Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

да учрайди. Ўтчил ўсимликлар орасида симподиал шохла­
ниш итузумдошлар, айиқтовондошлар, гулхайридошлар
(ғўза) оиласида учрайди. Гулли ўсимликларнинг симпо­
диал шохлари гуллаб мева беради.
Учки куртакнинг нобуд бўлиши натижасида ён кур-
таклар очилиб йиғиқ шохларнинг ўсишига сабабчи бўла-
ди. Ўсимликларнинг бу биологик хусусияти муҳим ама­
лий аҳамиятга эга. Шунга асосланиб ўсимликка шакл бе-
рилганда мевали дарахтларнинг мева бермайдиган ўсувчи
моноподиал шохлари кесиб ташланадг Бундан ташқари
ўсувчи шохларни кесиш, ухловчи куртакларнинг қайта
кўкаришидан симподиал шохлар ривожланади.
Шохланиш қонуниятини ўрганиш ўсимликларнинг
ҳосилдорлигини мунтазам ошириб боришда муҳим ама­
лий аҳамиятга эга. Шунинг учун ҳам ғўзанинг ҳосил ту-
гиш даврида унинг учки (ўсиш) нуқтаси чимдиб ташлана-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ди. Яъни, чеканка қилинади. Натижада ғўзанинг ҳосш
дорлиги гектарига 2-3 центнерга ошади. Токларнинг ўсувч
новдаларини кесиб ташлаш ҳам ҳосилнинг ошишига сг
баб бўлади.
КОНВЕРГЕНТЛАР (лот. к о н в е р т е р е — яқинлаи
моқ) келиб чиқиши турлича бўлсада, маълум бир муҳит!
мослашиши жиҳатидан ўхшаш белгиларга эга бўлган оргг
низмларга 
к он вер ген тл ар
деб аталади. Масалан, сиртда
бир-бирига жуда ўхшайдиган америка какгуслари (11 -рась
ва африка сутламадошлари (12-расм) шундай ўсимликлар
дир. Улар бир хил иқлимда қурғоқчил ўсишга мослашга!
Бу ўсимликларнинг гуллари тузилиши жиҳатидан бщ
биридан тамомила бошқача, уларнинг ўртасида қариндои
лик белгилари йўқ.
Узоқ давом этган эволюция жараёни мобайнида баъз