Analitik kimyo” fanidan “Nefelometriya va turbodimetriya” mavzusidagi kurs ishi ilmiy raxbar: ilmiy darajasi va lavozimi



Download 0,69 Mb.
bet8/9
Sana21.06.2022
Hajmi0,69 Mb.
#689411
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Nefelometriya va turbodimetriya Nilufar kurs ishi

Raman spektridan maksimal darajada axborot olish uchun lazerning har qanday uzunligida ham butun 100 dan 3100 sm-1 gacha bo’lgan diapazon bo’yicha spektrga ega bo’lish muhim ahamiyat kasb etadi.
I.3.Raman Mikroskopiyasi
Raman spektroskopiya va mikroskopiya qudrati va sezgirligi birga kelganida juda mayda namunalarni tahlil qilish uchun qator ustunliklarga ega bo’lish mumkin. Mikroskopiyadan maqsad – nisbatan maydaroq namunalarni tahlildan o’tkazish va uning atrofidagi kerakli moddani aniqlashdan iborat. Bu parametr makondagi imkoniyat deb nomlanadi. Mikroskopiyada nisbatan yuqori makoniy imkoniyatga kichik o’tkazuvchi tirqishlar yoki biron er, masalan, mikroskopda o’rnatib qo’yilgan ―aperturalar‖dan foydalanish orqali erishiladi.
Yanada yuqori imkoniyatlarga erishish uchun kichikroq aperturalarni qo’llash lozim. Nurlanishning ana shu kichik aperturalardan o’tishida difraksiya cheklovchi omil vazifasini bajaradi. Bundan kelib chiqib, difraksiya quyidagi tenglamaga muvofiq to’lqin uzunligiga bog’liq bo’lgan makoniy imkoniyatlarni cheklab turadi:
D =bu erda n.a. – optikaning raqamli aperturasi.
Nisbatan qisqa to’lqinli qo’zg’atuvchi nurlanish nisbatan yuqori makoniy imkoniyatlarni ta‘minlaydi (<1 mkm).
Qo’shimcha ravishda, bir muncha kichik aperturani mikroskopning fokal sathiga o’rnatishda konfokal mikroskopiya o’tkazish ehtimoli mavjud bo’lib, bunda namuna bilan qo’shni sohalardan tushayotgan nurlanish apertura tomonidan to’silib, faqat optik fokal nuqta (namuna) nurlanishigina detektorga kelib tushadi. Bu namuna chuqurligi bo’yicha shikastlamaydigan tahlil o’tkazishning juda foydali va qulay, ko’ndalang kesiklar tayyorlashning hojati bo’lmagan uslubidir.
Konfokal mikroskopiya dispersion Raman mikroskoplarida qisqa uzunlikdagi to’lqinlar sohasida ayniqsa yaxshi ishlab, chunki nisbatan uzun to’lqinlardagi difraksiya hodisasi konfokal aperturaning minimal o’lchamini, bundan kelib chiqib, Z o’qi bo’ylab o’lchamlar(imkoniyatlar)ni cheklab turadi. Tahlilning bu uslubi namuna fluoressensiyasi bo’lmagan hollarda polimer laminatlar, ko’p qatlamli materiallar va qo’shilmalarni tadqiq etish uchun juda qulay.
Fure o’zgartirishi bilan birga amalga oshiriladigan Raman spektroskopiyasi dispersion Raman spektroskopiyasida uchraydigan muammolarni hal qilish uchun ishlab chiqilgan edi. Fure-Raman spektroskopiyaning muhim ustuvor taraflaridan biri namunalar fluoressensiyasi deyarli umuman yo’qligida.
Fure-Raman spektrometrlari yaqin IK diapazonda 1 mkm li qo’zg’atuvchi lazer, interferometr va yuqori sezuvchanlikka ega bo’lgan detektorni qo’llaydilar. To’lqin uzunligi kattaroq qo’zg’atuvchi lazerdan foydalanishda energiya pasayib, shu sababli virtual holat pastroq va yuqori elektron darajalar ustma-ust tushish ehtimoli ham kamroq bo’ladi. Bu xalal beradigan fluoressensiya yuzaga kelishini ancha pasaytiradi.
Fure-Raman spektroskopiyasida indiy galliy arsenid (InGaAs) detektor yoki suyuq azot bilan sovutiladigan geramiyli (Ge) detektor qo’llaniladi. Bular juda sezgir detektorlar bo’lishiga qaramay, ular ko’zga ko’rinadigan nurlanishga nisbatan CCD detektorga ko’ra yaqin IK sohadagi nurlanishga kamroq sezuvchan hisoblanadi. Etarlicha sezuvchanlikni ta‘minlash maqsadida quyi sezuvchan signaldan funksional spektral axborot olishda Fure o’zgartirishning ustuvor jihatlari talab etiladi.
Fure o’zgartirishli spektroskopiyaning ustuvor tomonlarini hisobga olib, Fure-Raman spektrometrlari quyidagilarni taklif etadilar:
- O’tkazilayotgan nurni minimal yo’qotish bilan yuqori imkoniyatlar;
- Barcha uzunlikdagi to’lqinlarni bir vaqtning o’zida o’lchash;
- Signal o’rtachalashganida signal-shovqinning o’zaro yaxshilangan nisbati;
Interferometrning ichki kalibrovkasi tufayli to’lqinlar uzunligining o’ta aniqlik bilan o’rnatilishi Fure-Raman spektroskopiyasi Raman yoyilishi(tarqalishi)ning unikal chastotalarini yakkalik signalga
―kodlaydigan‖ interferogramma olish uchun interferometrdan foydalanadi. Signal juda tez o’lchanib (odatda bir soniya davomida), uni o’rtachalashtirish o’ta tez va aniq amalga oshadi.
Interferometr yaqin IK sohadagi nurlanish uchun optimallashgan nur ajratgich bilan ishlab, bu nur ajratgich kirib kelayotgan Raman nurlanishini o’tadigan va aks ettirilgan (qaytarilgan) ikki optik nurga bo’lib yuboradi. Aks ettirilgan (qaytarilgan) o’tib, mahkamlangan yassi ko’zgudan qaytadi. O’tadigan nur esa o’tib, harakatchan mexanizmda o’rnatilgan yassi ko’zgudan aks etib, qaytadi. Bunda ko’zgu nur (yorug’lik) ajratgichdan kichikroq masofaga (odatda bir necha millimetrga) siljiydi.
Ikki yorug’lik nuri so’ng nur (yorug’lik) ajratgichda rekombinatsiyalanib, ko’zgular orasidagi masofadagi farq tufayli nurlar o’zaro interferensiyalanadi. Harakatchan ko’zgu doimiy chastotaga ega bo’lib, harakatlangani sababli, interferensiya modullashadi. Olinadigan interferogramma o’ta noyob, o’ziga xos bo’lib, chunki har bir ma‘lumot nuqtasi (harakatchan ko’zgu holatining funksiyasi) mazkur namunadan olingan Raman yoyilgan (tarqalgan) nurlanishining har bir chastotasi to’g’risida axborotga ega.
Tebranuvchan spektrlar odatda chastotalar spektri (har bir individual chastotadagi intensivlikning bog’liqlik grafigi) sifatida taqdim etilib, chunki interferogrammaning o’lchangan signali izohlanmaydi (interpretatsiyalanmaydi). Individual chastotalar interferogrammadan Fure-o’zgartirishning yaxshi ma‘lum bo’lgan matematik algoritmidan foydalangan holda dekoderlanadi.
Nefelometriya va turbidimetriyani tahlil qilishning fizik-kimyoviy usullari orasida oddiy joy [1, 2] beriladi. Ta'rif loyqa eritmalarning optik zichligini o'lchashga asoslangan oz sonli texnikani topishingiz mumkin. Bu kalibrlash grafikasi usuli bilan xlorid, sulfat va boshqa ionlarning ta'rifidir. Fototurbidimetrik va nefelometrik titrlash biroz kengroq namoyon bo'ladi.

Shu bilan birga, bir qator tadqiqotlar [3-10] bu usullar to'g'ri tashkil etilganda, zamonaviy asboblardan foydalanish kolorimetriya va spektrofotometriya bilan muvaffaqiyatli raqobatlashishi mumkinligini ko'rsatdi. Ularning afzalligi yuqori sezuvchanlik, sobiq bosim va tahlilning maqbul aniqligi.


Ushbu usullarning chegaralari sezilarli darajada kengaytirilishi mumkin. Bizning tadqiqotlarimiz [1-9] tomonidan ko'rsatilgandek, deyarli erimaydigan har qanday aralash uchun Booger-Lambert-ber qonuniga bo'ysunadigan chap yoki suspenziyani tayyorlash, kalibrlash jadvalini tuzish va unga qiziqish elementining kontsentratsiyasini aniqlash mumkin. Kalibrlash grafikasi usuli aniqlangan moddaning kontsentratsiyasini topishning yagona usuli emas. Cho'kma uchun titrlashni, shuningdek qo'shimchalar usulini qo'llashingiz mumkin. Ikkinchidan, tahlil qilingan namunaning eritmasida mavjud bo'lgan begona moddalarning ta'siri yo'q qilinadi.


Ko'pgina noorganik birikmalarning eruvchanligi sezilarli darajada kamayganligi sababli, hal qiluvchi bo'lmagan erituvchilardan foydalanish usullarning imkoniyatlarini oshiradi, shuning uchun aniqlangan moddalar doirasi kengayadi [3, 5, 7].


Nefelometriya va turbidimetriya kam rangli mug eritmalari uchun ham qo'llanilishi mumkin. Bunday holda, eritmaning rangi saqlanib qolishi va qattiq zarrachalarning kontsentratsiyasi tabiiy ravishda oshishi kerak, ammo aniqlangan ionning kontsentratsiyasi ortadi.


Hozirgi vaqtda ushbu optik usullar uchun analitik laboratoriyalarda RANGIMETR-nefelometr FEC-56-m va CPK-2-uhl-42 qurilmasi eng ko'p ishlatiladi. Ular rangli yoki loyqa eritmaning optik zichligini tez va aniq aniqlash imkonini beruvchi qulay va mukammal qurilmalar.


Nefelometriya va turbidimetriyaning nazariy jihatlari etarli darajada ishlab chiqilmagan. Nefelometrik ta'riflar diffuz nurning intensivligini nurning asosiy nuriga perpendikulyar yo'nalishda o'lchaydi. Turbidimetrik tahlil usuli bilan yorug'lik oqimining intensivligi yorug'lik oqimining emirilishi va tarqalishi tufayli kamayadi. Agar chap (suspenziya) o'z ichiga olgan kuvet orqali yorug'likni o'tkazib yuborsangiz, uning bir qismi aks ettiriladi, uning bir qismi so'riladi va bir qismi barcha yo'nalishlarda tarqaladi. Diffuz nurning intensivligi nefelometrlarda o'lchanadi, ammo kolorimetriya uchun mo'ljallangan asboblarda yorug'lik söndürme o'lchanadi, ya'ni.qattiq zarrachalarni o'z ichiga olgan eritma bilan barcha o'zaro ta'sirlari tufayli nur nurining zaiflashishi. Kimyoviy tahlilda tarqoq, aks ettirilgan yoki uning singishi tufayli yorug'likning zaiflashuvini o'lchash bilan alohida ishlashga hojat yo'q. Eng muhimi, qurilma shartni bajaradi: zaiflashuv


monoxromatik nurning to'plami aniqlangan ion yoki tarqalgan fazada joylashgan moddaning kontsentratsiyasiga bevosita proportsionaldir. Shuning uchun, mug eritmalaridan foydalangan holda tahlil qilishda nefelometrlar, rang o'lchagichlar va estrodiol qurilmalar qo'llaniladi.


Nefelo-metrik usulning nazariy talqini uchun Rayle tenglamasidan foydalaning:


Agu2

/ i # ^TT (1 + C o&W (1)

bu erda / va 1o - tarqoq va tushayotgan nurning intensivligi, U7-Vega bog'liq funksiya-


eritmadagi zarrachalarning sinishi indeksining lichinkalari, N-ma'lum bir hajmdagi zarrachalarning umumiy soni, v-zarrachaning hajmi, k-tushgan nurning to'lqin uzunligi, g-kuzatuvchiga masofa, p-tushgan va tarqoq nur yo'nalishi orasidagi burchak.


Tenglama (1) juda soddalashtirilgan, chunki ko'plab qiymatlar doimiy. Muayyan dispersiya fazasi va dispersiya muhiti uchun qurilma o'lchovining optik zichligi ichidagi zarrachalarning hajmi ham doimiy bo'lib qolmoqda. Bizning tadqiqotlar [3-7] tomonidan ko'rsatilgandek, zarralar hajmi sezilarli darajada kontsentratsiyasi ortishi bilan ularning agregatsiyasi o'zgarib, kichik o'zgaradi. Shuning uchun tenglama (1) ushbu shaklda yozilishi mumkin:


1 = 1osh = 1ox, (2)


bu erda C konsentratsiyasi.


Shu kabi tenglama turbidimetriyaga keladi


A = PS, (3)


bu erda a - optik zichlik, k-eritmaning loyqalik molar koeffitsienti.


2 va 3 tenglamalari Buger-Lambert-bera tenglamasiga o'xshaydi, ikkinchisida ion yoki rangga olib keladigan modda kontsentratsiyasi hisobga olinadi.


Shunday qilib, nefelometriya va turbidimetriya asosida dispersiyalar-kolloid eritmalar yoki suspenziyalar olinadi. Bizning ma'lumotimizga ko'ra, Geller va Theo-rehcha [11, 12] usuli bilan ishlab chiqarilgan "oq" chap zarrachalarining o'rtacha o'lchamlari kolloidlarga yaqinlashadi va 100 dan 200 nmgacha bo'lgan e (diametri) qiymatiga tushadi. Bunday o'lchamlarda propanol-2da olingan qo'rg'oshin ftalat zarralari va metanol va propanol-1 [13] da tayyorlangan kumush tereftalat mavjud. Bunday chap zarrachalarning xatti-harakati murakkab, noaniq dispersiyali muhitda qattiq faza asta-sekin shakllanadi, bu esa optik zichlikdagi o'zgarishlarning xususiyatiga ta'sir qiladi. Ushbu kolloidlar analitik maqsadlar uchun javob beradi, ammo ularning optik zichligini o'lchash vaqtida amalga oshirilishi kerak.


Suv muhitida olingan ko'plab noorganik dispersiyalarning zarracha hajmini o'lchash natijalari shuni ko'rsatdiki, ko'p hollarda 200 nm zarracha kattaligi bilan ko'proq tarqalgan tizimlar olinadi. Ular bilan ishlash juda oson, ular darhol shakllanadi, yaxshi ishlab chiqariladi, Lambert-bera qonuniga keng oxirida bo'ysunadi! gg-radio.


Qattiq faza shakllanishi ko'plab omillarga, birinchi navbatda, cho'kindi hosil qiluvchi eruvchanligi, reagentlar kontsentratsiyasi, ularni aralashtirish tartibi va tezligi, harorat, begona moddalar, pH eritmalari va boshqalarga bog'liq bo'lgan murakkab jarayondir. Ushbu omillarning ta'siri buzilish bilan o'rganildi-


bir qator noorganik moddalarni aniqlashning analitik usullari. Bu omillar orasida muhim ajratish mumkin, deb topildi, bu usullarda alohida ahamiyatga ega, va o'sha, ta'sir emas, yoki dispersiyalar uchun hal qiluvchi emas, nefelometriya va turbidimetriya qonunlariga bo'ysunuvchi.


Misol uchun, xona harorati va uning o'zgarishi eritmada qattiq zarrachalar hosil bo'lishida deyarli sezilmaydi. Turli vaqtlarda olingan kalibrlash jadvallarining nuqtalari deyarli bir xil, ularning tarqalishi usullarning aniqligiga mos keladi. Shuning uchun ter-mostatizatsiya chiqarib tashlanadi.


Reagentlarni aralashtirish tartibi, albatta, ta'sir qiladi, shuning uchun u har doim ta'riflash usulida belgilanadi. Ko'p kuzatuvlar [3-11] ko'rsatilgan, deb belgilangan ion (modda) o'z ichiga olgan eritma alikvotnaya qismi, bir idishda chap yoki atala tayyorlashda, bir çökeltici reagent quyiladi. Bundan tashqari, nisbat kuzatiladi-ma'lum bir moddaning eritmasining kichik miqdori olinadi va ko'p marta cho'kindi eritmasidan oshib ketadi. Ko'rinib turibdiki, chap (suspenziya) qamal qiluvchi irqning fonida olinadi. Bunday usul tahlil qilinadigan moddaning parchalanishi bilan birga kiritilgan begona moddalarning ta'sirini sezilarli darajada zaiflashtiradi. Tahlilda operatsiyalar ketma-ketligi kalibrlash jadvalini qurishda bo'lgani kabi bir xil bo'lishi kerak.


Nefelometriya va turbidimetriyada belgilangan ion kontsentratsiyasi bilan ishlash kerak 1 • 10'5 - 1 • 10'3 g / ml. ba'zan past konsentratsiyalarni aniqlash mumkin bo'ladi (minus oltinchi darajaga qadar). Kichikroq kontsentratsiyalar usulning sezuvchanligidan tashqarida va katta (>1 • 10'3) bo'lsa, ta'rifning imkoni bo'lmaydi, chunki tarqalgan zarralar tezda to'planadi va cho'kma hosil qiladi. Faqat belgilangan moddalarning belgilangan konsentrasiyalari sohasida optik zichlikning eritmadagi zarrachalar kontsentratsiyasiga, ya'ni ion yoki modda kontsentratsiyasiga mutanosib bog'liqligi kuzatiladi. Kolorimetriya bilan taqqoslaganda, ular bu holatda gapirishadi-zoli (suspenziya) Lambert-ber qonuniga bo'ysunadi. Shunday qilib, aniqlangan ionlar yoki moddalarning kontsentratsiyasi ko'p yoki kamroq aniqlanadi va tadqiqotchi har doim bu sohaga keladi. Agar tahlil qilingan eritma konsentrlangan bo'lsa, u suyultiriladi, kerakli sherervalga keltiriladi yoki aksincha, kontsesgtriruyut.


Cho'kindi reagentning kontsentratsiyasi ko'proq o'zboshimchalik bilan aniqlanadi, u belgilangan ion konsentratsiyasidan bir necha marta oshib ketishi kerak. Agar jarayon kompleks shakllanishi bilan murakkab bo'lmasa, bu usullarning sezgirligiga ozgina ta'sir qiladi.


Misol sifatida, ikki kalibrlash grafik (FIG. 1) turbidimetrik usul bilan qo'rg'oshin ionlarini aniqlash. Birinchi holda (to'g'ridan-to'g'ri 1) 1% kaliy sulfat eritmasi, ikkinchi 5% (to'g'ridan-to'g'ri 2) ishlatiladi. Rasmdan ko'rinib turibdiki, ikkinchi kalibrlash jadvali bo'yicha qo'rg'oshinning kichik kontsentratsiyasini aniqlash mumkin.


Ushbu umumiy farmakopeya maqolasi nefelometriya usuliga taalluqlidir.
Nefelometrik tahlil usuli (nefelometriya) muvozanatli holatdagi eritmada (odatda 90o burchak ostida) qattiq zarralar tomonidan tarqalgan yorug'lik oqimining intensivligini o'lchashga asoslangan usuldir.
Dastur doirasi
Nefelometriya dori-darmonlarning loyqalik darajasini (suspenziyalar, emulsiyalar, ekstraktlar, eritmalar) aniqlash uchun instrumental usul sifatida ishlatiladi. Bundan tashqari, nefelometriya yuqori aniqlik bilan prekipitatsiya reaktsiyasida miqdoriy va sifat jihatidan aniqlash imkonini beradi:
- immunoglobulinlar (IgG, shu jumladan pastki sinflar; IDM va ida);
- komplement tizimining oqsillari (komponentlar C3, C4, omil b va boshqalar);
- C-reaktiv oqsil va boshqa zardob oqsillari;
- polivalent polisakkarid vaktsinalarining bir qismi bo'lgan emlash serotiplarining polisakkaridlari.

Usul asoslari


Usul o'rganilayotgan va standart suspenziyalarning loyqalik darajasini ular tomonidan tarqalgan nurning intensivligi bilan solishtirishga asoslangan. Tarqoq nurning intensivligi to'xtatilgan zarrachalar soniga va ularning hajmiga bog'liq.
O'rganilayotgan moddalar suspenziyalari past darajada eruvchanligi, vaqtida chidamli bo'lishi, tahlil paytida ishonchli natijalarga erishishini ta'minlashi kerak.
Test va standart moddalar to'xtatib shu tarzda parallel tayyorlangan. Sinov uchun zarur shart-sharoitlar maxsus farmakopeya maqolalarida yoki normativ hujjatlarda ko'rsatilishi kerak.
Rangli eritmalarning loyqaligini o'lchash uchun tanlangan signallarning nisbati asosida differensial nefelometriya qo'llaniladi. To'xtatilgan zarrachalardan kelib chiqadigan yorug'lik tarqalishi tarqoq nurni o'lchash orqali aniqlanishi mumkin.
Miqdoriy tahlil qilish uchun o'lchov jadvalini yaratish kerak, chunki suspenziyaning optik xususiyatlari va dispers faza kontsentratsiyasi o'rtasidagi munosabatlar yarim empirik. Loyqalik kantitativ qiymatlari suspenziya barqarorligini nazorat qilish va tahlil qilish uchun ishlatiladi.
Atala atala zarralar (Tindal ta'siri) dan tushgan nur yo'nalishi bo'yicha to'g'ri burchak ostida muomala qilinadi bo'lsa, loyqa suyuqlik o'tib yorug'lik nurlanish bir qismi, boshqa qismi so'riladi, qolgan yorug'lik oqimi talabalari zarralar tomonidan tarqaladi. O'lchovlar 90o burchagi ostida tushayotgan nurga to'g'ri keladigan bo'lsa, to'xtatilgan zarrachalar tomonidan tarqalgan nur ularning kontsentratsiyasini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin, bunda to'xtatilgan zarrachalarning soni va hajmi o'zgarishsiz qoladi. Taqqoslash suspenziyasida mutatsiyaning doimiy qiymati saqlanishi kerak. Tahlil qilingan suyuqlik va taqqoslashni to'xtatib turish bir xil sharoitda tayyorlanishi kerak. Tindalning ta'siri to'xtatilgan zarrachalar soniga va ularning hajmiga bog'liq.
Nefelometriya NTU qiymati (nefelometrik loyqalik birliklari) va yassi signali o'rtasida chiziqli bog'liqlik bor bo'lgan past loyqalik qadriyatlar, da aniqlash uchun ko'proq mos keladi. Loyqalikning oshishi bilan barcha zarralar tushayotgan nurga ta'sir qilmaydi va boshqa zarralar tomonidan tarqalgan yorug'lik detektorga yo'lda bloklanadi. Haqiqiy o'lchovlarni amalga oshirish mumkin bo'lgan maksimal nefelometrik qiymatlar 1750-2000 NTU oralig'ida joylashgan.
Amalda, standartni ishlatadigan qiyosiy nefelometriya usulidan foydalanish qulay-dispers faza zarrachalarining kontsentratsiyasi yoki o'lchami ma'lum bo'lgan bir xil tabiat tizimi.
Nefelometriyani pretsipitatsiya reaktsiyasida oqsillar va polisakkaridlarni sifatli va miqdoriy aniqlash uchun ishlatganda, odatda, kinetika funktsiyasi bilan avtomatik analizator ishlatiladi. Antijen-antikorning o'zaro ta'siri (disipitatsiya reaktsiyasi) suyuq fazada sodir bo'ladi. Natijada paydo bo'lgan immunitet komplekslari erimaydigan cho'kma hosil qiladi, bu esa atrof-muhitning xiralashishiga olib keladi. Reaksiya natijalarini hisobga olish oxirgi nuqtada (nefelometriya) yoki loy shakllanishi natijasida (kinetik nefelometriya) loyqalik oshishi bilan amalga oshirilishi mumkin.

Uskunalar


Nefelometrlarda yorug'lik manbai sifatida 550 nm spektral sezgirlik va 2700 K akkor filament harorati yoki 860 nm maksimal radiatsiya va spektrometr bilan ajralib turadigan eng kam tarmoqli kengligi – 60 nm bo'lgan infraqizil LED bilan akkor chiroq ishlatiladi. Boshqa tegishli yorug'lik manbalari ham ishlatilishi mumkin.


Zamonaviy nefelometrlarda an'anaviy lampalar o'rniga lazer nurlanish manbalari ishlatiladi. Lazer yuqori radiatsiya intensivligi, qattiq radiatsiya yo'nalishi va qat'iy belgilangan radiatsiya to'lqin uzunligiga ega bo'lib, lazer nurini nefelometrik o'lchovlar uchun ideal qiladi.
Silikon fotodiodlar yoki fotovoltaik ko'paytirgichlar detektorlar sifatida keng tarqalgan. Burchak ostida tarqalgan nur (90 ± 2,5) o, asosiy detektorda aniqlanadi.
Nefelometrik tahlil misoli

Boshqa detektorlar to'g'ridan-to'g'ri yoki teskari tarqoq nurni yoki nur o'tkazuvchanligini aniqlaydi. Asboblarni kalibrlash ma'lum loyqalik bilan standart echimlar yordamida amalga oshiriladi. Qurilmalar avtomatik ravishda loyqalikni aniqlashga qodir bo'lishi kerak.


Nefelometrik loyqalik birliklarida (NTU) ifodalangan test natijalari to'g'ridan-to'g'ri uskunadan qayd etiladi va maxsus farmakopeya moddalarida ko'rsatilgan talablarga taqqoslanadi.
Quyidagi talablarga javob beradigan qurilmalar sinov uchun javob beradi.
– Birlik: NTU. Nefelometrik loyqalik birliklari formazinning asl suspenziyasining mutatsiyasiga asoslangan. FTU (formazin loyqalik birligi) yoki FNU (formazinning nefelometrik birliklari) ham ishlatiladi, ular past loyqalik qiymatlarida (40 NTU ga qadar) NTU ga teng.
– O'lchov oralig'i: 0.01-1100 NTU.
– Ruxsat berish: 0 dan 10 NTU oralig'ida 0,01 NTU; 0,1 NTU 10 dan 100 NTU oralig'ida; 1 NTU > 100 NTU oralig'ida. Qurilma formazinning mos yozuvlar suspenziyalari yordamida sozlanishi kerak.
- Kalibrlash: formazinning 4 mos yozuvlar suspenziyalari yordamida qiziqish oralig'ida amalga oshiriladi. Buning uchun mos yozuvlar suspenziyalari yoki formazin boshlang'ich suspenziyasi yordamida sozlangan mos standart eritmalar ishlatilishi mumkin. Dori vositalarining loyqaligini aniqlashda OPSGA muvofiq tayyorlangan loyqalik me'yorlarini o'lchash uchun foydalanish mumkin.1.2.1.0007.15.
Jadval
Asboblarni kalibrlash uchun mos yozuvlar ishlab chiqarish
NTU qiymatlarining formazin qiymatini ishlab chiqarish
Mos yozuvlar ishlab chiqarish I 3
Malumot ishlab chiqarish II 6
Malumot ishlab chiqarish III 18
IV 30 mos yozuvlar ishlab chiqarish
Standart ishlab chiqarish 60
4000 boshlang'ich ishlab chiqarish

– Tarqoq nur: tarqalgan yorug'lik o'lchangan loyqalikning past qiymatlarida chiriyotgan xato manbai hisoblanadi. Diffuz nur detektorga optik tizimdan emas, balki namunadan tushadi; uning qiymatlari < 0,15 NTU 0 dan 10 NTU, < 0,5 NTU oralig'ida. 10 dan 1000 NTU oralig'ida.


Yuqorida keltirilgan xususiyatlarga mos keladigan va mos yozuvlar suspenziyalari yordamida sozlangan qurilmalar maxsus farmakopeya moddalarining talablariga muvofiqligini aniqlash uchun vizual tadqiqot usuli o'rniga ishlatilishi mumkin. Oralig'i, o'lchamlari, to'g'riligi va takrorlanuvchanligi yuqorida aytib o'tilganlardan farq qiladigan qurilmalar, agar ular to'g'ri tekshirilsa va maqsadga muvofiq bo'lsa, ishlatilishi mumkin. Sinov predmeti/preparatning metodologiyasi uning analitik muvofiqligini tasdiqlash uchun ham tasdiqlanishi kerak. Qurilma va texnika preparatning parametrlariga mos kelishi kerak

XULOSA
Men xulosa qilib: Yorug’lik oqimini eritmadagi qattiq jismlarning kichik zarralari orqali (dispers sistema) o’tganida yorug’lik yon tomonga sinadi (loyqalanish kuzatiladi). Agar yorug’lik to’lqin uzunligi zarrachalarning chiziqli o’lchamlaridan kichik bo’lsa, u xolda zarracha va erituvchi chegarasida yorug’lik nur sinishi bilan va yorug’likni zarrachalardan qaytishi bilan aniqlanadi.
Agar yorug’likning to’lqin uzunligi zarrachalarning chiziqli o’lchamlaridan katta bo’lsa, u xolda yorug’lik to’lqinining difrak siyasi ro’y beradi va Tindal effekti hosil bo’ladi. Sinish intensivligi, nurni sindiruvchi zarrachalar sonini oshishi bilan kuchayadi.


Download 0,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish