Amir Temur haqida ta fakt baterapevt E`lon qilindi год назад — 19,119

4. Timur bayrog’i.
Bayroq, Tamerlan huqmi timsoli, katta diniy ahamiyatga ega edi. Turkiy an’ana bo’yicha shunga ishonishganki, bu qo’shinni ruhi, uni yoqotish demak dushmanga qarshi kurashihga imkoniyatni yoqitishdir. Bayroq urushga chaqiruv sifatida ham bo’lgan – agar emir uni o’tovni oldiga qo’ysa – urish bo’ladi, darxol uning butun avlodi qurollanishga shoshilgan, ittifoq ovullarga elchilar uchgan. Tamerlan bayrog’ida uchta uzuk tasvirlangan, teng tomonli uchburchak shaklida. Hozirgacha ularni ma’nosi ma’lum emas. Ba’zi tarixchilar, ular er, suv va osmonni ramzlari bo’lgan deb hisoblaydi. Balkim uzuklar Tamerlan ega bo’lgan dunyoni uch tomonini anglatgandir (u paytdagi tushuncha bo’yicha – dunyoning barcha tomonlari), ya’ni bu bayroq Tamerlanga butun dunyo tegishli ekanligini anglatgan. Bu haqida XVI ispan diplomat ha sayyoh Klaviho dalildir. Shunday afsona borki, Ankaradagi Osman sultoni Bayazid bilan jangda Klaviho aytgan ekan: “Bu qanday surbetlikki, butun jahon senga tegishli deb o’ylash!”, va bunga javob olgan: “Yanada ko’proq surbetlik, bu oy senga tegishli deb o’ylashdir”. Bu ramzni bundan ko’ra yanada afsonaviy talqin bo’lgan. Nikolay Reyx bunda “uchbirlik” belgisni ko’rgan, va u ko’plab madaniyatlarda universal bo’lib hisoblanadi – turkiy, kelt, hind va ko’plab boshqalarda, buyuk faylasufni “Dunyo bayroqlari” yaratishga ilhomlantirgan.

5. Sevimli hotin
Tamerlanni 18ta hotini bo’lgan – musulmon dunyosini eng yahshi odatlarida. Yashi ko’rganlaridan biri Saray-mulk honim bo’lgan, u avvalari Timurni yaqin safdoshiga tegishli bo’lgan, keyin esa eng yomon dushmaniga – emir Huseynga. Ayol Tamerlan o’ljasiga birinchi erini olimidan so’ng aylangan, lekin bosqinchiga yoqib qolgan va ko’p o’tmay uni asosiy hotiniga aylangan. U aslo sokin turmush o’rtog’I bo’lmagan – hovlida uni roli muhim bo’lgan, u o’zini iltifoti bilan insonni saqlab qolishi yoki o’ldirishi mumkin edi. Ma’lum bir vaqt ichida u erini safarlardan kutvololgan, va bu katta imtiyoz deb hisoblangan. Shu bilan bir qatorda buyuk hukmronga u bola tug’ib bermagan. Qo’plab Saray-mulk honimni ta’siri Tamerlan davrida madamiyatni “oltin asr”ini ta’minlagan. Aynan Mulk-honim Tamerlan nevarasi Ulugbekdan dono hukmdorni tarbiyalaydi. Uni davrida Samarqanda faol qurilish olib boriladi. Uni nomi bilan Bibi-honim kafedral machiti nomlangan, va uni ma’nosi – “Buva Honim” – Saray-milk honimni ismlaridan biri.