Анатом- меш

bo'yin qismida esa lodinga kamroq bukilishi hamda qorin devori 
muskullarining kuchsiz rivojlanganligi tufayli yuzaga keladi. 
Skoliotik qad-qomatli odamlar tik turganida yelkalarining biri past, 
ikkinchisi baland bo'ladi, ko'kraklari ham past baland bo'lib, ko'krak 
qafasining bir tomoni botiqroq, bir tomoni bo'rtganroq holatda bo'ladi. Bunday 
odam tanasini tik va to'g'ri tuta olmaydi, ya'ni tik turganida gavdasi bir tomoni 
qiyshaygan holatda bo'ladi. 
Bola qad-qomati normal shakllanishi uchun quyidagi gigiyena qoidalariga
amal qilish kerak. 
Bolani yoshligidan tekis va bir oz qattiqroq to'shakda uxlatish kerak. 
Bolani 6 oylik bo'lgunicha o'tqazmaslik, 10 oylik bo'lguncha oyog`'ida 
uzoq vaqt tik turg'azmaslik kerak, chunki bu yoshdagi bolalarning umurtqa 
pog'onasi, oyoq suyaklari egiluvchan bo'lganligi sababli, tana massasini ko'tara 
olmasdan, egrilanib qolishi mumkin. 

---

27
4-5 yoshgacha bo'lgan bolalarni katta odamlar uzoq vaqt qo'lidan 
yetaklab yurmasligi kerak, chunki bolaning bir tomoni yuqoriga ko'tarilishi 
tufayli umurtqa pog'onasi egrilanib qolishi mumkin. 
Kichik yoshdagi bolalar, boshlang'ich sinf o'quvchilari uzoq vaqt bir 
joyda o'tirmasligi, tik turmasligi,uzoq masofaga yurmasligi, og'ir byumlarni 
ko'tarmasligi, ayniqsa doim faqat birqo'lida ish bajarmasligi kerak. Bularning 
barchasi bolaning umurtqa pog'onasi va oyoq suyaklari egrilanib qolishiga, qad-
qomati buzilishiga sabab bo'ladi. 
Bolalar va o'quvchilar bo'ylariga mos parta, stol-stulda o'tirishi kerak. 
O'quvchilar parta, stol-stulda o'tirganda gavdasi tik, yelkalari bir 
tekisda, beli stul suyanchig'iga suyanib tursin, oyoqlari tizza bo'g'imida to'g'ri