Anatomiya 2014. indd

Yurakdagi elektr hodisalar. To‘qimalarda qo‘zg‘alishda hosil 

bo‘ ladigan elektr hodisalarni ta’sir toki deyiladi. Ular ishlayotgan 

yurak da ham hosil bo‘ladi, chunki qo‘zg‘algan qism qo‘zg‘alma-

gan qism  ga nisbatan elektr manfiy bo‘ladi.

Yurakda bo‘layotgan hodisalarni elektrokardiograf yordamida 

qayd qilish mumkin. Bu usul elektrokardiografiya, yozib olingan 

egri chiziq esa elektrokardoigramma (EKG) deyiladi.

Odam tanasi suyuq o‘tkazuvchi bo‘lgani uchun yurakning bio-

toklari butun tana bo‘ylab o‘tkaziladi va ularni teri yuzasida qayd 

qilish mum kin. Bunda skelet mu shaklari ta’siri va toki halaqit ber-

masligi uchun bemorni kushetkaga yotqizib, tinch yotishi so‘ra-

ladi va elektrodlar qo‘yiladi. EKG yozib olish uchun potensiallar 

qo‘l-oyoqlardan va ko‘k rak qafasining ma’lum nuqtalaridan oli-

nadi (157-rasm).

Ko‘pincha, elektrodlar uchta standart 

usul bo‘yicha ulanadi. Birinchi usulda 

elek trodlar o‘ng va chap bilakning ich-

ki yuzasiga, ikkinchi usulda o‘ng qo‘l va 

chap oyoq, uchinchi usulda chap va qo‘l 

chap oyoqqa ulanadi. V harfi bilan bel-

gilangan ko‘krak (perikardial) unipolyar 

otvedeniyalarni yozganda nofaol (indif-

ferent) bitta elektrod chap oyoq terisiga, 

ikkinchi faol elektrod (158-rasm) ko‘krak 

qafasini oldingi yuzasidagi ma’lum nuq-

talarga (V

1

, V

2

, V

3

, V

4

, V

5

, V

6

) qo‘yiladi.

Bu otvedeniyalar

 

yurak mushak lari-

dagi buzilishlar joylashgan joyni aniq-

lashga yordam beradi. Sog‘lom odam 

EKG sida beshta tishcha: P, Q, R, S, T 

bo‘ladi. P, R va T tish chalar yuqoriga qa-

ragan bo‘lib (musbat tishlar), Q va S tish-

chalar pastga qaragan (manfiy tishcha-