Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

Katta qon aylanish doirasi qon tomirlari 
Katta  qon  aylanish  doirasi  tomirlariga  yurakning  chap  qorinchasidan 
boshlanuvchi  aorta,  undan  chiqqan  bosh,  bo‘yin,  tana,  qo‘l  va  oyoq  arteriyalari, 
ularning tarmoqlari, mayda va yirik venalar, o‘ng bo‘lmachaga quyiluvchi yuqori 
va pastki kovak venalar  kiradi. 
Aorta 
 
Aorta
 
katta qon aylanish doirasining eng katta toq arteriya tomiri xisoblanadi. 
Unda  uch:  aortaning  yuqoriga  ko‘tariluvchi  qismi,  aorta  ravog‘i  va  pastga 
tushuvchi qismi  tafovut qilinadi.  
 
Aortaning ko‘tariluvchi qismi
 
chap qorinchadan boshlanadi. Boshlangan еrda 
u piyozga o‘xshab kengayib 25-30 mm kenglikdagi aortani hosil qiladi. Aortaning 
ko‘tariluvchi  qismining  boshlanish  joyidan  yurakning  o‘ng  va  chap  tojsimon 
arteriyalari boshlanadi.  
Aorta ravog‘ining yuqori yuzasidan uchta yirik arteriya: еlka - bosh poyasi, 
chap  umumiy  uyqu  va  chap  o‘mrov  osti  arteriyalari  boshlanadi.  Uning  botiq 
yuzasidan  kekirdak,  bronx  va  qalqonsimon  bezga  bir  nechta  mayda  arteriyalar 
chiqadi. 

---

163 
 
 
Aortaning  pastga  tushuvchi  qismi
 
IV  -  ko‘krak  umurtqasi  sohasidan 
boshlanib  V  bel  umurtqasi  sohasigacha  tushadi,  o‘z  navbatida  ko‘krak  va  qorin 
qismlariga ajratiladi.