Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

елардир. Кейинчалик бу назарияни В. Циммерман, А. '
таджянлар ҳам ривожлантиришган.
ЮКСАК ЎСИМЛИКЛАРНИНГ АСОСИЙ ОРГАН.
РИ (юнон. о р г а н о н — қурол ёки аъзо). Поя, илдиз, б
гул ўсимлик организмида маълум бир вазифани баж;
ди. Ҳозирги ҳамма юксак ўсимликлар, айниқса, ёпиқу]
лиларнинг аъзолари турли хил шаклда бўлади. Дарахт, (
ва ўтларнинг аъзолари (поя ва барглари) ҳар хил и
ўзгаришида бўладики, баъзан уларнинг қайси аъзодан
либ чиқишини аниқлаш анча мушкул. Масалан, тугур
лар (картошка), тиканлар (дўлана), пиёзбошлилар (т
пиёз анзур)ни солиштирма морфологик жиҳатдан ша
ўзгарган (метаморфозага учраган) новдалардир.
Ўсимлик органларининг шакл ўзгариши деган ғо
биринчи бўлиб фанга киритган олим И. В. Гётедир. Ун
1798 йили “Ўсимликлар метаморфози” асари нашр эт
ди. Бу асарида уруғпалла гулбарг (гулкоса, гултож), ч;
чи, уруғчи кабилар оддий вегетатив (лот. вегетатиу
ўсиш) баргнинг шакли ва функцияси ўзгаришидан ке
чиққан деган ғояни илгари сурди. XIX аерда ўсимли
сақлаб турувчи вегетатив органларни поя, барг, илд]
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ажратганлар. Ўша даврда бу органларнинг келиб чиқиши
тўғрисида аниқ бир фикр ҳам бўлмаган. Фақат XX аерда
риниофитлар аниқлангандан сўнг илдиз, поя ва барг ди­
хотомик тармоқланмаган теломдан ривожланганлиги маъ­
лум бўлди.
Телом назариясига биноан ўсимликларнинг эволюци­
он тараққиётида теломнинг 
ст ер и л и за ц и я
(лот. с т е р и -
л и е — меваеиз наелланиш) натижасида вегетатив шохча
ёки 
к у а л о и д
(юнон к у а л о с — новда (поя), э д о с — туе,