Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим


органлар: масалан, новда, барг ёки илдизларнинг маълу



Download 8,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/207
Sana23.07.2022
Hajmi8,53 Mb.
#843010
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   207
Bog'liq
Botanika. O\'simliklar morfologiyasi va anatomiyasi (M.Ikromov va b.)

органлар: масалан, новда, барг ёки илдизларнинг маълу
сабабларга кўра етарли даражада тараққий этмасдан, и
ҳолича ирсий мустаҳкам белгига айланиб қолиш ҳоллар
кўринади. Масалан, гулли паразитлардан зарпечак ва ш у\
ғияларнинг барглари редукция (лот. р е д у к ц и о — қисв
ариш) ланиб жуда майда пўстларга айланган. Бу жараё
ўсимликларнинг яшаш шароитига мослашуви туфайл
содир бўлади. Зарпечак ва шумғияда барг ҳамда илдизла
и
1 1 Ь
 

ai
И
Д
Д
и
1 Д 1 t t l T i M
S i l t i y
, »У
хк
/Ч дат Умйк-вЯй» 
JL 

«йф 
ч
».
*
; V а м ғ »

г,
i w i S i p
11 
-раем.
Мексика ва Бразилияда ўсувчи кактуслар. 
38
www.ziyouz.com kutubxonasi


редукцияланган бўлиб, бошқа ўсимликларнинг танасига 
сўрғичлари ёрдамида ўрнашиб, текинхўрлик қилиб ўсади. 
Шунингдек, тропик ўрмонларда ўсувчи рафлезия (13-расм) 
да ўсув органларнинг янада кўпроқ редукцияланганлиги 
кўринади. Уларда илдизлар ҳам, баргли новдалар ҳам 
бўлмайди, фақат тортмалар — сўрғичлар (гаусториялари) ёр­
дамида хўжайин ўсимликнинг пўстлоғи орасига ўрнашиб, 
паразитлик қилиб ўсади ва жуда ҳам йирик гул хрсил қила- 
ди. Баъзан ўсимликларда бирор органнинг бутунлай йўқо- 
либ ёки нобуд бўлганлигини учратиш мумкин. Масалан, 
сигирқўйруқцошларда бешта чангчининг иккитагача, ғал- 
ладошларда олтита чангчининг биттагача сақланиб қолин- 
ганлигини ва бошқаларининг нобуд бўлганлигини кўриш 
мумкин. Бутгулдошларда эса тўпгулдаги қоплағич барглар 
бутунлай ривожланмасдан қолган. Бундай орган 
абортив
(лот. абортивис — чиқариб ташлаш) органлар деб ата­
лади.
Баъзан ўсимликда турига хос бўлмаган, лекин аждод- 
ларига хос бўлган айрим белгилар пайдо бўлади. Бундай 
ҳодисага 
атавизм 
(лот. а т а в у с — аждод) деб аталади. Ата- 
визмга гулнинг косача баргларини бутунлай баргга, икки 
жинсли гулларни бир жинсли гулга, новдада ҳалқа ёки
www.ziyouz.com kutubxonasi


доира шаклида жой­
лашган баргларни қара-
ма-қарши ёки , 
ҳам 
содда жойлашни чан- 
гчиларни гултожбарг- 
ларга айла! п ши (приму­
ла,
да) мисол бўла олади. 
Бунга асосий сабаб та- 
шқи муҳит (вирус, 
замбуруғ ёки аукцин 
ферментларнинг ноа-
„ 
ник таксимланиши)
\Ъ-расм.
Паразитликка мослашган 
_ _
сабаб булиши мумкин.
/сим 
оламида
баъзан бир орган тараққиётининг иккинчи орган тарақ- 
қиётига боғлиқҳолда ўсиши ҳодисаси учраб туради, бунга 
корреляция (лот. корреляцио — нисбат, муносабат) 

Download 8,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish