Amerika Qo`shma Shtatlari

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti
上海合作组织

150px ShHT emblemasi
Shtab-kvartirasi	Pekin, XXR
A'zolari	6 a'zo davlatlar 4 kuzatuvchi davlatlar
Rasmiy tillari	Rus, Xitoy
Ijro etuvchi sekretari	Rossiya Dmitriy Mezentsev
Tashkil etilgan sanasi	14-iyun 2001-yil
Rasmiy sayti	http://www.sectsco.org/

Shanxay hamkorlik tashkiloti (ShHT) — Halqaro regional tashkilot.
ShHT ijro etuvchi sekretari - Dmitriy Mezentsev (2012).
Mundarija
[yashirish] 

• 
  1 Tarkib
  
  • 
    1.1 Kuzatuvchi Davlatlar
    
• 
  2 Tarihi
  
  • 
    2.1 ShHT a'zo-davlatlari boshliqrarining uchrashuvlari
    
• 
  3 Shuningdek qarang
  
• 
  4 Havolalar
  

Tarkib[tahrir]
Shanhay hamkorlik tashkilotiga a`zo davlatlar — Qozog`iston, Qirg`iziston, Rossiya, Tojikiston, O`zbekiston, Xitoy.
Tashkilot faoliyati 1996 yilda Rossiya va Xitoy davlatlari o`rtasidagi ikki tomonlama hamkorlikdan boshlangan. Shu yili ShHT a`zoligiga Tojikiston, Qirg`iziston, Qozog`iston va 2001 yilda O`zbekiston kelib qo`shilgan.
ShHT ning boshqa Sobiq SSSR hududi joylashgan regional tashkilotlardan farqi ushbu tashkilotga MDH davlatlaridan tashqari unga Xitoy ham qo`shilgan.
Kuzatuvchi Davlatlar[tahrir]
Shanxay hamkorlik tashkilotining kuzatuvhi davlatlari safiga Hindiston, Eron, Moʻgʻuliston va Pokiston kiradi
Tarihi[tahrir]
ShHT a'zo-davlatlari boshliqrarining uchrashuvlari[tahrir]

50px	Sana	Davlat	O`tkazilgan joyi
1	14-15 iyun 2001	Xitoy	Shanxay
2	7-iyun 2002	Rossiya	Sankt-Peterburg
3	28-29 may 2003	Rossiya	Moskva
4	17-iyun 2004	Oʻzbekiston	Toshkent
5	5-iyul 2005	Qozogʻiston	Ostona
6	14-15-iyun 2006	Xitoy	Shanxay
7	16-avgust 2007	Qirgʻiziston	Bishkek
8	28-avgust 2008	Tojikiston	Dushanbe
9	15-16-iyun 2009	Rossiya	Yekaterinburg
10	10-11-iyun 2010	Oʻzbekiston	Toshkent
11	14-15-iyun 2011	Qozogʻiston	Ostona
12	6-7-iyun 2012	Xitoy	Pekin
13	13-14-sentyabr 2013	Qirgʻiziston	Bishkek

Shuningdek qarang[tahrir]

• 
  MDH
  
• 
  CSTO
  
• 
  Military alliance
  
• 
  Sino-Russian relations
  

Havolalar[tahrir]

• 
  Rasmiy sayti (rus tilida)
  
• 
  TERRORIZM, SEPARATIZM VA EKSTREMIZM GA QARSHI SHANHAY KONVENSIYASI
  
• 
  Bishkek sammiti rasmiy sayti (rus tilida)
  
• 
  Enrico Fels, «Assessing Eurasia's Powerhouse. An Inquiry into the Nature of the Shanghai Cooperation Organisation», Bochum, 2009. (Ingliz)
  

Katta yigirmatalik

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

G20 aʼzolari Toʻq koʻk rangda Katta yigirmatalik aʼzolari belgilangan. Och-havorangdaYevropa Ittifoqi aʼzolari belgilangan. G20 mamlakatlari Avstraliya Argentina Braziliya Birlashgan Qirollik Germaniya Hindiston Indoneziya Italiya Kanada Xitoy Meksika Rossiya Saudiya Arabistoni AQSh Turkiya Fransiya Janubiy Koreya Janubiy Afrika Respublikasi Yaponiya

G20; Yigirmatalik guruh (rasman: ingl. Group of Twenty Finance Ministers and Central Bank Governors) —Moliya vazirlari va Markaziy banklar uchun xalqaro anjumanlar muhokama qilinadigan forum. Va oʻz ichiga 20 iqtisodiy kuchga ega mamlakatlar: 19-tasi yirik iqtisodiy mamlakatlar va Yevropa maslahati kengashi hamdaYevropa Komissiyasi bilan Yevropa Ittifoqi G20 aʼzolari hisoblanadi. Bundan tashqari G20 sammitlarida odatda xalqaro tashkilotlar doimiy ishtirokchilar roʻyhatidan joy olgan. Xalqaro Valyuta Jamgʻarmasi, Jahon banki vaBirlashgan Millatlar Tashkiloti shular jumlasidandir.^[1].
Umumiy hisobga olganda G20 jahon iqtisodiyotining 90 % Yalpi ichki mahsulotni , 80 % Xalqaro savdoni(Yevropa Ittifoqi bilan qoʻshib hisoblaganda) va Yer aholisining uchdan ikki qismini tashkil qiladi.^[2].
Xalqaro moliya tizimiga tegishli boʻlgan savollar boʻyicha va hamkorlik uchun asosiy forumlardan hisoblanadi.2008-yilga qadar G20 biron bir oliy maqomda sammitlar oʻtkazmagan va sammitning asosiy faoliyat tartibi har yili moliya vazirlari va markaziy bank raislarining oliy maqomda uchrashuvlar oʻtkazishi shular qatoriga kiritilgan.90-nchi yillarda roʻy bergan Moliyaviy inqirozga javoban tashkil etilgan va biron bir rivojlanayotgan mamlakatlar jahon iqtisodiyoti muammolarini muhokama qilishga va kerakli choralar qabul qilinishi huquqiga ega mamlakatlar (ingl. emerging-market countries) qatorida qayd etilmagan.
Mundarija
[yashirish] 

• 
  1 Fotogalereya
  
• 
  2 Sammitlar
  
• 
  3 Adabiyotlar
  
• 
  4 Manbalar
  
• 
  5 Havolalar
  

Fotogalereya[tahrir]

• 
  
  

G-20 Vashington, 2008

• 
  
  

G-20 London, 2009

• 
  
  

G-20 Pittsburg, 2009

• 
  
  

G-20 Toronto, 2010

• 
  
  

G-20 Seul, 2010

• 
  
  

G-20 Kanni, 2011

• 
  
  

G-20 Los-Kabos, 2012

• 
  
  

G-20 Sankt-Peterburg, 2013

• 
  
  

G-20 Brisben, 2014
Sammitlar[tahrir]
Ilk konferensiya 1999-yilning 15-16-dekabrlarida Berlinda boʻlib oʻtgan. Yigirmatalik guruh— rivojlanayotgan mamlakatlar bilan iqtisodiy va moliyaviy siyosat savollar borasida dialog yuritish uchun — sanoat borasida rivojlangan yetti mamlakatlar — Birlashgan Qirollik, Italiya, Kanada, AQSh, Olmoniya, Fransiya va Yaponiya kabi mamlakatlarning moliya vazirlari taklifiga binoan joriy etilgan.

Sana	Davlat	Oʻtkazilgan joylar	Qaydlar
Sammit oʻtqazilgan davlatlar
14—15 noyabr2008-yil	AQSh		Inqirozga qarshi sammit (2008) 2008-yilning 14—15-noyabrlarida Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi bilan bogʻliq boʻlgan savollar muhokamasi sifatida Vashingtondaoʻtkazilgan. Fransiya Prezidenti Nicolas Sarkozy va Britaniya Bosh vaziri Gordon Brownlarning takliflari bilan sammit oliy maqomda oʻz faoliyatini boshlagan.^[3].
2-aprel 2009-yil	Birlashgan Qirollik		Londondagi G-20 sammiti (2009) 2009-yilning 2-aprelda Birlashgan Qirollik poytahtiLondon shahrida boʻli oʻtgan. Londondagi sammitda Britaniya Moliya vazirligi uchrashuv aynan shu mamlakatda oʻtkazilishi sababli ishlab chiqarishni kengaytirish takliflarini ilgari surishgan. Bundan asosiy koʻzlangan maqsad ‘’global kuchlarni boshqarish uchun oʻrta hajmdagi yangi oʻzgartirishlar kiritish protsessini boshlash’’ ekanligini Britaniaylik mulozimlar tomonidan taʼkidlangan.
24-25 sentyabr2009-yil	AQSh		Pittsburgdagi G-20 sammiti (2009) 24-25 sentyabr kunlari AQShning yirik shaxarlaridan biri Pittsburgda boʻlib oʻtgan. ^[4]. Sammit soʻngida: bank andozalarini birgalikda salohiyatini oshirish, jumladan iqtisodiy siyosat muhitini yaratish va unda barcha G20gaaʼzo davlatlarning teng huquqli ishtirokini taʼminlash kabi masaʼalarga oydinlik kiritilgan. Hamda 2009-yilning 6-noyabrida Shotlandiyaning Sent-Endryus shaxrida G20ga aʼzo mamlakatlarning Moliya vazirlaridan tarkib topgan, ikki kunlik assambleya ham boʻlib oʻtgan.^[5].
26-27 iyun 2010-yil	Kanada		Torontodagi G-20 sammiti (2010) 2010-yilning 26-27 iyunlarida Kanadaning Torontoshahrida boʻlib oʻtgan. ^[6]. Asosiy kelishuvlardan biri bu rivojlangan mamlakatlarning har yillik byudjet defitsitini 2013-yilga qadar ikki marotiba qisqartirilishini maʼlum qilgan.^[7].
11-12 noyabr 2010-yil	Janubiy Koreya		Seuldagi G-20 sammiti (2010) G20 vakil davlatlar hukumati rahbarlarining beshinchi uchrashuvi, 2010-yilning 11-12-noyabrlarida Janubiy Koreyaning poytaxti Seul shahrida oʻtkazilgan. Jahon moliya sistemasida va iqtisodiyotida^[8] kuzatilgan keskin oʻzgarishlar hamda birdaniga moliya bozorlari inqirozga yuz tutgani sammit chogʻida muhokama qilingan. Seul shahri G20 sammitlari tarixida ilk bor mezbonlikni qoʻlga kiritgan.^[9]
3-4 noyabr 2011-yil	Fransiya		Kannidagi G-20 sammiti (2011) Sammit 2011-yilning 3—4-noyabrlarida FransiyaningKanni shahrida bolib otgan.Sammit oldiga qoyilgan asosiy mavzulardan biri bu Banklartaftishini kuchaytirish va qattiq nazoratga olish kozda tutilib, va G20 azolari vakillari banklar faoliyatini qattiq tartibda nazorat qilish qonuni qabul qilingan.
18-19 iyun 2012-yil	Meksika	250px	Los-Kabosdagi G-20 sammiti (2012) 2012-yil 18-19 iyun kunlari Katta yigirmattalikga aʼzo mamlakatlar vakillari ishtirokidagi 7-chi sammit halqaro ravishda Meksikaning Los-Kabos shahrida boʻlib oʻtgan. Ushbu sammitda Jahon moliya inqiroziga tobora botib borayotgan jahon iqtisodiyotini qutqarish masʼalalari koʻtarilgan hamda asosiy diqqat Yevropa inqirozidan aziyat koʻrgan davlatlarning iqtisodiy savollariga javob topish muammolari sammit mavzusi sifatida koʻrilgan.
5 - 6 sentyabr 2013	Rossiya		Sankt-Peterburgdagi G-20 sammiti (2013) 2013-yilning 5 - 6-sentyabrida RossiyaningSankt-Peterburg shahrida Katta yigirmatalik tarkibidagi mamlakatlar ishtirokidagi navbatdagi sakkizinchi uchrashuv boʻlib oʻtgan. Sherpoy — Rossiya Prezidentining rivojlangan industrial mamlakatlar guruhi boʻyicha raisi va Katta yigirmatalik ishtirokidagi mamlakatlar raislari bilan bogʻliq Rossiya Prezidentining ekspert boshqaruvi boshligʻi etilib Kseniya Yudaeva tayinlangan^[10][11][12][13]. Sammitda koʻrilishi uchun taqdim etilgan asosiy mavzular: Mustahkamlilik, ishonarli va ikki tomonlama oʻsishga asoslangan Ramoch roziligini hayotda tadbiq etish; Mashgʻullikni taʼminlash; Halqaro moliyaviy valyuta sistemasiga oʻzgartirishlar kiritish; Moliyaviy izchillikni oʻzgartirish; Globallashgan energetik bozorni rivojlanishini mustahkamlash; Halqaro rivoshlanishni xarakatlantirish; Koʻptomonli shakllangan savdoni taraqqiylashtirish; Poraxoʻrlikga qarshi kurashish.
15-16 noyabr 2014-yil	Avstraliya	250px	Brisbendagi G-20 sammiti (2014) 15-16 noyabr kunlari Avstraliyaning Brisben shaxrida 9-nchi sammitini oʻtqazgan. Avstraliya Bosh vaziri Toni Ebbot Tinch okeani bo'yidagiBrisben shahrida G20 sammitini ochayotib, davlatlarni global iqtisodiyotni kengaytirishga undagan.Dunyoning eng qudratli 20 davlati asosiy e'tiborni iqtisod, mintaqaviy mojarolar va iqlimdagi muammolarga qaratishi kerak, deya oʻz fikrini bildirgan Abbott. Qayerga qaramang, muammo va qiyinchiliklar. Yaqin Sharqda urushlar, Sharqiy Yevropada ham notinchlik. Afrikada ham ahvol og'ir. Umid va optimizm bilan harakat qilishimiz, rivojlangan mamlakatlar bir yoqadan bosh chiqarib, masalalarni hal etishimiz kerak- degan Avstraliya rahbari. Sammitda har bir davlat kelasi besh yilda o'z iqtisodiyotini ko'tarish uchun qanday rejaga ekanini tushuntirib berishi kutilgan. Global ishlab chiqarish miqdorini 2 trillion dollarga yetkazish rejalangan.^[14]

Adabiyotlar[tahrir]

• 
  Shkolyar N. A. Predsedatelstvo v „dvadsatke“: ot Meksiki k Rossii. Международная жизнь. — 2012. — № 11
  

Ikkinchi jahon urushi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya