|
7.Ásbaplar túrleri
Temperaturanı ólshew
Sulfat kislota óndiriste gaz hám kislotanıń temperaturası sınap termometrleri, qarsılıq termometrleri hám termojuftlar járdeminde olshenedi hám qarsılıq termometrleri hám termojuftlar menen ólshewdiń anıqlıǵı joqarılaw bolıp tabıladı; bunday anıqlıqtı támiyinlew ushın hár qıylı logometrler, qarsılıq ko'prigi, millivoltmetrler hám potansiyometrler qollanıladı - kórsetiw, bir waqtıniń ózinde bir neshe kórsetkishlerdi avtomatikalıq túrde atap kórsetiw hám signalızatsiya.
Sınap termometrleri 500S ge shekem bolǵan temperaturanı ólshew ushın keń qollanıladı, biraq islep shıǵarıw sharayatında qarsılıq termometrleri qolaylaw bolıp tabıladı. Olardıń islew principi túrli temperaturalarda metallarning elektr ótkezgishligin ólshewge tiykarlanǵan.
Joqarı temperaturanı (300-1800S) ólshew ushın túrli metallar yamasa eritpelerden jasalǵan eki lehimli simdan ibarat termojuftlar qollanıladı.
Basım hám vakuumdı ólshew
Basım hám vakuumdı ólshew Ol formasındaǵı (eki trubalı ) hám stakan (bir trubalı ) manometrler, vakuum ólshewshiler hám suw, sınap yamasa basqa suyıqlıq menen toldırılǵan mikromanometrler járdeminde ámelge asıriladı. Kem ushraytuǵınlanıw yamasa basım trubalardaǵı suyıqlıq dárejesindegi parq menen bahalanadı.
Bunday manometrler 7 kPa hám 0, 1 MPa ge shekem bolǵan hawa hám gazlardıń artıqsha basımın ólshew ushın, tartıw ólshewshileri bolsa 0, 101 MPa ge shekem bolǵan vakuumdı ólshew ushın isletiledi.
Aǵıs ólshewi
Ótken gazlar yamasa suyıqlıqlardıń kólemi ádetde diafragma - ortada tesikli metall disk járdeminde olshenedi. Diafragma eki truba liniyasi gárdishleri arasına ornatıladı. Diafragmanıń tesigi truba liniyasining diametrinen kishilew, sol sebepli gaz (suyıqlıq ) ótkende qarsılıq payda boladı, bul qanshellilik úlken bolsa, truba liniyasidagi gaz (suyıqlıq ) tezligi sonshalıq joqarı boladı.
Tiykarǵı hám járdemshi úskeneler ushın materiallardıń korroziyaga shıdamlılıǵı
Úskenelerdi islep shıǵarıw ushın materiallardı aqılǵa say tańlaw úlken ámeliy áhmiyetke iye hám tiykarınan ximiyalıq óndiristiń ekonomikalıq kórsetkishlerin belgileydi. Material birinshi náwbette ammiakga etarlicha shıdamlı bolıwı kerek.
Ammiaktiń materiallarǵa korroziyligi tiykarınan onıń konsentraciyası, temperaturası hám qospalar bar ekenligine baylanıslı.
Ximiyalıq úskenelerdi islep shıǵarıw ushın materiallardı tańlawda tekǵana olardıń korroziyaga shıdamlılıǵı, bálki bekkemligi, joqarı temperaturalarda turaqlılıǵın, materialdı qayta islew hám sabıw múmkinshiligi, onıń bar ekenligi hám bahası da esapqa alınadı. Eger málim bir apparat yamasa texnologiyalıq blokdıń islewi sharayatında qara metallar korroziyaga etarlicha shıdamlı bolsa, ol jaǵdayda bul materiallar birinshi náwbette isletiledi, sebebi olar júdá sabırlı, arzan hám júdá arzan. Kóbinese eritpe qara metallar (quramında eritpe qosımshalar ámeldegi) yamasa korroziyaga shıdamlılıǵı joqarı bolǵan arnawlı eritpeler de qollanıladı. Biraq, arnawlı eritpeler ádetde qımbat hám sharayatlarda metall bolmaǵan ximiyalıq shıdamlı materiallar kóbinese isletiledi.
Ammiak sanaatında metall bolmaǵan materiallar ásirese keń qollanıladı, sebebi olardıń kóbisi Ammiaktiń keń konsentraciyası hám temperaturasında tásirine júdá shıdamlı.
Ammiak óndiristegi derlik barlıq eń zárúrli apparatlar polat hám quyma temirden tayarlanadı, kóbinese olar kislotaǵa shıdamlı materiallar menen oralǵan yamasa ishinde bolǵannan oralǵan - keramika, tábiy kislotaǵa shıdamlı materiallar, tas quyılıw, kislotaǵa shıdamlı. beton, organikalıq kislotaǵa shıdamlı qatlamlar. quramında xrom, molibden, nikel hám basqa qosımshalar bar..
Juwmaq
Ammiak ximiya sanaatı hám awıl xojalıǵı ushın úlken áhmiyetke iye. Azot kislotası, onıń duzları, sonıń menen birge ammoniy duzları hám túrli azotli tóginler alıwda shiyki zat bolıp xızmet etedi. Azot islep shıǵarıw zamanagóy ximiya sanaatında zárúrli orın tutadı. Sonısı itibarǵa ılayıqki, azotli birikpeler de organikalıq, da organikalıq bolmaǵan elementlar óndiriste qollanıladı. Azot sanaatında arnawlı maqala ammiak islep shıǵarıw esaplanadı. Áyne bul eń qımbatlı komponenttiń " qatnasıwi" menen tóginler, azot kislotası, portlaytuǵın elementlar, sholanlar hám basqa kóp zatlar islep shiǵarıladı. Onıń barlıq paydalı qásiyetlerine qaramay, ammiak medicinada ammiak formasında qollanılıwına qaramay, júdá kúshli uwlı zat bolıp tabıladı. Ammiakning ózi element retinde birinshi ret 18-ásir aqırında jańalıq ashılǵan. Ol ingliz Jozef Pristli tárepinen bólek element retinde suwretlengen. 11 jıldan keyin frantsuz Klod Lui Bertolet bul elementtıń ximiyalıq quramın úyrenip shıqtı. Ammiakni sanaat muǵdarında alıw zárúrshiligi XIX -ásirdiń aqırında, tiykarınan azot birikpeleri alınatuǵın Chili nitrat kánleri tuga baslaǵanda keskin payda boldı. Áyne " sıltıiy hawa" insannıń ómiriniń túrli iskerlik tarawılarına : áskeriy jumıslardan awıl xojalıǵına shekem úlken tásir kórsetetuǵın hár qıylı ximiyalıq birikpelerdi islep shıǵarıw ushın eń perspektivalı komponentke aylandı. Biraq bul mashqala tek XX -ásirdiń baslarında, azot hám vodoroddan tuwrıdan-tuwrı sintez qılıw arqalı ammiak islep shıǵarıw usılı payda bolǵanda sheshildi. Sonday etip, mashqala payda bolǵan waqıttan baslap onıń sheshimige shekem talay uzaq waqıt ótti, bul waqıt ishinde "ertektiń ámelge asıwiga" múmkinshilik beretuǵın bir neshe jańa ashılıwlar etildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
