Anarqulova sayyoraning botanika fanidan kurs ishi qabul qildi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI BIOLOGIYA FAKULTETI
BIOLOGIYA (turlari bo`yicha) YO`NALISHI
KECHKI BO`LIM 1-KURS TALABASI
ANARQULOVA SAYYORANING
BOTANIKA FANIDAN
KURS ISHI
Qabul qildi: Sotiboldiyeva D.
Toshkent – 2022

MAVZU: YALPIZNAMOLAR QABILASI

Yalpiznamolar qabilasi - Lamiales

Yalpiznamolar qabilasi - Lamiales

• Qabilaning tarkibdagi oilalardan biri yalpizdoshlar.
• 1. Yalpizdoshlar (labguldoshlar) oilasi –Lamiceae yoki Labiatae.
• Yalpizdoshlar (Lamiaceae) oilasi Yalpizkabilar kichik sinfi, Yalpiznamolar qabilasiga mansub yer yuzidagi eng yirik oilalardan biri hisoblanadi. Uning vakillari asosan issiq va mo‘tadil iqlimli mamlakatlarda keng tarqalgan.

Gulqo`rgoni murakkab, kosacha bargi 5 ta birikib o`sgan, gultojbarglari ham 5 ta birikib o`sgan. Ustki labi 2ta, pastki labi 3ta gultojbargining birikib o`sishdan hosil bo`lgan. Changchilari soni 4 ta, ulardan 2 tasi qisqa, ba`zan changchilari 2ta bo`lib, qolgani qisqargan yoki shiradonlarga aylangan. Urug`chisi 2 ta, meva bargchaning qo`shilishidan xosil bo`lgan. Tugunchasi ustki.

• Gulqo`rgoni murakkab, kosacha bargi 5 ta birikib o`sgan, gultojbarglari ham 5 ta birikib o`sgan. Ustki labi 2ta, pastki labi 3ta gultojbargining birikib o`sishdan hosil bo`lgan. Changchilari soni 4 ta, ulardan 2 tasi qisqa, ba`zan changchilari 2ta bo`lib, qolgani qisqargan yoki shiradonlarga aylangan. Urug`chisi 2 ta, meva bargchaning qo`shilishidan xosil bo`lgan. Tugunchasi ustki.
• Gul formulasi: ↑ Û Ca(5) Co(5) A 4, 2 G (2)
• Mevasi 4 bo`lakka ajraladigan uvoq meva.

Bu oilaga 200 ga yaqin turkum va 3000 tur kiradi. O‘rta Osiyoda 53 turkumga mansub 360 tur, O‘zbekistonda esa 42 turkumga mansub 210 tur, Farg‘ona vodiysida esa 26 turkumga oid 59 tur o‘sishi ma’lum. Yalpizdoshlar oilasi O‘zbekiston florasida ham keng tarqalgan oilalardan biri bo‘lib, foydali turlarga boyligi bilan boshqa oilalardan ajralib turadi.

• Bu oilaga 200 ga yaqin turkum va 3000 tur kiradi. O‘rta Osiyoda 53 turkumga mansub 360 tur, O‘zbekistonda esa 42 turkumga mansub 210 tur, Farg‘ona vodiysida esa 26 turkumga oid 59 tur o‘sishi ma’lum. Yalpizdoshlar oilasi O‘zbekiston florasida ham keng tarqalgan oilalardan biri bo‘lib, foydali turlarga boyligi bilan boshqa oilalardan ajralib turadi.
• Muxim belgilari: barglari oddiy tekis yoki chuqur qirqilgan, poyada qarama-qarshi joylashgan. Poyasi 4 kirrali, gullari mayda, ro`vak, shingil, kallak to`pgul hosil qiladi. Ikki jinsli, zigomorf.