Анъанавий Ургут кулолчилиги

An’anaviy Urgut kulolchilik maktabining qayta tiklanishi va rivojlanishi
Qlichev Ulug’bek Abdumavlonovich

Sirdaryo viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi. tarix fanlari nomzodi.

O’zbekiston Respublikasi Guliston shahri.
РЕЗЮМЕ

В статье освещаются отличительные особенности Ургутской гончарной школы, в основе которых лежат свойственные им условия подготовки гончарных продукций. Кроме того, речь идёт о практической деятельности потомственного гончара из Ургута Нумона Облокулова.

SUMMARY

In this article is Lighted the process of preparing production of Urgut potter’s school. On the base of these facts is used condition of preparing potter’s production Besides the u is folol about practical activity of potter from Urgut. Heis Numon Oblokulov.

Urgut qadimdan an’anaviy kulolchilik markazlaridan biri hisoblanib, uning kulolchiligida asrlar davomida shakllanib, rivojlanib kelgan mahsulot tayyorlash jarayoni boshqa kulolchilik maktablari kabi qo’l mehnatiga asoslangan. Shuni aytish kerakki, voha kulolchilik maktabida To’qson kulol, Xidir kulol, Obloqul kulol kabi xalq ustalari kulollar sulolasini vujudga keltirib, ular yasagan kulolchilik buyumlari o’ziga xos ko’rinishga ega bo’lgan[1].

Biroq sovet davrida milliy hunarmandchilikka etarlicha e’tibor qaratilmaganligi sababli, an’anaviy hunarmandchilikning barcha sohalari, ayniqsa Urgut kulolchilik maktabi ham inqirozga uchraydi. Shuningdek, sanoat korxonalar mahsulotlari hisoblangan chinni va sopol idishlarning narxi arzon bo’lib va ko’plab miqdorda ishlab chiqarilishi natijasida qo’l mehnatiga asoslangan sermashaqqat, katta daromad keltirmaydigan kulolchilikning Urgut maktabida davomiylik masalasi so’roq ostida qolgandi.

Mustaqillik yillarida milliy hunarmandchilikka e’tibor davlat siyosati darajasiga ko’tarilgani sababli Urgutda ham an’anaviy kulolchilik maktabi qayta tiklandi. Bunda 1997 yil 24 martda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan imzolangan “Xalq amaliy san’atining va hunarmandchiligining kelgusidagi rivojini davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash tadbirlari to’g’risida”gi va 1997 yil 31 martda “Xalq badiiy hunarmandchiliklari va amaliy san’atini yanada rivojlantirishni davlat yo’li bilan qo’llab-quvvatlash chora-tadbir to’g’risida” [2] farmonlari e’lon qilindi.

Xalq ustalari va hunarmandlarni rag’batlantirish maqsadida 1998 yil 1 mayda “O’zbekiston Respublikasi xalq ustasi” faxriy unvonining[3] ta’sis etilishi, shuningdek, 2008 yil 1 aprelda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Xalq badiiy hunarmandchiligi va amaliy san’atini rivojlantirishni rag’batlantirishga oid qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi farmonining e’lon qilinishi milliy hunarmandchilikni yanada rivojlantirishda muhim omillardan biri bo’ldi.

2017 yil 17 noyabrda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoevning “Hunarmandchilikni yanada rivojlantirish va hunarmandlarni har tomonlama qo’llab-quvvatlash chora-tadbirlari to’g’risida”gi farmoni bu borada muhim dasturilamal bo’lib xizmat qilmoqda. Hujjat bilan quyidagilar respublikada milliy hunarmandchilik, xalq badiiy va amaliy san’atini yanada rivojlantirishning asosiy yo’nalishlari etib belgilandi: