Amekiy jumıs №6 Tema

Amekiy jumıs № 6
Tema: Magmalık, metamorflık ha`m sho`gindi taw jınıslarının` oqıw qollanbalarının` keltrilgen kesteler ja`rdeminde laboratoriya jumısı sharayatında bekkemlew. (4 saat)
Maqsadi: Taw jınıslarının` genetik tu`rleri menen tanısıw, olardı tekstura - struktura tu`rlerin na`zerge alg`an halda bir-birewden farq qılıp ajratıw.
Nazariy asoslar: Magmatik, metamorfik tog’ jins-larining tekstura va strukturalarin teoriyalık jakta nalgan bilimlerin bekkemleu. tog’ jinslarini kelib chiqishiga kura gruppalrga ajratish, magmatik metamorfik va chwkindi tog’ jinslarining tarkibi, tabiatda tarqalish shakllarini urganish. Magmatik tog’ jinslarining struktura va tekstrukturasini o’rganish.

Kerakli asbob va materiallar.
1.tog’ jinslari kolleksiyasi (kelib chiqishiga kura)
2. chukindi tog’ jinslari koleksiyasi
3.magmatik tog’ jinslari yotish shakllari, plakat va rasmlar
4. intruziv va effuziv tog’ jinslari
5.granit
6.bazalt
7. traxit
Tog` jinslari xosil bulish sharoitiga (genezis) qarab shartli ravishda uchta sinfga bo`linadi.
1. Magmatik yoki vulkan tog jinslari. Ular tabiiy silikat eritmalarining (magma, lava) sovushi va qotishi natijasida hosil bo`ladi.(5-rasm)
Magmatik tog` jinslari suyuq qaynoq silikatli eritma – magmaning chuqurlikda yoki yer qobig`ining ustki qismida kristallanib qatgan mahsulotidir. Magmatik tog` jinslari hosil bo`lishlariga qarab chuqurlik yoki intruziv va yer betiga quyilgan – effuzif tog` jinslariga bo`linadilar. Intruziv jinslarning muhim mikroteksturasi to`la kristallangan (tekis donali, porfirsimon, pegmatitli, diabazli) bo`ladilar. Effuzif tog` jinslarining muhim makroteksturasi – shishasimon, afanitli yoki mikrokristalli, porftrli bo`ladi. Magmatik tog` jinslarining eng muhim makroteksturalari zich-yaxlit, flyuidel, shleyek va bodomsimon bo`ladi.
Metamorfik (o`zgargan) tog` jinslari. Bu sinfga mansub tog` jinslari katta chuqurliklarda yuqori xarorat, katta bosim va magmatik uchoqdan ajralgan gaz va bug` mahsulotlarining magmatik, cho`kindi va ilgari metamorfizatsiyaga uchragan jinslarga ta`siri natijasida hosil bo`ladi

V) Sho’kindi tog’ jinslarining o’quv qo’llanmalarda keltirilgan jadvallar yordamida laboratoriya ishi sharoitida mustaqil aniqlash.(2 saat)