Anatomiya 2014. indd

Pastki kavak vena tizimi

Pastki kavak vena (v. cava inferior) odam tanasidagi eng kat-

ta vena bo‘lib, klapanlari bo‘lmaydi. Uning uzunligi qorin bo‘sh-

lig‘ida 18–20 sm, ko‘krak bo‘shlig‘ida 1–4 sm. Pastki kavak ve-

na IV–V bel umurtqalari o‘rtasidagi tog‘ay disk sohasida o‘ng va 

chap umumiy yonbosh venalarining qo‘shilishidan hosil bo‘ladi 

(172-rasm). Dastlab pastki kavak vena o‘ng katta bel mushagining 

oldingi yuzasida joylashadi. U qorin aortasining o‘ng tomonida 

yuqoriga ko‘tarilib, o‘n ikki barmoq ichakning gorizontal qismi, 

oshqozon osti bezining boshi va ichaktutqich ildizining orqasidan 

o‘tadi. Jigarda o‘z nomidagi egatda joylashib, jigar venalarini qa-

---

388

bul qiladi. So‘ngra diafragmadan o‘z nomidagi teshik orqali orqa 

ko‘ks oralig‘iga o‘tib, perikard ichiga kiradi va o‘ng bo‘lmacha-

ga quyiladi. Qorin bo‘shlig‘ida pastki kavak vena qorinparda bilan 

faqat old tomondan o‘ralgan.

Pastki kavak vena tizimi oyoq, chanoq devori va unda joylash-

gan a’zolardan, qorin bo‘shlig‘i devori va unda joylashgan juft 

a’zolardan, shuningdek, jigardan qon yig‘adi. Pastki kavak vena-

ning oqim lari ikki: parietal va visseral guruhlarga bo‘linadi. Pastki 

kavak venaning parietal oqimlariga 4 juft bel venalari va diafrag-

maning pastki venalari kirib, ular shu nomdagi arteriyalar tarqal-

gan sohadan qon yig‘adi.

Pastki kavak venaning visseral oqimlariga juft moyak (tuxum-

don), buyrak, buyrak usti bezi venalari va jigardan qon yig‘uvchi 3–4 

jigar venalari kiradi.