҳида ажралиб
кўринадиган ядро бўлмайди. Ҳужайрада фақатгина бир ёки
бир неча Д Н К (дезоксирибонуклеин кислота)нинг йиғин-
диси бўлади, бунга 
н у к л е о п л а зм а
дейилади. Ҳақиқий хро-
мосомалар бўлмайди, ирсий белгиларини ташийдиган
ген — 
г е н о ф о р м
деб аталади. Геноформ Д Н К атрофида
жойлашган. Цитоплазмада оқсил моддаси, митохондрий
ва пластидалар учрамайди.
Прокариот ўсимликларнинг ҳужайрасида цитологик
мембранадан ташкил топган мезосомалар бор. Бундан таш-

---

қари ҳужайрада газ вакуоли бўлиб, тананинг сувда муал-
лақ туришига ёрдам беради. Цитоплазмада рибосом, ёғ
томчилари, полисахарид ва полифосфат доначалари уч-
райди.
Прокариотларнинг ҳужайра деворида хитин ва целлю­
лоза бўлмайди, лекин гликопептид (мукопептид), муреин
моддалари бўлади. Уларда ҳужайранинг митоз ва мейоз
бўлиниши ҳамда жинсий жараён аниқланмаган. Ҳужай-
ранинг бўлиниши оддий — амиотик тарзда содир бўлади.
Аксарият вакилларида хужайра хивчинсиз, агар бўлса жуда
ҳам оддий тузилган.
Прокариотларнинг кўпчилик вакиллари 
г е т е р о т р о ф
айрим вакиллари 
ав т о т р о ф
усул билан озиқланади. Баъзи
вакиллари (бактериялар — увоқлилар) паразитдир.
ЭУКАРИОТЛАР. Буларга замбуруғлар, сув ўтлари
(яшил, қизил, қўнғир, диатом, пиррофит, сугленофит,
сариқ олтин ҳар хил хивчинлилар) ва барча юксак ўсим-
ликлар — ҳайвонлар ва одам киради.
Эукариотларнинг хужайра ва тўқималари 10—100 мкм