Аҳмедова З. М

 
“Асаларилар ва чивинлар” ўйини. 
Мақсад: “З” ва “Ж” товушларини фарқлашга ўргатиш. 
Ўйиннинг бориши: Логопед болаларга ўйнашни таклиф қилади: Ҳозир 
биз ўрмонга сайр қилгани борамиз.У ерда яхши,фақат чивинлар халақт 
беради.Атрофда учиб,визилашади: з-з-з....Чивинларни ҳайдаймиз ва далага 
борамиз.У ерда жуда кўп чиройли гулларбор. Асаларилар учиб,асал 
йиғилади ва “ж-ж-ж”деб ғинғиллашади? Болалар:ж-ж-ж.... Энди эса 2 гуруҳга 
бўлинамиз: биринчи гуруҳ чивинлар бўлишади ва бу ерда яшашади (логпед 
хонанинг бир бурсагида турган стулларни кўрсатади): 2-гуруҳ болалари 
асалари бўлишади ва бу ерда яшашади (хонанинг бошқа бўрчагини 

---

62 
кўрсатади) Диққат билан эшитинг.Қачон мен: чивинлар учишди-
десам,чивинлар хона бўйлаб учиб визилашади: з-з-з....Қасон мен: асаларилар 
учишди-десам,чивинлар ўз жойларига югуришади,асаларилар эса учишади ва 
ж-ж-ж.... 
“Расмларни танла” ўйини. 
Мақсад: С-Ш товушларини бир-биридан фарқлашга ўргатиш. 
Ўйиннинг бориши: НОмида С ва Ш товуши бор бўлан расмлар,сўзлар 
танланади. 
Тарбиячи болаларни икки гуруҳга ажиратади,Биринчи гуруҳ болалари 
С товуши бор бўлган расмларни танлаб олади.Иккинчи гуруҳ болалари эса 
Ш товуши бор бўлган расмларни танлайди.Тарбиячининг столи ўстига 
расмлар ўнг томони билан тартибли қилиб қўйилган булади.Ҳар бир гуҳдан 
биттадан чиқиб ўзларига талуқли бўлган товуш учун расм олиб,жойларига 
ўтирадлар.Ҳамма нарсалрни болалр олиб бўлгандан сўнг,ҳар бир бола 
ўрнидан туриб,расмларнинг номини айтади. 
Расмларнинг номини айтганда С ёки Ш товушини бошқа товушлардан 
ажиратиб этишлари керак. 
Қолган болалр расмни номини айтган бола уни туғри танлаганми ёки 
йўқми кўзатиб боради кўзадит боради.Сўнгра болаларнинг ўзлари шу 
товушлар учун сўз ўйлайдилар ва айтадилар. 
Тарбиячи С ва Штовушлари бор бўлган сўзларни айтади,болалр эса бу 
сўзларни такрорий айтганида С-Ш товушини туғри талаффуз этишлари 
керак.Масалан: Шоссе,мошинист,шамсия,шерст ва бошқалар. 
Методик кўрсатма: Болалр сўзлардан С ва Ш товушини кўрсатиб,бошқа 
товушларга нисбатан чўзиброқ талаффуз этишлари С ваШ товуши қайедда 
келишини аниқлашларини аниқлашлари лозим.